Tìm hiểu việc triển khai thực hiện Chỉ thị số 08/CT-TU ngày 22/11/2011 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về "Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp uỷ Đảng đối với việc đổi mới và nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp", đồng chí Nguyễn Chí Hướng, Phó Chủ tịch HĐND huyện Thái Thụy cho biết: Ngay khi tiếp nhận Chỉ thị, Thường trực HĐND huyện Thái Thụy đã phối hợp với UBND, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam huyện tập trung nghiên cứu, xây dựng chương trình, kế hoạch hành động nhằm đổi mới nội dung, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của HĐND huyện cũng như hoạt động của đại biểu HĐND.

Sau gần hai năm triển khai thực hiện nghiêm túc, nhận thức của cấp ủy, chính quyền cũng như vai trò, nhiệm vụ, quyền hạn của Thường trực HĐND, các ban HĐND huyện được nâng lên rõ rệt. HĐND huyện đã kịp thời kiện toàn các chức danh thiếu, tích cực nghiên cứu đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, điều hành kỳ họp, phát huy vai trò giám sát của Thường trực HĐND, các ban HĐND và hoạt động của các tổ đại biểu HĐND, giúp quyết định các vấn đề quan trọng ở địa phương, đồng thời kịp thời giải quyết cơ bản những ý kiến, kiến nghị của cử tri.

Từ đó khẳng định rõ hơn HĐND là cơ quan quyền lực Nhà nước ở địa phương, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân, góp phần quan trọng vào quá trình phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững quốc phòng, an ninh, xây dựng hệ thống chính trị trên địa bàn huyện.

Thực hiện đổi mới trong quá trình hoạt động, các đại biểu HĐND huyện qua mỗi đợt tiếp xúc cử tri đều lắng nghe ý kiến, nguyện vọng của cử tri, phản ánh đầy đủ về Thường trực HĐND. Thường trực HĐND, các ban của HĐND huyện đã lựa chọn các vấn đề mà cử tri quan tâm để tổ chức các cuộc giám sát chuyên đề và báo cáo kết quả trước HĐND huyện, đồng thời xin ý kiến chỉ đạo của cấp ủy Đảng về những hạn chế phát hiện qua giám sát và các cuộc tiếp xúc.

Việc ban hành nghị quyết cũng được Thường trực HĐND huyện lựa chọn, cân nhắc hợp lý về thời gian, tính chất. Khi nghị quyết của HĐND huyện được ban hành, Thường trực HĐND huyện, các ban của HĐND và đại biểu HĐND tích cực thực hiện công tác giám sát, bảo đảm việc đưa nghị quyết vào cuộc sống.

Trong quá trình tổ chức thực hiện, nếu nảy sinh vấn đề vướng mắc đều được HĐND huyện tổng kết, đánh giá, rút kinh nghiệm, điều chỉnh bổ sung kịp thời nhằm phát huy hiệu quả thực tiễn của nghị quyết. Vì vậy, những năm qua, nghị quyết của HĐND huyện Thái Thụy đã đề cập đến những vấn đề cụ thể về kinh tế - xã hội và cơ chế chính sách; có quan điểm giải quyết rõ ràng, bảo đảm công khai minh bạch và dân chủ, tạo sự đồng thuận giữa HĐND huyện với các cơ quan chuyên môn, thống nhất ý chí và hành động, hợp ý Đảng lòng dân.

Cũng trong hai năm qua, hoạt động tiếp xúc cử tri được chú ý về mặt chất lượng; chất vấn, trả lời chất vấn được đổi mới. Đặc biệt tại mỗi kỳ họp, vai trò của người đại biểu được phát huy trong việc quyết định những chủ trương, chính sách phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương.

Tuy nhiên, theo đồng chí Đỗ Chí Hướng, sau hai năm Thái Thụy triển khai Chỉ thị 08/CT-TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, nhận thức của một số cấp ủy, chính quyền, cán bộ, đảng viên và nhân dân chưa đầy đủ, chưa thấy rõ tầm quan trọng của Chỉ thị trong việc nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp.

Việc tham mưu cho cấp ủy Đảng lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện các nội dung, giải pháp đổi mới và nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của HĐND còn chậm. Việc duy trì quy chế, thực hiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND, Thường trực HĐND, các ban của HĐND, các tổ đại biểu HĐND có lúc, có nơi còn hạn chế. 

