Theo báo cáo đánh giá tình hình, kết quả thực hiện Nghị quyết Đại hội XVIII Đảng bộ tỉnh giữa nhiệm kỳ 2015 - 2020, kinh tế của tỉnh tăng trưởng bình quân giai đoạn 2016 - 2018 ước tăng 8,51%/năm; GRDP bình quân đầu người năm 2018 dự kiến đạt 56 triệu đồng, tăng 15,6 triệu đồng so với năm 2015;  thu hút đầu tư thêm 558 dự án; thu ngân sách tăng hàng năm. Cơ cấu kinh tế tiếp tục chuyển dịch theo hướng công nghiệp hóa - hiện đại hóa; công nghiệp, dịch vụ, nông nghiệp tăng trưởng khá, xây dựng nông thôn mới (NTM) đạt kết quả tích cực, đã có 87 xã đạt chuẩn NTM. Lĩnh vực văn hóa - xã hội có tiến bộ, an sinh xã hội được quan tâm chăm lo, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân ngày càng được cải thiện. Công tác quốc phòng, an ninh tiếp tục được giữ vững, công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, tệ nạn xã hội có chuyển biến tích cực. Kết quả đạt được là công sức phấn đấu của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, trong đó có phần đóng góp không nhỏ từ các quyết sách của HĐND tỉnh.

Kỳ họp HĐND tỉnh luôn là hoạt động trọng tâm của HĐND, tại đó thảo luận, quyết định nhiều vấn đề quan trọng của tỉnh. Với tinh thần trách nhiệm cao và ý thức tuân thủ pháp luật, trước mỗi kỳ họp Thường trực HĐND tỉnh tổ chức hội nghị liên tịch để lắng nghe, thảo luận đề xuất của UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh, các Ban HĐND tỉnh và các cơ quan tư pháp về nội dung trọng tâm, cần thiết trình tại kỳ họp trước khi xin ý kiến lãnh đạo của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, nhất là những vấn đề quan trọng như: Định hướng phát triển kinh tế - xã hội, nhiệm vụ quốc phòng, an ninh; Quy hoạch phát triển đô thị, các chủ trương, chính sách phát triển cụm công nghiệp, về đầu tư công trung hạn, về các chính sách bảo đảm an sinh xã hội…

Thường trực HĐND tỉnh phối hợp với Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh xây dựng kế hoạch tổ chức cho đại biểu HĐND tỉnh tiếp xúc cử tri để đại biểu phát huy vai trò, trách nhiệm của mình với nhân dân địa phương. Qua đó báo cáo với cử tri kết quả hoạt động của HĐND, UBND tỉnh; nắm bắt kịp thời tâm tư, nguyện vọng và những kiến nghị của nhân dân, giúp cho đại biểu HĐND đóng góp xây dựng nghị quyết đúng pháp luật và bảo đảm sâu sát hơn, phù hợp hơn với thực tiễn cuộc sống, nhất là những nghị quyết liên quan trực tiếp đến quyền lợi, nghĩa vụ của người dân.

Các nghị quyết được HĐND tỉnh thông qua với tỷ lệ tán thành cao; bảo đảm đúng luật, chất lượng, có tính khả thi cao, đáp ứng yêu cầu thực tiễn của tỉnh, tạo hành lang pháp lý cần thiết, nhằm cụ thể hóa chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước, là căn cứ để UBND tỉnh và các cơ quan liên quan ban hành các quyết định chỉ đạo, điều hành nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh, bảo đảm an sinh xã hội của địa phương.

Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, HĐND tỉnh đã ban hành 100 nghị quyết, trong đó có trên 50% số nghị quyết chuyên đề cụ thể hóa thành các cơ chế, chính sách của tỉnh.

Lĩnh vực kinh tế, HĐND tỉnh khóa XVI đã ban hành các nghị quyết về: Tình hình thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội; Dự toán, quyết toán ngân sách nhà nước; Nhiệm vụ đầu tư công, danh mục đầu tư công trung hạn; Chương trình phát triển và đề nghị công nhận thị xã Mỹ Hào; Quy hoạch thoát lũ sông Hồng, sông Luộc; Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; Chính sách hỗ trợ phát triển cụm công nghiệp; Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM… Trên lĩnh vực văn hóa - xã hội: HĐND tỉnh đã ban hành nhiều nghị quyết liên quan đến các chính sách về giáo dục, phát triển y tế, văn hóa, chính sách giảm nghèo, giao chỉ tiêu biên chế công chức, người lao động... và nhiều nghị quyết quan trọng khác, tạo hành lang pháp lý nhằm tổ chức thực hiện trên tất cả các lĩnh vực hoạt động kinh tế - văn hóa - xã hội.

