Ở phía ngoài hành lang phòng phẫu thuật của Bệnh viện Đa khoa tỉnh, chị Nguyễn Thị Hoa là người nhà bệnh nhân bồn chồn lo lắng đứng ngồi không yên. Lý do bởi chị vừa lo chồng đang được các bác sĩ phẫu thuật, kết quả không biết thế nào, vừa lo về số tiền viện phí phải chi trả dự kiến lên tới vài chục triệu đồng. Càng nghĩ, chị càng dằn vặt, tự trách mình bởi chỉ vì chủ quan, tiết kiệm “ngớ ngẩn” không mua ngay thẻ BHYT khi hết hạn sử dụng. Đến khi chẳng may tai nạn ập đến, phải đi bệnh viện thì lại không có thẻ BHYT, không có quỹ BHYT chi trả chi phí.

Chị Hoa chia sẻ: Mặc dù thu nhập của gia đình không cao, song 3 năm qua mỗi năm vợ chồng chị đều dành một khoản tiền mua thẻ BHYT tự nguyện theo hộ gia đình cho tất cả các thành viên để đề phòng khi ốm đau, tai nạn. Song trong 3 năm mua thẻ liên tục ấy, mọi người trong gia đình chị đều may mắn khỏe mạnh, chưa thực sự phải dùng đến tấm thẻ BHYT lần nào. Vì vậy tháng trước, dù biết thẻ BHYT đã hết hạn sử dụng, song vợ chồng chị chần chừ chưa vội mua tiếp nối lần thứ tư, để tiền dùng vào việc khác. Bởi anh chị nghĩ mọi người trong gia đình đều đang khỏe mạnh, nếu bỏ vài triệu đồng ra mua thẻ BHYT cho cả nhà mà không phải dùng đến như 3 lần trước cũng phí... Nhưng không may, chồng chị vừa bị tai nạn giao thông, chấn thương sọ não, gẫy xương đùi và nhiều vết thương ở phần mềm khác. Bác sĩ thông báo chi phí điều trị khá cao. Chị thực sự bối rối và ân hận vì đến lúc cần dùng đến thẻ BHYT, thì thẻ đã hết hạn hơn một tháng và chưa mua thẻ mới. Dù rất buồn, song chị Hoa vẫn chia sẻ với những người xung quanh về trường hợp không may của gia đình mình, mong mọi người lưu ý mua thẻ BHYT liên tục để không ai mắc phải sai lầm như gia đình mình.

Tìm hiểu tại các cơ sở khám chữa bệnh BHYT, những trường hợp đáng tiếc không được quỹ BHYT chi trả dù trước đó đã có mua thẻ BHYT thường chỉ tập trung chủ yếu ở nhóm đối tượng người lao động đã hết hợp đồng, cơ quan chậm đóng BHYT. Đối với những đối tượng mua BHYT tự nguyện theo hộ gia đình, ngoại trừ những trường hợp biết đã hết hạn sử dụng, song cố tình chưa mua tiếp như chị Hoa, còn có trường hợp đáng tiếc là khi chủ thẻ mua thẻ không theo năm tài chính, nên dễ quên, không để ý thẻ BHYT của mình đã hết hạn sử dụng. Khi ốm đau, tai nạn cần đến, giở thẻ ra mới biết và tiếc, vì thẻ không còn giá trị sử dụng khi đi khám chữa bệnh... Bởi theo góc độ pháp lý, nguyên tắc của BHYT là có đóng, có hưởng. Theo quy định tại Khoản 4, Điều 16 Luật Bảo hiểm y tế: Thẻ BHYT không còn giá trị sử dụng khi hết hạn, quyền lợi của người có thẻ BHYT được bảo đảm khi họ còn tham gia BHYT, điều đó có nghĩa, khi hết hạn thì người tham gia BHYT sẽ hết quyền lợi.

Vì vậy, để bảo đảm quyền lợi khi tham gia BHYT, người tham gia BHYT không nên tính toán tiết kiệm, chần chừ không mua ngay thẻ BHYT khi hết hạn, mà cần tiếp tục mua ngay để có thẻ sử dụng khi đi khám chữa bệnh. Ngoài ra, mua ngay thẻ BHYT khi thẻ cũ hết hạn, giá trị sử dụng của thẻ mới sẽ được nối tiếp với thẻ cũ, quyền lợi BHYT sẽ được liên thông. Bởi nếu mua BHYT 5 năm liên tục không gián đoạn theo quy định, trên tấm thẻ BHYT sẽ có dòng chữ “Thời điểm đủ 05 năm liên tục từ ngày...”. Dòng chữ này quan trọng và có ý nghĩa vì giúp người tham gia BHYT và cơ sở y tế xác định được thời gian đóng BHYT. Khi đó, chủ thẻ sẽ còn được hưởng thêm quyền lợi không phải cùng chi trả khi đã có thời gian tham gia BHYT 5 năm liên tục trở lên và có số tiền cùng chi trả chi phí khám chữa bệnh trong năm lớn hơn 6 tháng lương cơ sở (trừ trường hợp tự đi khám chữa bệnh không đúng tuyến). Có đủ 2 điều kiện trên, người bệnh sẽ được cấp “Giấy chứng nhận không cùng chi trả trong năm” và sẽ được hưởng 100% chi phí khám chữa bệnh BHYT cho các lần khám chữa bệnh tiếp theo.

HÀ DUNG