Chất lượng tiếp xúc cử tri chưa cao, cử tri tham gia tiếp xúc với đại biểu HĐND còn ít, nhất là cử tri trực tiếp lao động, việc tiếp xúc cử tri mang tính chuyên đề còn ít. Việc giám sát của đại biểu HĐND, Thường trực HĐND, các ban của HĐND trong việc thực thi pháp luật và nghị quyết của HĐND chưa được sâu sát, kịp thời. Việc chất vấn trả lời chất vấn, theo dõi việc thực hiện giải quyết sau khi trả lời chất vấn giữa đại biểu HĐND với các tổ chức, cá nhân hiệu quả chưa cao, giải quyết những vấn đề cử tri quan tâm đôi lúc còn hình thức.

Để đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động của HĐND các cấp, HĐND huyện Thái Thụy tiếp tục quán triệt sâu rộng Chỉ thị số 08/CT-TU đến cấp ủy, cán bộ, đảng viên, đại biểu HĐND để nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND; khắc phục tư tưởng xem nhẹ vai trò của HĐND trong hệ thống chính trị của Đảng; quan tâm đào tạo bồi dưỡng, bố trí cán bộ có đủ năng lực giữ vị trí Thường trực HĐND, các ban HĐND và tổ trưởng các tổ HĐND huyện. Bên cạnh đó, HĐND huyện Thái Thụy tiếp tục thực hiện nghiêm túc Quy chế hoạt động của HĐND, Thường trực HĐND, các ban HĐND và đại biểu HĐND. Đồng thời tiếp tục thực hiện đổi mới và nâng cao chất lượng kỳ họp từ khâu chuẩn bị nội dung, tài liệu đến công tác điều hành, giành nhiều thời gian cho đại biểu thảo luận, chất vấn, làm rõ để HĐND ban hành nghị quyết sát với thực tế, đúng pháp luật và mang tính khả thi cao.

Đối với các hoạt động tiếp xúc cử tri, ngoài việc tiếp xúc cử tri theo luật định trước và sau kỳ họp cần tiếp xúc cử tri theo chuyên đề, nhất là những chuyên đề  phát triển kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng mà cử tri quan tâm. Việc khảo sát, giám sát, thẩm định của Thường trực HĐND, các ban HĐND, đại biểu HĐND cần coi là việc làm thường xuyên, góp phần bảo đảm cho việc thực hiện nghị quyết HĐND, thực thi mọi chính sách pháp luật trên địa bàn huyện ngày càng đi vào nền nếp, dân chủ. Đồng thời tăng cường tổ chức các cuộc giám sát mang tính chuyên đề về những lĩnh vực cử tri quan tâm, nhất là lĩnh vực dễ phát sinh tiêu cực.

Các cấp ủy Đảng cần tiếp tục đổi mới sự lãnh đạo, chỉ đạo của mình đối với hoạt động của HĐND; thường xuyên quán triệt, tuyên truyền trong hệ thống chính trị, đến cán bộ, đảng viên và nhân dân để nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò và nhiệm vụ của HĐND trong bộ máy Nhà nước ở địa phương.

Dự kiến nội dung chương trình kỳ họp, các báo cáo, dự thảo nghị quyết trình kỳ họp đều phải được cấp ủy Đảng chỉ đạo các ngành tham mưu tổng hợp thực hiện đúng tiến độ về thời gian, báo cáo Ban Thường vụ Huyện ủy trước khi trình tại kỳ họp, bảo đảm đúng luật, thống nhất cao trong lãnh đạo, chỉ đạo chung của cấp ủy. Cần bố trí hợp lý số đại biểu chuyên trách làm công tác HĐND, nhất là Thường trực HĐND, lãnh đạo các ban của HĐND.

Đề nghị HĐND tỉnh có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực cho các đại biểu HĐND các cấp và đội ngũ cán bộ thuộc diện quy hoạch, tạo nền tảng xây dựng bộ máy HĐND vững mạnh. Cấp ủy Đảng cần thường xuyên chăm lo, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, bố trí, luân chuyển cán bộ, thực hiện trẻ hóa và nâng cao chất lượng đại biểu HĐND; kịp thời kiện toàn công tác tổ chức, bố trí, sắp xếp cán bộ, đảng viên có trình độ, năng lực, kinh nghiệm để đảm nhiệm các chức danh của HĐND ngay từ khi chuẩn bị nhân sự bầu cử đại biểu HĐND các cấp.

Hà Dung