Đến xưởng chế biến thực phẩm bánh kẹo đặc sản Thiên Đức của gia đình anh Trần Văn Đức, xã Nguyên Xá trong thời điểm dịch Covid-19, chúng tôi thấy việc sản xuất không còn sôi động như trước kia. Nếu như trước kia một ngày xưởng có 40 lao động làm việc, một tháng sản xuất 15 tấn sản phẩm thì thời điểm này, anh Đức chọn phương án luân phiên công nhân làm việc. Mỗi ngày chỉ còn 20 công nhân làm việc, sản lượng bánh chỉ bằng 1/3 so với trước khi có dịch. Đối tác ngừng nhập hàng, ngành du lịch, các lễ hội ngừng hoạt động dẫn đến tình trạng hàng không xuất được. Trong đợt dịch này anh Đức đã phải thu hồi khoảng 10 tấn hàng. 

Anh Đức cho biết: Tôi phải tìm kiếm những đơn hàng nhỏ lẻ để duy trì sản xuất, tạo việc làm cho lao động. Hiện xưởng vẫn duy trì đơn hàng trong 10 ngày tiếp theo. Hết dịch xưởng sẽ đẩy mạnh sản xuất để có đủ hàng cung cấp cho hệ thống bán hàng toàn quốc. 

Chị Hoàng Thị Hoa, công nhân làm việc tại xưởng chia sẻ: Khi chưa có dịch Covid-19 tôi làm mỗi tháng 30 công, giờ chỉ làm 18 đến 20 công vì ít đơn hàng, việc cũng ít hơn, nhưng vẫn được trả 200.000 - 250.000 đồng/ngày như trước khi chưa có dịch.

Không chỉ riêng làng nghề bánh cáy, kẹo lạc bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, Công ty TNHH Sản xuất đèn pin, vợt muỗi G8 (cụm công nghiệp Nguyên Xá) cũng đang gặp không ít khó khăn do không có đầu ra cho sản phẩm. Dù vậy, Công ty vẫn triển khai các giải pháp tổ chức lại ca kíp sản xuất, cho công nhân thay phiên nhau làm một số công đoạn như hoàn thiện sổ sách, kiểm kê, sửa hàng, đóng hàng lưu kho để tránh sự tiếp xúc tập trung đông người, đồng thời tạo việc làm cho công nhân giúp họ có thu nhập trang trải cuộc sống. 

Anh Vũ Quang Thuần, Giám đốc Công ty cho biết: Lúc mới có dịch thì không nhập được nguyên liệu từ Trung Quốc về, giờ nguyên liệu về nhưng rất chậm, đầu ra cho sản phẩm không có. Bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, Công ty không có doanh thu nhưng vẫn phải trả lãi ngân hàng, trả tiền điện, tiền nước. Các công việc không còn nhiều, chỉ một thời gian ngắn nữa là hết, Công ty sẽ phải dừng hoạt động. Dù thiệt hại về kinh tế không nhỏ, nhưng Công ty vẫn hỗ trợ tiền chuyên cần hàng tháng (500.000 - 1.000.000 đồng/người) dù công nhân nghỉ cả tuần. 

Chị Phí Thị Thúy, công nhân Công ty cho biết: Tôi và một số công nhân phải nghỉ việc từ ngày 7/4 và bắt đầu đi làm trở lại từ ngày 16/4, công việc chủ yếu là bảo quản sản phẩm để lưu kho. Công việc này chỉ làm vài ngày là hết, lại phải nghỉ tiếp. Nghỉ việc sẽ ảnh hưởng đến thu nhập, cuộc sống sẽ khó khăn.  

Xã Nguyên Xá hiện có khoảng 1.360 hộ tham gia làm nghề sản xuất bánh cáy, kẹo lạc (chiếm gần 67% tổng số hộ của xã), giải quyết việc làm cho trên 4.200 lao động với thu nhập từ 3 - 4 triệu đồng/người/tháng. Toàn xã còn có 10 doanh nghiệp, giải quyết việc làm cho gần 1.500 lao động. 

Ông Nguyễn Tiến Vững, Chủ tịch UBND xã Nguyên Xá cho biết: Năm 2019, giá trị sản xuất làng nghề truyền thống của xã đạt trên 13 tỷ đồng. Nhờ phát triển mạnh công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp, nhất là làng nghề truyền thống nên tỷ lệ hộ khá, giàu của xã chiếm trên 80%, đưa Nguyên Xá vươn lên trong tốp dẫn đầu huyện về phát triển kinh tế.

Nhưng từ đầu năm đến nay bị ảnh hưởng của dịch Covid-19, sản lượng bánh kẹo của làng nghề giảm chỉ còn 1/3 so với cùng kỳ năm 2019, giá trị sản xuất giảm mạnh. Trong số 10 doanh nghiệp trên địa bàn thì có 1 doanh nghiệp đã tạm dừng hoạt động, 9 doanh nghiệp cố gắng duy trì hoạt động một phần để người lao động vẫn có thu nhập dù không nhiều như trước.

Dù đang gặp khó khăn nhưng các doanh nghiệp, các hộ sản xuất làng nghề truyền thống trên địa bàn xã Nguyên Xá vẫn rất  yên tâm, tin tưởng sự chỉ đạo, điều hành phòng, chống dịch của Chính phủ, của tỉnh. Các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất mong dịch Covid-19 sớm được khống chế, được nhà nước hỗ trợ, ngân hàng giãn nợ, cho vay thêm vốn để đầu tư sản xuất trở lại.

Thu Hiền