Bên cạnh việc xem xét báo cáo công tác của các cơ quan theo quy định, các hoạt động giám sát theo chuyên đề, việc chất vấn tại kỳ họp và giữa hai kỳ họp được HĐND tỉnh quan tâm đặc biệt.

Thực tiễn quá trình giám sát cho thấy, việc lựa chọn nội dung và vấn đề cần giám sát là khâu quan trọng; từ chỗ tăng cường đi cơ sở, tăng cường tiếp xúc với cử tri và nhân dân bằng nhiều hình thức, lắng nghe ý kiến của cử tri và nhân dân, khả năng phân tích để đại biểu HĐND, các Ban HĐND đề xuất. Thường trực HĐND tỉnh phát huy tốt vai trò trong việc chỉ đạo hoạt động giám sát, hạn chế tối đa việc trùng lặp về thời gian, đơn vị giám sát. Nội dung giám sát được Thường trực HĐND, các Ban HĐND tỉnh thảo luận, tập trung vào những vấn đề “nóng”, nhiều cử tri và nhân dân quan tâm, những vấn đề xã hội bức xúc, trong đó có vấn đề báo chí nêu. Trên cơ sở đó trình HĐND đưa vào nghị quyết chương trình giám sát năm sau hoặc xây dựng thành Chương trình giám sát của Thường trực HĐND, các Ban HĐND tỉnh theo thẩm quyền.

Nội dung giám sát chuyên đề bao quát nhiều lĩnh vực, từ kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước, đến văn hóa, giáo dục, khoa học - công nghệ, hoạt động của các cơ quan tư pháp… Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, HĐND tỉnh, Thường trực HĐND tỉnh, các Ban HĐND tỉnh đã tổ chức gần 20 cuộc giám sát về: Tình hình quản lý, sử dụng vốn đầu tư công, nợ đọng xây dựng cơ bản; công tác quản lý và sử dụng đất các dự án đầu tư trên địa bàn tỉnh; công tác phòng chống buôn lậu và gian lận thương mại; công tác bảo vệ môi trường; công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn; thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế; giám sát công tác quản lý nhà nước và phát triển giáo dục mầm non ngoài công lập…

Sau giám sát, HĐND tỉnh, Thường trực HĐND tỉnh, các Ban HĐND tỉnh đều có thông báo kết luận giám sát, trong đó đánh giá rõ những kết quả đạt được, chỉ ra những tồn tại, hạn chế, từ đó xác định nguyên nhân, kiến nghị với UBND, các ngành có liên quan xem xét giải quyết, tháo gỡ khó khăn và có giải pháp khắc phục.

Các kiến nghị được UBND tỉnh, các cơ quan hữu quan tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, khắc phục những yếu kém, tồn tại. Điển hình như: Ngay sau khi HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết về kết quả giám sát tình hình quản lý, sử dụng vốn đầu tư công; nợ đọng xây dựng cơ bản nói chung và trong xây dựng NTM nói riêng đến hết năm 2016, UBND tỉnh đã có văn bản chỉ đạo các ngành, các địa phương tăng cường quản lý và sử dụng vốn đầu tư công, xử lý nợ đọng xây dựng cơ bản. Kết quả đến thời điểm 30.6.2018, nợ đọng xây dựng giảm xuống đáng kể ở cả 3 cấp, từ 973 tỷ đồng xuống còn 587 tỷ đồng. Về giám sát việc quản lý, sử dụng đất thực hiện các dự án đầu tư trên địa bàn tỉnh, ngay khi Thường trực HĐND tỉnh có kết luận giám sát, UBND tỉnh đã ban hành văn bản chỉ đạo thực hiện kết luận giám sát. Kết quả, trong số 91 dự án chậm thực hiện, đã có 27 dự án bị thu hồi hoặc đang hoàn thiện thủ tục để thu hồi; 28 dự án được UBND tỉnh gia hạn thời gian thực hiện theo luật định; 23 dự án được UBND tỉnh đôn đốc hoàn thiện. Tháng 8.2018, UBND tỉnh tiếp tục giao Sở Kế hoạch và Đầu tư kiểm tra, rà soát, hoàn thiện thủ tục để thu hồi những dự án chậm triển khai. Giám sát về công tác quản lý nhà nước và hoạt động giáo dục mầm non ngoài công lập, Thường trực HĐND tỉnh kiến nghị 24 nội dung, UBND tỉnh đã ban hành văn bản chỉ đạo các ngành, các cấp có liên quan thực hiện nghiêm túc các kiến nghị của Thường trực HĐND tỉnh.

