Vụ xuân năm 2017 được dự báo là vụ xuân ấm và khô: khu vực Bắc Bộ nhiệt độ từ tháng 1 đến tháng 4 cao hơn cùng kỳ trung bình nhiều năm từ 0,5 - 10C; đầu tháng 2 tuy có vài ngày nhiệt độ hạ thấp nhưng chủ yếu rét về đêm và sáng sớm, ban ngày vẫn có nắng ấm (T>150C). Bên cạnh đó trời ít mưa, ẩm độ không khí rất thấp dưới 60% điều này đã làm ảnh hưởng tới lúa cấy và gieo thẳng giai đoạn đầu vụ. Vì vậy, trong chăm sóc lúa vụ xuân năm 2017 cần lưu ý:

1. Chế độ nước

- Đối với lúa cấy: luôn duy trì mực nước nông 3 - 5cm để giữ ấm cho cây, cây không bị sốc nhiệt và mất nước giúp bén rễ hồi xanh nhanh, đồng thời nâng cao hiệu quả phân bón.

- Đối với lúa gieo thẳng: sau gieo đến 2 - 2,5 lá thật cần giữ ẩm mặt ruộng bằng cách luôn giữ nước ở rãnh để lúa gieo thẳng mọc nhanh, tuyệt đối không để ruộng khô hạn hoặc ngập nước. Trong điều kiện vụ xuân năm nay, sau gieo thời tiết có nắng, ẩm độ không khí thấp nhiều diện tích bị khô khi cây có 1 - 1,5 lá cần đưa nước từ từ vào ruộng theo các rãnh để bảo đảm đủ ẩm giúp cây ra rễ và chống chịu tốt. Khi lúa được 2 - 2,5 lá bón nhử 2 - 3kg NPK/sào và đưa nước láng chân duy trì đến khi lúa gieo thẳng có 4 - 5 lá bắt đầu đẻ nhánh. Lúa gieo thẳng từ 3 lá trở lên cần điều tiết nước theo chế độ nông - lộ - phơi như lúa cấy. Khi lúa đẻ kín đất nên tháo cạn nước khoảng 1 tuần cho rạn chân chim hạn chế đẻ vô hiệu, tiêu hao dinh dưỡng, đồng thời giúp bộ rễ ăn sâu tăng khả năng chống đổ cho cây, sau đó cho nước trở lại giữ mực nước 5 - 7cm từ khi lúa làm đòng đến khi lúa chín.

Lưu ý: Với chân ruộng chua trũng luôn duy trì nước để hạn chế bốc chua phèn giai đoạn giữa và cuối vụ.

2.  Tỉa dặm

Việc tỉa dặm cần được làm sớm trước khi lúa đẻ nhánh để bảo đảm mật độ:

- Với lúa cấy: các giống đẻ khỏe như lúa lai, BC15,… bảo đảm 30 - 35 khóm/m2, 1 - 2 dảnh/khóm, các giống đẻ trung bình như Q5, TBR1,… bảo đảm 35 - 40khóm/m2, 2 - 3 dảnh/khóm.

- Với lúa gieo thẳng: tỉa dặm bảo đảm mật độ 90 - 110 cây/m2 (cây - cây từ 10 - 12cm).

3. Đối với cỏ dại, ốc bươu vàng

- Cần kiểm tra mật độ ốc bươu vàng trên ruộng, ít tiến hành bắt thủ công, nhiều dùng thuốc hóa học phun hoặc rắc, khi dùng thuốc cần có nước trên ruộng.

- Đối với cỏ dại:

Với lúa gieo thẳng cần phun thuốc trừ cỏ tiền nẩy mầm như Soffit, Frefitt 300EC… ngay sau gieo càng sớm càng tốt.

Với lúa cấy cần sử dụng các loại thuốc hậu nảy mầm theo khuyến cáo của nhà sản xuất ngay sau cấy 3 - 5 ngày và liên tục giữ nước nông đều trên ruộng, không để khô mặt đất cũng như không để ngập nước nõn lúa.

4. Bón phân

Vụ xuân năm nay thời tiết có dạng hình ấm và khô (ẩm độ không khí thấp) nên cây chậm sinh trưởng phát triển đầu vụ, có thể ngộ độc phèn đầu tháng 4 và đói ăn cuối vụ do vậy nên tăng lượng phân bón. Lúa xuân có đặc điểm vừa trỗ vừa làm đòng nhất là khi có mưa rào do vậy việc bón phân cho vụ xuân năm nay cần thực hiện: sử dụng phân tổng hợp NPK chuyên dùng (NPK Lâm Thao, Văn Điển, Ninh Bình, Việt Nhật, Đầu Trâu…), tăng lượng phân bón, bón thúc sớm, nặng đầu, nhẹ cuối.

- Với lúa cấy:

+ Bón thúc lần 1 khi cây lúa bén rễ hồi xanh, ra lá mới, trời ấm, nhiệt độ trên 16oC, bón 2/3 lượng phân bón thúc.

+ Bón thúc lần 2 sau khi bón thúc lần 1 từ 10 - 12 ngày, bón hết lượng phân thúc còn lại.

- Đối với lúa gieo thẳng: Sau khi lúa có 2 - 2,5 lá thật, đưa nước láng chân rồi bón nhử từ 2 - 3kg NPK/sào. Ruộng gieo thẳng sinh trưởng kém, lá còi cọc màu vàng có thể tiến hành phun KH, siêu lân trước khi bón nhử 1 - 2 lần.

Khi lúa gieo thẳng đạt 4 - 5 lá bón thúc bằng NPK chuyên thúc với lượng nhà sản xuất khuyến cáo.

Lưu ý: Về cuối vụ cần theo dõi sát tình hình thời tiết và tốc độ sinh trưởng phát triển của lúa: nếu trời không mưa, lá lúa vàng biểu hiện đói ăn cần linh hoạt bổ sung 3 - 5kg NPK chuyên thúc khi lúa làm đòng. Để tăng hiệu lực của phân bón và hạn chế thất thoát, sau mỗi lần bón phân bà con nên dùa đục nước, giữ đất đủ ẩm và làm cỏ.

Trung tâm Khuyến nông tỉnh