Tháng 5/2009, UBND xã An Tràng (Quỳnh Phụ) nhận được thư báo của Ban liên lạc truyền thống Trung đoàn 16, Hội Cựu chiến binh Thành phố Hồ Chí Minh: Kính gửi UBND xã An Tràng, thân nhân gia đình liệt sĩ Hoàng Văn Tuy. Ban liên lạc truyền thống Trung đoàn 16 tại Thành phố Hồ Chí Minh, địa chỉ thường trực số 16, đường C1, phường 13, quận Tân Bình, Thành phố Hồ Chí Minh đang quản lý bản gốc danh sách liệt sĩ của Trung đoàn 16 đã anh dũng hy sinh trong thời kỳ chống Mỹ, cứu nước từ năm 1964 đến 30/4/1975. Qua thời gian tìm kiếm mộ liệt sĩ tại chiến trường cũ, Ban liên lạc chúng tôi xin thông báo: Liệt sĩ Hoàng Văn Tuy, sinh năm 1946, nhập ngũ tháng 8/1965, đơn vị C21, cha Hoàng Văn Tỳ, mẹ Vũ Thị Thảo, quê quán thôn Hồng Phong, xã An Tràng, huyện Quỳnh Phụ, tỉnh Thái Bình, đã anh dũng hy sinh ngày 15/11/1968, tại Trung Lập, Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh. Liệt sĩ Hoàng Văn Tuy đã có mộ chí tại Củ Chi. Vậy chúng tôi xin thông báo tới UBND xã An Tràng và các cơ quan chính sách biết. Nhờ các đồng chí chuyển thông báo này tận tay thân nhân liệt sĩ để tiện làm thủ tục khi đến thăm viếng mộ. Thay mặt Ban liên lạc truyền thống Trung đoàn 16, Thành phố Hồ Chí Minh ký tên Lê Trường Giang.

Nhận thư báo trên, ngày 31/7/2009 và ngày 30/12/2012, các ông Hoàng Xuân Uy, Hoàng Văn Thế, Hoàng Văn Huệ là em ruột liệt sĩ Hoàng Văn Tuy đã xin giấy giới thiệu số 65 năm 2009 và số 538 năm 2012 của Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội huyện Quỳnh Phụ để vào nghĩa trang liệt sĩ Trung Lập, Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh thăm viếng phần mộ liệt sĩ Hoàng Văn Tuy. 

Tại đây, mọi thông tin ghi trong hồ sơ lý lịch nghĩa trang và trên bia mộ liệt sĩ Hoàng Văn Tuy như họ, tên, tên đệm, tháng năm nhập ngũ, ngày tháng năm hy sinh, đơn vị, cấp bậc, tên cha đẻ, mẹ đẻ đều trùng khớp với hồ sơ các cơ quan chức năng quản lý. 

Tuy nhiên, cuối tháng 12/2012, thân nhân gia đình liệt sĩ Hoàng Văn Tuy lại vào nghĩa trang Củ Chi thăm viếng liệt sĩ. Khi đến, Ban quản lý nghĩa trang liệt sĩ Củ Chi cho biết là hài cốt liệt sĩ Hoàng Văn Tuy đã được ông Vũ Đăng Quang trú tại Vĩnh Phúc 3, thành phố Hà Nội di chuyển về nghĩa trang liệt sĩ xã Hồng Phong, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình từ tháng 9/2012.

Tại sao có chuyện nhầm lẫn đáng tiếc?

Làm việc với phóng viên, ông Hoàng Kim Đĩnh, 78 tuổi, trưởng tộc chi họ Hoàng, thôn Tương Đông, xã Hồng Phong, huyện Vũ Thư, người được dòng họ và thân nhân liệt sĩ Hoàng Xuân Tùy ủy quyền hòa giải dàn xếp nhầm lẫn việc đưa hài cốt liệt sĩ Hoàng Văn Tuy quê ở xã An Tràng, huyện Quỳnh Phụ từ nghĩa trang liệt sĩ Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh về an táng tại nghĩa trang liệt sĩ xã Hồng Phong, huyện Vũ Thư. 

