Giải thưởng Sáng tạo khoa học công nghệ Việt Nam (Vifotec) lần thứ 27 và Giải thưởng WIPO 2021 trao cho các tác giả có công trình xuất sắc tối 27/10 tại Hà Nội. Tiêu chí trao giải dựa trên tính mới, sáng tạo, hiệu quả kinh tế - xã hội - kỹ thuật và khả năng áp dụng rộng rãi.

Trong số hơn 100 hồ sơ tham dự, Hội đồng giải thưởng lựa chọn 45 công trình tiêu biểu, trao 4 giải nhất (trị giá 80 triệu đồng), 8 giải nhì (60 triệu đồng), 14 giải ba (40 triệu đồng) và 19 giải khuyến khích (20 triệu đồng). Ngoài phần thưởng tiền mặt, tác giả công trình đoạt giải nhất được tặng bằng khen của Thủ tướng.

Công trình "Công nghệ, sản phẩm, giải pháp kỹ thuật, biện pháp thi công kè bảo vệ bờ hồ Hoàn Kiếm" của TS Hoàng Đức Thảo (Công ty cổ phần khoa học công nghệ Việt Nam, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) đạt giải nhất lĩnh vực công nghệ ứng phó với biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường và sử dụng hợp lý tài nguyên. Đây là tổ hợp của công nghệ chế tạo, thiết kế sản phẩm, giải pháp kỹ thuật và biện pháp thi công sáng tạo.

Điểm nổi bật là phương pháp thi công mới cho cấu kiện kè bê tông cốt phi kim, áp dụng riêng tại hồ Hoàn Kiếm, phù hợp với tính đặc thù của công trình, hạn chế tối đa ảnh hưởng tiếng ồn, bụi, không xả thải trong quá trình thực hiện. Công trình không dùng móng, cấu kiện được nén ép và liên kết trực tiếp với đất nền. Các cấu kiện liên kết với nhau dạng modul đảm bảo ổn định kết cấu tường chắn đất không bị lật, trượt, lún. Nhờ công nghệ sáng tạo này nên quá trình thi công không ảnh hưởng đến mực nước ngầm dưới đáy và cây cối, môi trường xung quanh hồ.

TS Hoàng Đức Thảo (trái), Tổng Giám đốc Công ty cổ phần khoa học công nghệ Việt Nam (Busadco) kiểm tra công trình kè hồ Hoàn Kiếm.

Giải nhất lĩnh vực cơ khí tự động hóa thuộc về "Nghiên cứu thiết kế, chế tạo thiết bị xì tháo thuốc nổ phục vụ xử lý bom mìn, vật nổ cơ động" của Trung tá, TS Tô Đức Thọ và cộng sự (Cục Khoa học quân sự - Bộ quốc phòng). Đây là lần đầu tiên thiết bị xì tháo cơ động có công suất, tính năng, hiệu quả, độ an toàn cao được sử dụng ở Việt Nam.

Giải nhất lĩnh vực sinh học phục vụ sản xuất và đời sống thuộc về "Nghiên cứu chọn tạo và phát triển giống chè PH8 cho năng suất cao, chất lượng tốt góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất chè cho các địa phương trong cả nước" của nhóm tác giả TS Nguyễn Thị Minh Phương (Viện Khoa học kỹ thuật Nông lâm miền núi phía Bắc, tỉnh Phú Thọ). Nhóm tác giả sử dụng phương pháp lai hữu tính giữa mẹ là giống TRI777 và bố là giống Kim Tuyên, tạo ra giống PH8 sinh trưởng khỏe, bật mầm sớm, búp nhiều tuyết, cho năng suất cao. Giống chè mang nhiều ưu điểm nổi trội so với giống phổ biến hiện nay nhờ kết hợp được nhiều tính trạng quý, đặc biệt là khả năng chống chịu và thích ứng rộng. Trong điều kiện thâm canh tốt, giốn này có thể cho năng suất ổn định từ 20 - 25 tấn/ha, năng suất hái máy có thể đạt 35 - 40 tấn/ha.

Giải nhất lĩnh vực công nghệ vật liệu thuộc về công trình "Ứng dụng công nghệ phễu bê tông (Top-Base) trong việc gia cố nền đất yếu tại Việt Nam" của KS Phạm Thành Công và cộng sự (Viện Công nghệ GFS). Từ việc tiếp cận và chuyển giao công nghệ Top Base của Hàn Quốc, nhóm kỹ sư GFS tìm cách cải tiến, cập nhật tiêu chuẩn cơ sở cho giải pháp này, từ đó cho phép áp dụng đại trà vào thực tiễn ngành xây dựng Việt Nam. Công nghệ Top-base được thi công bằng cách đặt những khối bê tông hình phễu đã được lèn chặt trong một lớp đá dăm, trên nền đất yếu. Phương pháp này có thể giảm được độ lún của đất, tăng khả năng chịu tải của nền móng.

Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới cũng trao bằng chứng nhận và huy chương vàng Giải thưởng WIPO 2021 cho hai công trình "Công nghệ, sản phẩm, giải pháp kỹ thuật, biện pháp thi công kè bảo vệ bờ hồ Hoàn Kiếm" và "Ứng dụng công nghệ phễu bê tông (Top-Base) trong việc gia cố nền đất yếu tại Việt Nam".

TSKH Phan Xuân Dũng, Chủ tịch Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, Chủ tịch Quỹ Vifotec cho biết, qua 27 lần tổ chức giải thưởng, hàng nghìn công trình đoạt giải được ứng dụng, triển khai thực tế, đóng góp vào sự nghiệp đổi mới đất nước. Các công trình tạo được tiếng vang lớn, góp phần động viên phong trào thi đua nghiên cứu sáng tạo khoa học công nghệ.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ (thứ 4 trái sang), Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt (thứ 5 trái sang) cùng các lãnh đạo trao Huân chương Lao động hạng Nhất cho quỹ Vifotec.

Phát biểu tại lễ trao giải, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đánh giá Quỹ Vifotec góp phần tập hợp, động viên, hỗ trợ nhiều nhà khoa học của cả nước phát huy tài năng sáng tạo. Giải thưởng là "bà đỡ" cho các nhà khoa học ứng dụng thành công và hiệu quả hàng nghìn sáng kiến, sáng chế vào sản xuất và đời sống, tiết kiệm hàng nghìn tỷ đồng. Ông Huệ yêu cầu Quỹ tập trung nâng cao chất lượng, uy tín của giải thưởng để thu hút nhiều tài năng, nghiên cứu có giá trị ứng dụng vào cuộc sống.

Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt cuối buổi lễ đã phát động giải thưởng Sáng tạo khoa học công nghệ Việt Nam năm 2022, tập trung 6 lĩnh vực công nghệ trọng điểm gồm: Công nghệ thông tin, điện tử, viễn thông; Cơ khí tự động hóa, xây dựng, giao thông vận tải; Vật liệu, hóa chất, năng lượng; Nông, lâm, ngư nghiệp, tài nguyên môi trường; Y, dược, giáo dục và đào tạo; quốc phòng, an ninh.

Giải thưởng Vifotec do Liên hiệp các hội Khoa học và kỹ thuật Việt Nam, Bộ Khoa học và Công nghệ, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Trung ương đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh phối hợp tổ chức thường niên. Đến nay đã có khoảng gần 3.000 công trình tham dự và 983 công trình đoạt giải thưởng.

Theo vnexpress.net