Bốn người chia làm hai nhóm, quay ra bàn riêng về dự kiến của Tuyền. Rồi lại im lặng. Phải tính toán căng óc về cả hai phương án ấy.
- Tôi xin nói thêm. Giặc chiếm khu trung tâm làng, lực lượng khá mạnh. Tôi nghĩ đến việc tập kích, có thể giết chết một số tên, nhưng ta không bảo toàn được người và vũ khí... - Tuyền nói rồi nhìn mọi người.
- Đánh như thế nướng quân. Không được! - Chuyển nói luôn.
Vẫn chưa ai muốn chọn một trong hai phương án của Tuyền.
Ông Phê khệ nệ bưng nồi mười cơm vào nhà, xới tung ra rá, rắc muối trắng xóc đều lên. Hơi cơm thơm phức tỏa ra sân. Bà Phê ghé vào khe liếp lào thào:
- Ông đưa hẳn vào buồng cho kín. Ngộ chúng nó ngửi thấy.
- Ngửi thế đếch nào được. Bà đưa nhanh lá vào đây.
Bát đũa giấu xuống hầm, moi lên sợ lạch cạch. Mấy anh du kích xúm vào nắm cơm. Hơn ba chục nắm. Ai nấy nhận phần ra bờ ao, vệ ngõ ngồi ăn. Ông Phê xếp vào rá hơn chục nắm, bưng cho anh em ở đầu xóm.
Tuyền bê nắm cơm to như quả bưởi đưa lên miệng. Hơi cơm thơm thơm, ngòn ngọt làm anh tỉnh táo. Vừa nhai, anh vừa nói:
- Tình thế này là rất khó. Tôi thiên về phương án thứ nhất. Các đồng chí xem thế nào?
Dâu bẹo mẩu cơm, chim chim thành nắm nhỏ bằng quả nhót:
- Em sợ mai nó sục hầm riết lắm đấy!
Chuyển cũng nghĩ như Dâu. Anh không nói thẳng vào ý đó:
- Ba Vì là đất xã mình. Từ thôn này sang thôn kia không phải là bỏ đất chạy dài.
- Mình lo là lo bảo toàn lực lượng kia, chứ lo gì tai tiếng - Tiệm ngắt lời Chuyển.
- Vậy cậu định thế nào?
- Ấy là tôi nói vậy! Các đồng chí cứ bàn đi, tôi còn nghe xem hẵng... Đa số, tôi theo.
Dâu như nói riêng với Chuyển:
- Cái dạo tây đen tây trắng càn tháng ba năm ngoái, nó không vào Ba Vì, anh nhỉ!
- Nó thấy ở đấy lèo tèo có vài chục nóc nhà thấp dí, lại cách sông, cách đò...
Thế là có hai người muốn rút sang Ba Vì - Tuyền nghĩ - Mình cứ giữ anh em bên đây, mai nó sục hầm, bị bắt ít không sao, bị bắt nhiều, mình có tội. Vốn liếng để đánh giặc chỉ có thế... Nhưng sang Ba Vì, liệu có bảo đảm không? Lần trước giặc không đến, lần này nó đến thì sao?... Anh nhìn Tiệm dò hỏi.
Tiệm cũng phân vân, chờ Tuyền nói ý kiến cuối cùng.
Ông Phê ngồi góc sân cầm miếng cháy nhấm nhấm, lắng nghe cán bộ bàn một việc mà chính ông cũng thấy nan giải... Chợt ông lẩm bẩm:
- Thần nông chếch về tây. Nửa đêm rồi!
Tuyền mổ mổ bốn đầu ngón tay vào thóp đầu cho đỡ nhức:
- Tôi đề nghị thế này! Không phải là nhất tam quy nhị, dung hòa hai ý kiến, mà để lực lượng khỏi tổn thất lớn... Ta chia trung đội làm hai. Một nửa rút, một nửa bám hầm... Các đồng chí cho ý kiến!
Mọi người đồng ý. Tuyền và Tiệm ở lại. Chuyển và Dâu đưa một bộ phận sang Ba Vì.
*
*     *
Chiều qua, Duyệt rút từ cổng Đông về hầm bí mật, đã thấy hai người. Sợ chật, Duyệt sang hầm dự phòng.
Không ngờ giặc đóng ở nhà hội Tùy, cách hầm Duyệt một cái vườn. Đêm, Duyệt mở hầm lên.
Năm thằng giặc đè sấp Duyệt, trói quặt hai tay. Thằng tây trắng cao lênh khênh túm tóc Duyệt giật giật:
- Du kít! Du kít!
Chúng nó trói Duyệt vào gốc cau.
Sáng nay, giặc lôi Duyệt ra sân đình. Thằng tây trắng đứng xem thằng ngụy tra hỏi.
- Mày là du kích hay bộ đội!
- Du kích - Duyệt ngập ngừng một giây rồi nói.
- Có bộ đội ở đây không?
- Không!
- Du kích bao nhiêu thằng?
Duyệt chớp chớp mắt... Nói bao nhiêu cho khỏi hại. Nói nhiều, nó gặp ai cũng tưởng du kích thì nguy. Nói ít, nó không tin...
- Một tiểu đội!
- Bao nhiêu người!
- Hơn một chục.
- Nói láo.
Báng súng thúc vào ngực Duyệt hự... hự... Duyệt oằn người chịu đựng... Thằng Tây nắm tóc Duyệt lôi lên. Thêm mấy báng súng nữa. Áo Duyệt toạc rách, ngực tím lịm, rướm máu.
- Mày có biết hầm du kích không?
Duyệt tránh cái nhìn chòng chọc của thằng ngụy... Nó muốn tìm hầm. Nó muốn mình chỉ hầm... - Duyệt nghĩ.
- Có biết.
- Ở đâu?
- Trong... Trong kia...
- Chỉ hầm, chúng tao bắt du kích, mày được tha.
Duyệt cúi đầu... Nó muốn mình chỉ hầm...
- Cho mày nghĩ mười phút... Một là thế. Hai là mày bị bắn!
Thằng ngụy ngồi bệt xuống nền đình, rút thuốc hút. Thằng tây chống nạnh đứng bên xì xồ như bảo cái gì.
Rít hết nửa điếu thuốc, thằng ngụy hất hàm về phía Duyệt, tay chìa đồng hồ:
- Thế nào? Mười phút rồi! Mày nhớ là tao chỉ cần cho mày chết trong một giây... Mười phút mày nghĩ để tìm đường sống là nhiều rồi!...
Duyệt liếc mắt về phía những cái ao to:
- Hầm ở phía ấy... Các ông tìm...
- Mày đưa chúng tao đến tận nơi.
Duyệt cúi mặt xuống.
Thằng tây nắm tóc Duyệt lôi lên.
- Các ông đi... Tôi... tôi chỉ...
Thằng tây trắng quay ra vẫy một thằng tây đen, xì xồ ra lệnh. Thằng tây đen cắp tiểu liên đi sau Duyệt và thằng ngụy.
Duyệt lầm lì bước ra chiếc ao to. Thằng ngụy thúc mũi súng vào sườn Duyệt:
- Gần đây không?
- Gần! - Duyệt đưa mắt về phía bên kia ao, tay vẫn bị trói diệt sau lưng.
Rẽ vào vườn chè, tắt qua vườn dong riềng rậm rạp... thằng ngụy nhớn nhác nhìn trước, nhìn sau... Hình như có du kích rình chỗ nào...
- Xa thế mày? Nó dằn giọng.
- Đây rồi!
Duyệt bước lại lũy tre rậm rạp cạnh bờ ao. Nhìn một gốc đã chặt hết cây, anh nói:
- Ở dưới ấy!
Thằng ngụy nhìn Duyệt chằm chằm dò xét. Duyệt lặng lẽ đạp mạnh cho gốc tre nghiêng đi, miệng hầm há hoác.
Hai thằng giặc nhìn nhau chưa biết làm gì... Thằng ngụy chợt nghĩ ra, bước dăm bước ven bờ ao, đến chỗ thưa cây cối nhìn sang sân đình Thượng, gọi to:
- Chúng mày ơi, mang cuốc, đào hầm!
Thằng tây đen cũng dòm qua ao chờ đợi.
Nhanh như chớp, Duyệt co chân đạp một phát, thằng tây đen lộn cổ xuống ao. Duyệt chui tọt xuống hầm.
Thằng ngụy giật mình quay lại. Nó sấn tới ném lựu đạn xuống hầm, bùm... bùm... Nó ném cả ba quả nó mang theo.

*
*     *

Đêm tối. Tuyền nằm phục trên bờ ao, nghe nghóng. Bên kia ao, ổ đại liên của giặc. Lẻn sang, ném vài quả lựu đạn phá súng, ngon ơ!... Nhưng còn mười mấy đồng chí ở lại... Phải để cho giặc thấy êm ắng, tưởng du kích rút hết, không lùng sục gắt...

(còn nữa)

BÚT NGỮ
Thành phố Thái Bình