Ông Đĩnh nguyên là sĩ quan quân đội, hội viên cựu chiến binh có nhiều năm chiến đấu ở chiến trường khu 5 thời kỳ chống Mỹ. Theo ông Đĩnh, liệt sĩ được coi là tài sản quốc gia, toàn dân phải biết ơn, thờ phụng, sự nhầm lẫn của hai gia đình không có sự vụ lợi mà việc giải quyết sau đó rất nhân văn. Ông Đĩnh chia sẻ về gia đình liệt sĩ Hoàng Xuân Tùy là em họ, trước khi nhập ngũ tháng 3/1964, bố mẹ liệt sĩ Tùy đều đã chết, mọi liên hệ với gia đình qua người anh trai là Hoàng Xuân Đại, hiện là cựu chiến binh sinh sống ở Hà Nội. 

Cũng qua các nguồn thông tin gia đình ông Hoàng Xuân Đại được biết tại nghĩa trang Củ Chi có phần mộ liệt sĩ Hoàng Văn Tuy trên bia mộ ghi quê quán xã Hồng Phong. 

Năm 2012, gia đình đã ủy quyền cho em vợ ông Đại là ông Vũ Đăng Quang vào nghĩa trang liệt sĩ Củ Chi thăm viếng và xác minh cụ thể. Ông Đại đã được cán bộ quản trang có tên là Tín cung cấp từ lâu mộ liệt sĩ Hoàng Văn Tuy không có ai viếng thăm, từ căn cứ này ông Vũ Đăng Quang đã lập lại tấm bia liệt sĩ Hoàng Xuân Tùy thay tấm bia trên phần mộ liệt sĩ Hoàng Văn Tuy nhưng chưa đặt trên mộ (tấm bia hiện đang được lưu lại tại nghĩa trang liệt sĩ Củ Chi). 

Được thông tin từ ông Vũ Đăng Quang, gia đình liệt sĩ Hoàng Xuân Tùy ở xã Hồng Phong, huyện Vũ Thư làm đơn và các thủ tục xin được cất bốc liệt sĩ Tùy về nghĩa trang liệt sĩ xã Hồng Phong. Trong đơn gia đình đề nghị UBND xã Hồng Phong, huyện Vũ Thư xác nhận liệt sĩ Hoàng Xuân Tùy có tên thường gọi là Hoàng Văn Tuy (đơn này đang lưu trữ tại Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Thái Bình). 

Từ căn cứ này, Sở Lao động Thương binh và Xã hội tỉnh Thái Bình xác nhận liệt sĩ Hoàng Văn Tuy quê quán xã Hồng Phong, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình (Giấy xác nhận số 08/SLĐTBXH-NCC, cấp ngày 12/9/2012 và cho phép gia đình thân nhân liệt sĩ Hoàng Xuân Tùy làm các thủ tục cần thiết liên hệ với Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội huyện Củ Chi để di dời hài cốt liệt sĩ Hoàng Văn Tuy từ nghĩa trang liệt sĩ Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh về nghĩa trang liệt sĩ xã Hồng Phong, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình. 

Việc di chuyển hài cốt liệt sĩ Hoàng Văn Tuy được tiến hành tháng 9/2012.

Sự việc được giải quyết nhân văn

Đúng là có việc nhầm lẫn trong việc thân nhân liệt sĩ Hoàng Xuân Tùy, xã Hồng Phong, huyện Vũ Thư cất bốc và di chuyển nhầm hài cốt liệt sĩ Hoàng Văn Tuy, quê quán thôn Hồng Phong, xã An Tràng, huyện Quỳnh Phụ từ nghĩa trang liệt sĩ Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh về an táng tại nghĩa trang liệt sĩ xã Hồng Phong, huyện Vũ Thư. 

Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, UBND huyện Quỳnh Phụ, UBND huyện Vũ Thư, Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội huyện Vũ Thư, huyện Quỳnh Phụ, Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ tỉnh Thái Bình và các đơn vị chức năng đã kịp thời phối hợp với thân nhân của hai gia đình liệt sĩ Hoàng Văn Tuy và liệt sĩ Hoàng Xuân Tùy, Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội huyện Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh, Ban quản lý nghĩa trang liệt sĩ Củ Chi làm rõ thêm các căn cứ để hòa giải giữa thân nhân hai gia đình liệt sĩ. Đối chiếu các căn cứ hồ sơ liệt sĩ Hoàng Văn Tuy quê thôn Hồng Phong, xã An Tràng, huyện Quỳnh Phụ, sinh năm 1946, nhập ngũ tháng 8/1965, hy sinh ngày 15/11/1968 có mộ liệt sĩ tại nghĩa trang liệt sĩ Củ Chi, liệt sĩ Hoàng Xuân Tùy, sinh năm 1941, nhập ngũ tháng 3/1964, hy sinh ngày 9/6/1967 hiện không có phần mộ tại nghĩa trang liệt sĩ Củ Chi và khi nhập ngũ là ở xã Vũ Hồng cũ còn xã Hồng Phong được sáp nhập bởi hai xã Vũ Hồng và xã Vũ Phong từ năm 1976. 

Ngày 26/10/2016, Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội huyện Củ Chi đã có Công văn số 1056/LĐTBXH gửi các cơ quan chức năng tỉnh Thái Bình và thân nhân của hai liệt sĩ nêu rõ: “Do nhầm lẫn sau khi nghiên cứu Văn bản số 08/SLĐTBXH-NCC ngày 12/9/2012 của Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Thái Bình về việc xác nhận thông tin liệt sĩ. Vì vậy, dẫn đến sự nhầm lẫn xác định thông tin giữa liệt sĩ Hoàng Xuân Tùy và liệt sĩ Hoàng Văn Tuy”. Do đó, Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội huyện Củ Chi đồng ý cho ông Vũ Đăng Quang ngụ tại Vĩnh Phúc 3, thành phố Hà Nội nhận ngôi mộ liệt sĩ Hoàng Văn Tuy tại vị trí lô A3, H11, M7 di chuyển về an táng tại nghĩa trang liệt sĩ xã Hồng Phong, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình. Vì vậy, Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội huyện Củ Chi kính đề nghị thân nhân, gia đình ông Vũ Đăng Quang thống nhất, đồng ý cho thân nhân gia đình liệt sĩ Hoàng Văn Tuy nhận lại hài cốt và ngôi mộ trên. 

Sau những lần gặp gỡ phân tích chia sẻ trên cơ sở căn cứ chứng minh sự nhầm lẫn trong di chuyển hài cốt liệt sĩ, ngày 20/9/2017 tại nghĩa trang liệt sĩ xã Hồng Phong, huyện Vũ Thư dưới sự chứng kiến của lãnh đạo Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội huyện Vũ Thư, huyện Quỳnh Phụ, UBND xã Hồng Phong, huyện Vũ Thư, thân nhân liệt sĩ Hoàng Xuân Tùy, xã Hồng Phong và liệt sĩ Hoàng Văn Tuy, xã An Tràng, thân nhân liệt sĩ Hoàng Xuân Tùy (xã Hồng Phong) đã bàn giao hài cốt liệt sĩ Hoàng Văn Tuy (xã An Tràng) về an táng tại xã An Tràng, huyện Quỳnh Phụ. 

Sau 5 năm dừng nghỉ tại nghĩa trang liệt sĩ xã Hồng Phong, huyện Vũ Thư, nay hài cốt liệt sĩ Hoàng Văn Tuy được an táng cạnh phần mộ mẹ đẻ là Bà mẹ Việt Nam anh hùng Vũ Thị Thảo tại thôn Hồng Phong, xã An Tràng, huyện Quỳnh Phụ. 

Cũng trong ngày bàn giao hài cốt liệt sĩ Hoàng Văn Tuy về quê hương xã An Tràng, UBND huyện Quỳnh Phụ đã hỗ trợ thân nhân liệt sĩ Hoàng Xuân Tùy 20 triệu đồng tiếp tục liên hệ, tìm kiếm phần mộ liệt sĩ Hoàng Xuân Tùy để đưa về quê hương.

Nguyễn Công Liêm

(Thành phố Thái Bình)