Đọc những dòng ghi chú trên bìa các cuốn sách thơ mà ông bà đã xuất bản, thì thấy: Ông Phạm Kim Doanh năm nay tròn 80 tuổi và bà Trần Thị Thanh Loan sinh năm 1951. Quê ông ở xã Tân Bình, thành phố Thái Bình, bà quê gốc Kiến Xương. Hai vợ chồng người cựu chiến binh ấy mê thơ từ thuở còn cầm súng đánh giặc. 

Thơ viết vội trên đường ra trận

Giữa hai trận đánh cũng làm thơ

Thơ gắn liền hai hoàn cảnh éo le

Thơ là sợi tơ hồng thắm đượm.

Đọc những vần thơ ông Doanh viết, in trong các tập: Nhật ký hành quân; Màu tím phong lan; Chung khoảng trời thơ và Phía chân trời, ta thấy cuộc đời người chiến sĩ thật gian nan, hiểm nguy nhưng vô cùng anh dũng. Với câu hát “Xẻ dọc Trường Sơn đi đánh giặc”, tuổi xuân phơi phới dậy tương lai, chàng trai Tân Bình khi ấy mới đôi mươi, theo tiếng gọi thiêng liêng, lên đường đi cứu nước. Những bài thơ Phạm Kim Doanh viết dọc đường hành quân, giữa hai trận đánh. Thư gửi người yêu cũng bằng những vần thơ. Có thể cảm nhận được một mối tình nồng thắm khi chia tay người yêu trước giờ vào chiến trường đầy mưa bom, bão đạn:

“Dòng sông tình ái chẳng ngừng trôi,

Con tim hai đứa mách bảo rồi,

Tình yêu chỉ nói bằng đôi mắt

Ấm áp, nồng nàn giữa chúng tôi...”

Sau khi đất nước đã sạch bóng quân xâm lược, non sông đã thu về một mối, Phạm Kim Doanh phục viên về với đời thường, ông được Đảng tin, dân mến bầu làm Bí thư Đảng ủy xã Tân Bình nhiều năm, rồi được điều chuyển lên huyện làm Chủ tịch Hội Nông dân huyện Vũ Thư (khi ấy xã Tân Bình chưa cắt về thành phố). Lúc đã được Nhà nước cho nghỉ hưu theo chế độ, ông được dân tin bầu làm chủ tịch Hội Người cao tuổi xã Tân Bình. Với tài năng sẵn có, Phạm Kim Doanh được bạn thơ tín nhiệm bầu vào Ban Chấp hành Câu lạc bộ thơ Việt Nam huyện Vũ Thư. Cảnh ngộ éo le vợ ông đang hăng say công việc xã hội, thì bệnh ung thư phổi đã cướp đi niềm vui của đôi vợ chồng vừa đoàn viên hội tụ. Ai cũng xót thương cho người phụ nữ giỏi việc nước, đảm việc nhà...Vừa lo việc gia đình, vừa say viết những vần thơ, ngoài 6 tập thơ in riêng, Phạm Kim Doanh còn có nhiều tác phẩm thơ in chung trong các tập thơ “Trăng về phố nhỏ”, “Thơ người cao tuổi”, “Tiếp bước cha anh”, "Khúc quân hành”...

Cũng như ông Phạm Kim Doanh, bà Trần Thị Thanh Loan  mê thơ từ tấm bé. Với bút danh Hồng Thương, bà Loan đã cho ra mắt bạn đọc 7 tập thơ. Vì cũng là người lính, gửi tuổi xuân nơi trận tuyến Khe Sanh, đường 9 - Nam Lào và trên chiến trường nước bạn Lào, cùng chung cảnh ngộ éo le, chồng Loan bị bệnh hiểm nghèo, về với thế giới người hiền, để lại trong lòng Loan niềm thương, nỗi nhớ. Thấy Kim Doanh cũng mất mát như mình, hai người thi sĩ hiểu nhau nhiều hơn và tình yêu, tình thương đằm thắm nảy sinh. Thanh Loan là người làm thơ có tiếng tăm, bạn thơ ở Kiến Xương, Vũ Thư, thành phố Thái Bình đều công nhận. Ngay sau khi rời quân ngũ, Thanh Loan đã có một số tập thơ chững chạc, được các nhà xuất bản cấp phép in ấn và phát hành. Hàng trăm bài thơ in trong các tập “Hương của gió”, “Trăng Trường Sơn”, “Hạt châu đồng nội” và nhiều thơ in chung trong tập “Chung khoảng trời thơ”, “Phía chân trời” với Phạm Kim Doanh, không thấy bài thơ nào của bà bị bạn bè chê là “thơ sượng”. Bạn hữu đọc thơ của Thanh Loan đều tấm tắc khen “ngon”. Ở cái tuổi “xưa nay hiếm” rồi mà vợ chồng Phạm Kim Doanh, Trần Thị Thanh Loan vẫn cho ra đời những đứa con tinh thần hoàn hảo, những tập thơ đầy chất thi ca, gần đây nhất là tập thơ “Bến bờ thời gian”. 

Phạm Kim Doanh và Trần Thị Thanh Loan thường tâm sự với các bạn thơ: “Người làm thơ phải biết khai thác tối đa từng ý thơ mà mình xúc cảm. Có chung thủy với thơ, có đằm thắm tình người thì viết thơ mới trong và sáng. Người làm thơ không ỷ vào tuổi tác, kề bên cái chết vẫn cứ làm thơ”. Hai vợ chồng người cao tuổi mê thơ ấy chào bạn hữu bằng tấm lòng cao đạo, bằng những bài thơ sáng ý, tươi vần. 

Xin dẫn ra đây một đoạn thơ của Phạm Kim Doanh:

“Đêm xuân dưới ngọn đèn mờ

Em ngồi khâu áo, anh làm thơ

Bút đưa trên giấy bao ý đẹp

Đường kim em khéo dịu dàng đưa

Áo sờn, rách, thương anh em vá

Miếng vá xinh tựa những vần thơ

Em khâu vào áo bao tình nghĩa

Anh viết tặng em muôn ước mơ”.

Cả Phạm Kim Doanh và Trần Thị Thanh Loan, hai người chiến sĩ, hai thi sĩ đều ở tuổi khá cao nhưng hai người đều hăng say sáng tác. Những bài thơ, bài ký của họ đã nêu bật tinh thần yêu nước, ý chí kiên cường dũng cảm, sự hy sinh vô bờ bến của Quân đội nhân dân Việt Nam. Đất nước ta là đất nước anh hùng, người Việt Nam cần cù, siêng năng và sáng tạo. Vì vậy, bất cứ ai có năng khiếu làm thơ, viết báo, đều có thể góp sức mình cổ vũ động viên mọi tầng lớp nhân dân, phát huy truyền thống, tiếp tục cống hiến công sức của mình để  bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ, chủ quyền biển, đảo thiêng liêng và dựng xây đất nước hùng cường.

Cao Bá Khoát

Tự Tân - Vũ Thư