Với những trẻ em kém may mắn, nhất là những em mồ côi thì sự thiếu thốn cả về vật chất lẫn tinh thần là rất lớn. Nếu không có điểm tựa vững chắc, tương lai các em sẽ đi về đâu? Chương trình “Mẹ đỡ đầu” do Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) Việt Nam phát động đã trao cơ hội cho nhiều trẻ em mồ côi viết tiếp ước mơ của mình. Tại Thái Bình, chương trình đã lan tỏa thông điệp nhân văn với nhiều việc làm ý nghĩa của hội viên, phụ nữ nói riêng, cộng đồng nói chung đối với trẻ em mồ côi. 

Mỗi trẻ mồ côi được hỗ trợ bởi các cấp hội phụ nữ trong tỉnh Thái Bình theo chương trình “Mẹ đỡ đầu” là một câu chuyện, một hoàn cảnh khác nhau nhưng điểm chung của các em là thiếu hơi ấm tình thương của cha mẹ và một gia đình đúng nghĩa. 

“Ai ơi thương kẻ mồ côi/Như bèo mặt nước, biết trôi bến nào”. Người xưa có câu: “Sảy cha còn chú, sảy mẹ bú dì”, nhưng em Chu Hiếu Thành, thôn Nam Quán, xã Đông Các (Đông Hưng) phải nương tựa vào ông bà nội già yếu. Căn nhà hiện tại em và ông bà ở cũng là ở nhờ của người bác (bác đi làm xa). 

Bà Đặng Thị Hải, bà nội em Thành cho biết: Ông nhà tôi bệnh 10 năm nay rồi, tôi gì tuổi cao, sức yếu, không làm được gì. Mọi chi tiêu, sinh hoạt đều nhờ vào các bác, cô, chú của cháu Thành, kinh tế cũng không dư dả gì nên 2 vợ chồng tôi và cháu Thành cũng phải tằn tiện. Già rồi, “sớm nắng, chiều mưa”, không biết trước được điều gì nên vợ chồng tôi cứ cố gắng lo cho cháu Thành được lúc nào hay lúc ấy thôi! 

Sinh ra trong gia đình có mẹ bị bệnh tâm thần, em Đỗ Thị Thu Thảo, thôn Thượng Lãng, xã Minh Hòa (Hưng Hà), chưa từng được hưởng trọn tình yêu thương của cha và mẹ. Ông bà ngoại sức khỏe yếu, đã ngoài 60 tuổi là điểm tựa duy nhất để cho em cố gắng vượt qua nghịch cảnh. 

Bà Nguyễn Thị Nữ, bà ngoại em Thảo bộc bạch: Gia đình lâm vào hoàn cảnh éo le như vậy, giờ mình tôi cố gắng đi làm nhặt khăn ở xã bên để có tiền trang trải ăn uống trong gia đình. Số tiền hơn 1 triệu đồng mỗi tháng kiếm được cũng chỉ đủ rau cháo qua ngày. 

Mỗi người đến với cuộc đời là một sự sắp đặt kỳ diệu của số phận. Không có một ai được tự lựa chọn bố mẹ của mình, gia đình của mình giàu có hay nghèo khổ, quê hương của mình ở đâu. Nhiều thiệt thòi nên trẻ mồ côi sống tự lập và già dặn hơn so với bạn bè đồng trang lứa. Các em biết chắt chiu, gìn giữ từng bộ quần áo, chiếc khăn quàng, đôi dép... Dù cuộc sống còn nhiều lo toan, mỗi trẻ vẫn ấp ủ cho mình những ước mơ cháy bỏng riêng. Có em ước mơ trở thành giáo viên, có em lại mong trở thành chiến sĩ công an, có em chỉ ước ao là được đi học như bạn bè... Đó chính niềm tin để các em phấn đấu, vượt lên hoàn cảnh nghèo khó và vươn tới tương lai tươi sáng hơn. 

Nỗi đau mất cha mẹ luôn là vết thương lòng không dễ gì lành được đối với các em, ảnh hưởng đến sức khỏe, tinh thần, tâm lý, thể chất, khiến con đường đi tới tương lai của các em trở nên gập ghềnh, chông gai hơn. Và hơn hết, ở mỗi đứa trẻ đó là khát khao có được một gia đình, có được sự yêu thương, vỗ về của cha mẹ. Do vậy hơn lúc nào hết, các em rất cần sự quan tâm, chia sẻ, đùm bọc của cộng đồng, xã hội để vượt qua, tiếp tục sống và trưởng thành. Mọi sự giúp đỡ, động viên lúc này có rất nhiều ý nghĩa, giúp các em vững tin để bước về phía trước. 

