Sự ra đời của bộ test Kit giúp cho Việt Nam chủ động trong việc xét nghiệm các trường hợp nghi nhiễm thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào nguồn Kit của Tổ chức Y tế thế giới như trước kia, góp phần kiểm soát tốt hơn dịch Covid-19.

Người góp phần tạo ra bộ test Kit “made in Vietnam”

TS.BS Hoàng Xuân Sử cho biết: Từng tham gia nghiên cứu rất nhiều bệnh dịch nên ngay khi dịch bệnh Covid-19 xuất hiện tại Vũ Hán (Trung Quốc), tôi đã tìm hiểu các thông tin về dịch bệnh. Khi có những ca bệnh bên ngoài Trung Quốc, tôi đã tìm hiểu sâu hơn và tiến hành tìm trình tự gen của virus. Tuy nhiên, điều này gặp khó khăn bởi thông tin gen ban đầu rất ít. Lúc này, Việt Nam có 2 ca nhiễm nhưng đều ở thành phố Hồ Chí Minh. Để thu thập thông tin về trình tự gen của virus, tôi đã đăng ký là thành viên cơ sở dữ liệu chia sẻ cúm toàn cầu GISAID, nắm bắt các thông tin chia sẻ và trao đổi với các nhà khoa học ở nhiều nước trên thế giới.

Khi đã thu thập được 26 trình tự gen, TS.BS Hoàng Xuân Sử và các thành viên trong nhóm bắt tay vào nghiên cứu, chính thức bước vào thời điểm của những ngày làm việc quên ăn, quên ngủ. Mỗi người một nhiệm vụ từ thiết kế mồi và mẫu dò; nhân bản gen và tổng hợp mẫu đến chuẩn bị vật liệu, hóa chất… Với vai trò chính, công việc của TS.BS Sử là thiết kế, nghiên cứu, đánh giá giám sát chặt chẽ từng bước, đảm bảo thực hiện đúng quy trình bởi nếu hỏng sẽ mất thời gian làm lại từ đầu. Thời gian làm việc nhiều hơn, vất vả hơn và đối mặt với sự nguy hiểm bởi đây là virus nhóm A dễ lây nhiễm nhưng TS.BS Sử và các thành viên trong nhóm luôn cố gắng, tập trung, kiểm soát các bước thực hiện để sản phẩm đạt hiệu quả và an toàn.

Đáp lại những khó khăn, vất vả của các nhà khoa học mang màu áo quân y, sau 1 tháng nghiên cứu, bộ test Kit đã đạt được thành công hơn cả sự mong đợi. Bộ test Kit do Học viện Quân y nghiên cứu, phát triển có khả năng phát hiện người dương tính với Sars-Cov-2 sau một phản ứng. Kết quả được trả về sau 2 giờ không tính thời gian lấy mẫu, tách mẫu và xử lý bất hoạt mẫu. So với các bộ test Kit có trên thế giới, bộ test Kit xét nghiệm các trường hợp nghi nhiễm Covid-19 đảm bảo các tiêu chí về độ nhạy, độ chính xác tương đương bộ sinh phẩm do Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ và Tổ chức Y tế thế giới sản xuất. Ưu việt hơn là bộ test Kit có thể sử dụng được ở nhiều hệ thống xét nghiệm của Việt Nam. Hiện Tổ chức Y tế thế giới đã đề nghị Việt Nam chia sẻ quy trình nghiên cứu bộ test Kit. Nhiều quốc gia trên thế giới đánh giá cao và đề nghị đặt mua bộ test Kit với số lượng lớn.

Nhờ kết quả thành công của nhóm nghiên cứu đã giúp Việt Nam tự sản xuất được bộ test Kit phát hiện Covid-19, có thêm công cụ đắc lực trong việc chủ động chẩn đoán sớm và sàng lọc người nghi nhiễm. Trong thời điểm dịch Covid-19 đã lan rộng tới hơn 180 quốc gia, vùng lãnh thổ trên thế giới như hiện nay, kết quả này lại càng có ý nghĩa quan trọng, mang tới niềm tin, hy vọng cho người dân về một Việt Nam có thể chiến thắng, sớm đẩy lùi dịch bệnh.

Từng tham gia nghiên cứu bộ test Kit xét nghiệm Ebola, sốt xuất huyết

TS.BS Hoàng Xuân Sử là một trong những nhà nghiên cứu khoa học trẻ ở Học viện Quân y. Sinh năm 1980 nhưng TS.BS Hoàng Xuân Sử đã sở hữu nhiều giải thưởng về khoa học công nghệ như: Giải nhất tuổi trẻ sáng tạo quân đội; bằng khen của Trung ương đoàn về các công trình sản phẩm nghiên cứu tiêu biểu; giải thưởng sáng tạo tuổi trẻ toàn quốc… Nhiều công trình nghiên cứu khoa học của TS.BS Hoàng Xuân Sử còn được đăng tải trên các tạp chí thế giới, được các nhà khoa học đánh giá cao.

Chia sẻ thêm về việc nghiên cứu khoa học của mình, TS.BS Hoàng Xuân Sử cho biết: Từ khi còn là sinh viên, tôi đã đam mê nghiên cứu khoa học. Thế nhưng, khi công tác tại Học viện Quân y, tôi có thêm nhiều điều kiện hơn để thực hiện niềm đam mê nghiên cứu khoa học của mình. 4 năm sang Pháp làm nghiên cứu sinh chuyên ngành vi sinh và miễn dịch học tại Đại học Grenoble Alpes cũng giúp tôi có thêm nhiều kiến thức, kinh nghiệm, phục vụ việc nghiên cứu khoa học. Ngoài bộ test Kit xét nghiệm Covid-19, tôi đã tham gia nghiên cứu nhiều bộ test Kit khác như: test Kit xét nghiệm virus Ebola, sốt xuất huyết, viêm gan B, viêm gan C…

Khi đã khoác trên mình màu xanh áo lính và màu áo blouse trắng, TS.BS Hoàng Xuân Sử cùng các y, bác sĩ Học viện Quân y biết rằng nhiệm vụ của mình sẽ nặng nề hơn vừa phải giữ gìn sự bình yên của Tổ quốc, vừa phải làm tốt công tác nghiên cứu, chăm sóc sức khỏe nhân dân. Mỗi khi có dịch bệnh mới, nguy hiểm, họ sẽ bắt tay vào tìm hiểu, nghiên cứu dù ở bất cứ thời điểm nào kể cả ngày nghỉ, lễ tết. Dẫu biết có thể phải đối mặt với hiểm nguy khi không may nhiễm virus trong phòng thí nghiệm nhưng với tinh thần trách nhiệm của người lính Bộ đội Cụ Hồ, người thầy thuốc, họ vẫn luôn sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ nơi tuyến đầu vì sức khỏe và sự bình yên của nhân dân.

Hoàng Lanh