Rhodium – bí ẩn vật liệu đắt nhất trên ôtô
Rhodium (còn gọi là Rhodi) được phát hiện vào năm 1803 bởi William Hyde Wollaston, ngay sau khi ông phát hiện ra hợp chất Palladium. Tại thời điểm đó, ông đã hợp tác với Smithson Tennat trong một liên doanh thương mại, nhằm sản xuất bạch kim nguyên chất để bán. Rhodi thường không xuất hiện nguyên chất, mà nằm trong hợp chất cùng một số chất khác trong quặng platium hoặc nickel.
Sau khi phát hiện, Rhodi chỉ có ứng dụng nhỏ tại thời điểm bấy giờ, chủ yếu dùng để đo nhiệt độ lên đến 1.800 độ C bởi Rhodi có độ ổn định tốt trong khoảng nhiệt 1.300-1.800 độ C.
Ứng dụng đầu tiên của Rhodi là mạ điện để trang trí và làm lớp phủ chống ăn mòn. Sau đó, sự ra đời của bộ chuyển đổi xúc tác ba chiều (còn gọi là bộ trung hòa khí thải) bởi Volvo vào năm 1976 làm tăng nhu cầu đối với Rhodi. Trước đó, các bộ chuyển đổi xác tác chỉ sử dụng platinum hoặc palladium, trong khi bộ chuyển đổi xúc tác ba chiều sử dụng Rhodi để giảm lượng khí thải, thay đổi các hydrocacbon không cháy có hại, khí thải carbon monoxide và nitơ oxit thành các khí ít độc hại hơn. Đặc biệt hơn, để khử chất nitrat trong khí thải, chỉ có Rhodi giúp loại bỏ và không có chất thay thế.
Càng về sau, công dụng chính của Rhodi đều nằm trong bộ trung hòa khí thải. Ước tính vào năm 2012, lượng Rhodi tiêu thụ vào khoảng 30.000 kg, trong đó 81% (24.300 kg) được đưa vào sử dụng bộ trung hòa khí thải. Số còn lại chủ yếu sử dụng trong ngành công nghiệp thủy tinh và ngành công nghiệp hóa chất.
Không giống như các chất liệu khác sử dụng trên siêu xe, các loại xe cao cấp. Các nhà sản xuất ô tô thường sử dụng Rhodi ngay cả trên mẫu xe cấp thấp. Kể từ năm 1993, bất kì mẫu xe nào chạy xăng đều có Rhodi trong bộ trung hòa khí thải.
Kết cấu hệ thống xả trên ô tô với bộ trung hòa khí thải. Ảnh: YourMechanic
Tuy nhiên, chính vì Rhodium có độ hiếm cao, quá trình khai thác rất phức tạp nên được xem là 1 trong 10 vật chất đắt đỏ nhất thế giới. Đồng nghĩa với việc giá trị tăng chóng mặt theo thời gian. Kể từ năm 2016 trở đi, giá của Rhodium tăng gấp 5 lần, tương tự với palladium. Hiện nay, mức giá của Rhodium vào khoảng 29.400 USD/ounce (28,3 g), tương đương hơn 1 triệu USD/1 kg. Trong khi đó, giá vàng chỉ là 1.700 USD/ounce.
Với mức giá đắt đỏ đã làm gia tăng nạn trộm cắp bộ trung hòa khí thải trên ôtô trong những năm trở lại đây. Và bộ phận này rất dễ lấy trộm, các nhóm trộm hành động diễn ra chỉ vài chục giây với công cụ kích xe, cờ-lê hoặc cưa piston.
Nạn nhân của những vụ trộm thường là những xe đỗ một chỗ trong khoảng thời gian dài. Những chiếc xe gầm cao như SUV, xe bán tải và xe tải cũng là mục tiêu do chiều cao của chúng dễ dàng chui vào gầm để tháo trộm. Đặc biệt là những chiếc Toyota đời sau vì gầm cao hơn và các bu-lông kết nối bộ chuyển đổi dễ dàng tháo hơn.
Mặt khác, không phải tất cả bộ trung hòa khí thải đều có kết cấu như nhau. Theo quy luật, những chiếc xe cũ có xu hướng sử dụng nhiều kim loại hơn, ví dụ như chiếc Toyota Prius hoặc Nissan Frontier được săn lùng nhiều hơn vì sử dụng động cơ ít hơn, đồng nghĩa nhiều chất xúc tác bị bỏ đi, lượng Rhodium nhiều hơn.
Để thay thế bộ trung hòa khí thải khi bị mất trộm, mức giá mà chủ nhân phải bỏ ra lên tới 4.100 USD, và ở một số nơi có thể bị phạt 1.300 USD do lượng khí thải cao hơn mức cho phép. Khi mất bộ trung hòa khí thải, âm thanh của ống xả sẽ lớn hơn bình thường và chủ xe dễ dàng nhận ra sự mất mát.
Lồng khóa bộ chuyển đổi xúc tác bằng dây thép. Ảnh: Heycar
Mặc dù vậy khó có cách nào ngăn chặn triệt để mất cắp bộ chuyển đổi xúc tác. Cách khắc phục đơn giản nhất là đỗ xe ở garage tại nhà (nếu có) hoặc các bãi đỗ có ánh sáng, hệ thống giám sát, có người trông, khắc các ký hiệu nhận dạng hoặc biển số. Ở một số nơi, các thợ máy đề xuất hàn các đầu trên bu-lông của bộ trung hòa khí thải, hoặc sử dụng các lồng dây thép có khóa để bảo vệ hoàn toàn bộ phận này.
Theo vnexpress.net
Tin cùng chuyên mục
- Thái Lan thua 1-9 ở World Cup Futsal 21.09.2024 | 08:28 AM
- Lạc vào thế giới cổ tích trên đại lộ Baobab ở Madagascar 21.09.2024 | 08:28 AM
- Lũ lụt nghiêm trọng tại bang Tây Bengal (Ấn Độ), 26 người tử vong 21.09.2024 | 08:28 AM
- Ngành y tế Thái Bình trao tặng quà, kinh phí hỗ trợ ngành y tế các tỉnh Lào Cai, Cao Bằng khắc phục hậu quả bão số 3 20.09.2024 | 21:07 PM
- Thành ủy Thái Bình: Quán triệt, triển khai các văn bản về đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội XIV của Đảng 20.09.2024 | 21:09 PM
- Lễ cầu an và Hội hoa đăng đền Kiếp Bạc gắn kết văn hóa tâm linh và văn hóa truyền thống 20.09.2024 | 17:41 PM
- Nâng cao hiệu quả hoạt động của ban chỉ huy quân sự cấp xã và lực lượng dân quân xã ven biển 20.09.2024 | 17:43 PM
- Phát biểu bế mạc của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm tại Hội nghị Trung ương 10 khóa XIII 20.09.2024 | 17:43 PM
- Ngày làm việc thứ ba và phiên bế mạc Hội nghị Trung ương 10 khóa XIII 20.09.2024 | 17:19 PM
- Triển khai các giải pháp tín dụng ngân hàng hỗ trợ doanh nghiệp, người dân bị ảnh hưởng bởi bão số 3 20.09.2024 | 17:21 PM
Xem tin theo ngày
- Ngày làm việc thứ ba và phiên bế mạc Hội nghị Trung ương 10 khóa XIII
- UBND tỉnh: Họp nghe báo cáo tiến độ một số công trình, dự án trọng điểm
- Tập trung nắm chắc tình hình, chăm lo thiết thực cho đời sống nhân dân.
- Họp Tiểu ban Tổng kết công tác kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh phục vụ Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XXI, nhiệm kỳ 2025 - 2030
- Quyết tâm xây dựng Thái Bình thực sự là địa chỉ tin cậy, hấp dẫn nhà đầu tư
- UBND tỉnh nghe và cho ý kiến về một số nội dung
- Khắc phục khó khăn do thiên tai, tăng tốc triển khai các dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành giao thông vận tải
- Đồng chí Bí thư Tỉnh ủy thăm, tặng quà thiếu niên, nhi đồng nhân dịp tết Trung thu
- Đồng chí Phó Bí thư thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh thăm, tặng quà thiếu nhi huyện Hưng Hà nhân dịp tết Trung thu
- Đồng chí Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh thăm, tặng quà thiếu nhi xã Tân Hòa nhân dịp tết Trung thu