Chung tay khắc phục khó khăn do dịch Covid-19, cuối năm 2021, Hội LHPN Việt Nam đã phát động chương trình “Mẹ đỡ đầu” nhằm huy động các nguồn lực, chăm sóc giúp đỡ trẻ mồ côi, trước mắt là trẻ mồ côi do dịch Covid-19 với hai hình thức: đỡ đầu trực tiếp - tập thể, cá nhân nhận chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ tại nhà hoặc đến chăm sóc tại nơi trẻ sinh sống; đỡ đầu gián tiếp - nhận đỡ đầu, hỗ trợ chăm sóc thông qua tổ chức hội phụ nữ tại địa phương hoặc người nuôi dưỡng thay thế. 

Tại Thái Bình, chương trình được các cấp hội LHPN trong tỉnh đã và đang đồng loạt thực hiện và mở rộng hỗ trợ đối tượng mồ côi vì nhiều nguyên nhân khác nhau, được cấp ủy, chính quyền các cấp ghi nhận, đánh giá cao sự lan tỏa trong cộng đồng nhiều việc làm tử tế của những “mẹ đỡ đầu”, “nhóm mẹ đỡ đầu”, “bố đỡ đầu”, “tổ chức, đơn vị đỡ đầu”... Cùng với đó, nhiều tổ chức hội cơ sở còn linh hoạt, sáng tạo trong huy động nguồn kinh phí thông qua việc xây dựng các mô hình “Nuôi lợn nhựa tiết kiệm”, “Thu gom, phân loại rác thải tái chế để gây quỹ hỗ trợ phụ nữ, trẻ em nghèo”... để hỗ trợ các cháu mồ côi có hoàn cảnh khó khăn. 

Bà Nguyễn Thị Minh Hiền, Phó Chủ tịch Hội LHPN tỉnh Thái Bình trăn trở: Để trẻ mồ côi, trẻ có hoàn cảnh khó khăn mở lòng đón nhận tình cảm, chia sẻ buồn vui cuộc sống với những người mẹ nuôi là cả một quá trình kiên trì và thấu hiểu của chị em. Ngoài ra, hoạt động “Mẹ đỡ đầu” hiện nay vẫn dựa vào công tác xã hội hóa là chủ yếu, trong khi còn rất nhiều hoạt động cần đến công tác xã hội hóa. Đặc biệt, đối với các cháu chưa đủ 1 tuổi thì thời gian đỡ đầu rất dài cho nên các cấp hội phụ nữ rất mong sự chung tay của các cấp ủy đảng, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể, tổ chức, cá nhân cùng đồng hành, chia sẻ với chương trình.  

Theo thống kê sơ bộ, tỉnh Thái Bình có hơn 3.000 trẻ mồ côi, trong đó nhiều trẻ có hoàn cảnh khó khăn. Đến nay, các cấp hội phụ nữ trong tỉnh đã vận động, kết nối và nhận đỡ đầu được 357 cháu. Tùy thuộc vào điều kiện ở từng địa phương, mỗi tổ chức, cá nhân hỗ trợ từ 200.000 - 500.000 đồng/cháu/tháng. Thời gian nhận đỡ đầu từ 2 năm trở lên, phấn đấu nhận đỡ đầu cho đến khi các cháu đủ 18 tuổi. Để có kết quả này, trước hết, cán bộ hội phải là người đi đầu, tất cả các cơ quan chuyên trách của các cấp hội là những người mẹ đỡ đầu. 

Trong buổi đi khảo sát mô hình dân vận khéo “Mẹ đỡ đầu”, đồng chí Nguyễn Văn Giang, Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng ban Dân vận Tỉnh ủy khẳng định: Chương trình “Mẹ đỡ đầu” là nguồn động viên giúp các em nỗ lực hơn trong học tập và cố gắng vượt qua những khó khăn để vươn lên trong cuộc sống, trở thành công dân có ích cho xã hội. Đồng chí Trưởng ban Dân vận Tỉnh ủy cũng đề nghị các cấp ủy, chính quyền, các cấp hội phụ nữ tích cực triển khai nhân rộng mô hình để giúp đỡ được nhiều hoàn cảnh khó khăn hơn nữa; tiếp tục kết nối các tổ chức, cá nhân quan tâm giúp đỡ, tạo điều kiện cho trẻ có điều kiện học tập, phát triển và trưởng thành. 

Nỗi đau mất cha mẹ, người thân đối với trẻ là quá lớn, không thể bù đắp được, tương lai các em phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Hơn lúc nào hết, các em rất cần sự quan tâm đặc biệt và giải pháp toàn diện để được hỗ trợ chăm sóc trong thời gian dài. Với chương trình “Mẹ đỡ đầu”, các em nhỏ sẽ không chỉ có thêm một người mẹ mà sẽ có thêm nhiều những người ông, người bà, người cha, người chị và có thêm một mái ấm gia đình với tình cảm, sự quan tâm, chăm lo cả về vật chất và tinh thần. Chương trình thực sự là cầu nối yêu thương - đưa những tấm lòng nhân ái đến gần và đồng hành cùng trẻ mồ côi, trẻ có hoàn cảnh khó khăn. 

Nội dung: Phương Chi

Đồ họa: Thanh Tùng
Trình bày: Hồng Nhung