Thông qua hoạt động giám sát, khảo sát, Thường trực HĐND tỉnh, các Ban HĐND tỉnh đã phát hiện một số nghị quyết của HĐND tỉnh qua quá trình thực hiện không còn phù hợp với tình hình thực tế, do vậy đã được sửa đổi, bổ sung kịp thời, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị của địa phương.

Đối với hoạt động chất vấn tại kỳ họp và giữa hai kỳ họp, cũng như hoạt động giám sát chuyên đề, tiêu chí để lựa chọn nội dung chất vấn là những vấn đề bức xúc, nổi cộm liên quan đến sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, được cử tri và nhân dân quan tâm. Trên cơ sở ý kiến, kiến nghị của cử tri, các vấn đề xã hội quan tâm và phiếu chất vấn của đại biểu HĐND, Thường trực HĐND sẽ quyết định các nhóm vấn đề cần đưa ra tại phiên chất vấn, người được chất vấn, thời gian chất vấn. Việc chuẩn bị, tổ chức phiên chất vấn, trả lời chất vấn được cải tiến, nâng cao chất lượng ở các kỳ họp gần đây; đặc biệt tại kỳ họp thứ 6 HĐND tỉnh vừa qua, Thường trực HĐND tỉnh xây dựng kịch bản chi tiết, theo hướng  “hỏi nhanh, đáp gọn”. Sau kỳ họp, HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết về chất vấn, trả lời chất vấn; làm căn cứ yêu cầu các sở, ngành, địa phương thực hiện, đồng thời cũng là căn cứ để Thường trực HĐND tỉnh, các ban HĐND tỉnh giám sát sau kỳ họp.

Tháng 8.2018, Thường trực HĐND tỉnh ban hành kế hoạch tổ chức phiên giải trình giữa hai kỳ họp về “thực hiện Nghị quyết 128/NQ-HĐND ngày 8.12.2017 của HĐND tỉnh về tình hình quản lý và sử dụng vốn đầu tư công, nợ đọng xây dựng cơ bản nói chung và trong xây dựng nông thôn mới nói riêng”. Đây là lần đầu tiên HĐND tỉnh tổ chức phiên họp giải trình giữa hai kỳ họp để đánh giá việc thực hiện nghị quyết, trách nhiệm thực hiện của các cấp, các ngành.

Có thể khẳng định, chất lượng và hiệu quả hoạt động giám sát của HĐND, Thường trực HĐND, các Ban HĐND tỉnh thời gian qua đã từng bước được nâng lên và đi vào chiều sâu, góp phần bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật, hiệu lực, hiệu quả trong hoạt động của HĐND tỉnh. Qua đó, khẳng định vai trò của HĐND trong việc thực hiện pháp luật tại địa phương; góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội nhanh và bền vững, bảo đảm quốc phòng – an ninh trên địa bàn tỉnh. Đồng thời, củng cố niềm tin, mối quan hệ mật thiết giữa cử tri với HĐND, đại biểu HĐND tại địa phương.

Trong thời gian tới, HĐND tỉnh phát huy kết quả đạt được, tiếp tục nâng cao chất lượng, đổi mới phương thức hoạt động để HĐND tỉnh nói chung và mỗi đại biểu HĐND tỉnh nói riêng thực sự là nơi gửi gắm niềm tin của mỗi cử tri trong tỉnh.

Đặng Minh Ngọc

(Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh)