Những bài học từ thực tiễn

Hơn một năm qua ứng phó với đại dịch là hơn 1 năm, tất cả các lĩnh vực kinh tế - xã hội bị tác động và ảnh hưởng nghiêm trọng. Song trong bối cảnh khó khăn, năm 2020, Thái Bình đã tổ chức thành công đại hội đảng các cấp; duy trì nền kinh tế tăng trưởng khá, các lĩnh vực văn hóa, xã hội có nhiều khởi sắc. Qua quá trình phòng chống dịch, nhiều bài học kinh nghiệm đã được Ban Chỉ đạo phòng chống dịch Covid-19 tỉnh đúc rút. Đó là vai trò lãnh đạo và sự chỉ đạo quyết liệt của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, Ban chỉ đạo phòng chống dịch tỉnh trên cơ sở bám sát sự chỉ đạo của Trung ương và thực tiễn của địa phương với sự quyết định thực hiện các biện pháp phòng chống dịch trúng, linh hoạt, phù hợp cho từng tình huống, giai đoạn. Bên cạnh đó là sự huy động toàn diện hệ thống chính trị và toàn xã hội, vừa tạo nguồn lực, động lực và niềm tin cho công tác phòng chống dịch. 5 nguyên tắc phòng chống dịch (ngăn chặn, phát hiện, cách ly, khoanh vùng, dập dịch và điều trị), phương châm “bốn tại chỗ” (chỉ huy tại chỗ, lực lượng tại chỗ, phương tiện và vật tư tại chỗ, hậu cần tại chỗ) đã được áp dụng triệt để và hiệu quả trong công tác phòng chống và xử lý các tình huống phát sinh. Sự phối hợp chặt chẽ giữa các ngành, các cấp, đặc biệt các ngành: y tế, công an, quân sự… tiên phong, không quản ngại khó khăn, vất vả, bám sát địa bàn, tăng cường hoạt động giám sát không để lọt nguy cơ xâm nhập, lây lan dịch cũng đã được duy trì xuyên suốt trong các giai đoạn phòng chống dịch.

Những bài học về lãnh đạo, chỉ đạo, phối hợp, huy động lực lượng, huy động sức dân... đã mang lại hiệu quả cao trong mỗi đợt dịch nguy hiểm. Điển hình như trong đợt dịch thứ 2, năm 2020, ngay sau ngày 25/7, Đà Nẵng phát hiện ca mắc Covid-19 trong cộng đồng báo hiệu đợt dịch mới, Thái Bình đã kích hoạt trở lại các hoạt động phòng chống dịch ở trạng thái cao nhất. Công tác rà soát, truy vết người từ vùng dịch Đà Nẵng về được triển khai khẩn trương. Chỉ sau 2 ngày, đến ngày 27/7, toàn tỉnh đã rà soát được gần 500 người đi từ thành phố Đà Nẵng về Thái Bình. Đến ngày 31/7, số người được rà soát tăng lên gần 2.300 người, trong đó những người có biểu hiện của bệnh cúm đều được lấy mẫu xét nghiệm Covid-19. 1 giờ 45 phút, ngày 1/8, hệ thống xét nghiệm của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh ghi nhận 1 mẫu xét nghiệm dương tính SARS-CoV-2 đầu tiên (bệnh nhân số 566) của 1 trong 3 trường hợp có nguy cơ cao từ thôn Bùi (xã Hòa Tiến, Hưng Hà) trở về từ Đà Nẵng. Các đồng chí Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh đã kịp thời báo cáo, xin ý kiến Bộ Y tế, trao đổi và thống nhất một số biện pháp xử lý ổ dịch đồng thời trực tiếp chỉ đạo các cơ quan, địa phương, đầu mối liên quan triển khai ngay các biện pháp xử lý kịp thời ổ dịch đồng thời khởi động lại các biện pháp phòng, chống dịch ở cấp độ cao hơn. Chiều ngày 1/8, Ban Thường vụ Tỉnh ủy họp triển khai các nhiệm vụ cấp bách phòng, chống dịch Covid-19. Ngay trong ngày 1/8, UBND tỉnh ban hành Công điện khẩn số 18 về việc tập trung các biện pháp phòng, chống dịch. Cũng ngay trong ngày 1/8, thôn Bùi, xã Hòa Tiến đã được phong tỏa, toàn xã Hòa Tiến thực hiện giãn cách xã hội. Trong suốt những ngày cách ly và giãn cách, mọi hoạt động chỉ đạo vẫn giữ thông suốt, chính quyền và nhân dân được hỗ trợ phương tiện chống dịch và nhu yếu phẩm phục vụ sinh hoạt. Sự chỉ đạo, vào cuộc kịp thời, quyết liệt, không lơ là, thể hiện sự nghiêm túc và tinh thần trách nhiệm cao trong công tác phòng, chống dịch của các cấp, ngành đã giúp Hòa Tiến nói riêng, Thái Bình nói chung an toàn đi qua đại dịch, không có ca bệnh phát sinh. 

Ngày 21/4, Khu cách ly tập trung tại Trung đoàn 568 tiếp tục đón 215 công dân từ Nhật Bản về cách ly trong đó có 5 ca dương tính với SARS-CoV-2

Sẵn sàng ứng phó với tình hình mới

Mặc dù đã đạt được nhiều kết quả trong công tác phòng chống dịch trong thời gian qua song không phải không có những bất cập, hạn chế. Một số khó khăn, hạn chế đã được Ban Chỉ đạo phòng chống dịch tỉnh, các ngành liên quan chỉ ra như: khả năng đáp ứng với các cấp độ tình huống dịch lan rộng của tỉnh còn gặp khó khăn nhất là về nguồn lực để triển khai xét nghiệm trên diện rộng và khả năng đáp ứng về trang thiết bị điều trị tại các cơ sở điều trị. Vẫn còn tình trạng lơ là, chủ quan trong cộng đồng, chưa chấp hành nghiêm các biện pháp phòng chống dịch trong nhiều thời điểm. Việc thường xuyên rà soát, điều chỉnh kịch bản phù hợp với từng tình huống dịch phát sinh ở một số địa phương, ngành còn lúng túng dẫn đến trạng thái chưa thực sự chủ động trong phòng chống dịch...

Tổ chức Y tế thế giới dự báo tình hình dịch bệnh sẽ tiếp tục diễn biến phức tạp và có thể còn kéo dài trong 1-2 năm tiếp theo. Đặc biệt tại khu vực Nam Á, Đông Nam Á, tình hình dịch đang ngày càng trở nên phức tạp tại nhiều quốc gia. Tại quốc gia láng giềng Việt Nam là Campuchia, Lào, dịch đang diễn biến phức tạp, số người mắc gia tăng mