Cây ngưu tất được đưa vào trồng tại xã Thống Nhất nhiều năm, nhờ kinh nghiệm canh tác người dân địa phương đã được hưởng quả ngọt từ loại cây này. Nhiều gia đình trong xã thu được cả trăm triệu đồng chỉ sau hơn 3 tháng trồng ngưu tất. Theo nông dân địa phương, ngưu tất dễ trồng, sinh trưởng, phát triển mạnh. Đầu ra cũng rất thuận lợi, thương lái về tận ruộng thu mua cả củ tươi, củ khô tùy vào nhu cầu bán của người trồng. Với kinh nghiệm trồng cây ngưu tất cùng điều kiện thời tiết thuận lợi nên năm nay người dân thu lãi gấp 7 - 8 lần so với cấy lúa. 

Ông Vũ Văn Bẩm, thôn An Mai cho biết: Năm nay nhà tôi trồng 4 sào ngưu tất, năng suất cũng như giá cả cao hơn năm ngoái nên rất phấn khởi. Chúng tôi mong loại cây này ngày càng phát triển để đời sống người dân ổn định hơn. 

Còn bà Nguyễn Thị Lê, thôn An Mai cho biết: Gia đình tôi năm nay trồng hơn 1 mẫu ngưu tất, ngoài bán củ tươi với giá 12.000đồng/kg gia đình còn để lại sấy khô bán với giá từ 60.000 - 70.000 đồng/kg. Với hiệu quả kinh tế cao, cây ngưu tất đã giúp gia đình tôi trang trải cuộc sống, nuôi con ăn học.

Ông Phạm Văn Tuyến, Phó Giám đốc SXKD  DVNN xã Thống Nhất cho biết: Xã Thống Nhất hiện có 100ha trồng cây ngưu tất. Riêng thôn An Mai có 80ha trồng loại cây này. Nhà ít trồng hơn 1 sào, nhà nhiều thì vài mẫu, năm nay có thể nói là năm được mùa nhất trong những năm gần đây. Đến nay, nông dân đã thu hoạch xong diện tích ngưu tất. Năng suất đạt 600 - 700kg/sào, giá bán  từ 12.000 - 15.000 đồng/kg. Trung bình thu về 10 - 12 triệu đồng/sào. Cây ngưu tất có đặc tính riêng, ruộng trồng ngưu tất phải được cày bừa, đập đất kỹ. Cày sâu có tác dụng làm cho rễ ngưu tất dài, ăn sâu, củ to, năng suất cao. Đất trồng là đất thịt pha cát hoặc đất phù sa, tơi xốp được đập nhỏ và ở vị trí cao ráo, luống được vun cao để thoát nước, tránh cho cây bị ngập úng. Khi lên luống nông dân bón lót phân chuồng vào lưng chừng luống. Trồng ngưu tất bằng cách gieo hạt được ngâm nước ấm, xong trộn với cát khô và tro khô để gieo. Gieo hạt xong tưới ẩm hàng ngày cho hạt nhanh nảy mầm và thường xuyên làm cỏ, xới xáo. Khi cây đã ra tán kín luống phải nhổ tỉa bớt những chỗ quá dày, cây sinh trưởng mạnh, cần cắt ngọn để cây có đủ chất dinh dưỡng nuôi củ. Khi cây có nhiều lá vàng, lá gốc rụng dần, rễ mập, củ dài 20 - 30cm là thu hoạch.

Cây ngưu tất bén rễ trên đồng đất Thống Nhất đã hơn 30 năm do những người làm nghề buôn bán dược liệu mang giống về. Không chỉ phát huy công dụng trong y học, đây còn là cây trồng làm giàu cho hàng trăm gia đình.

 Mai Thư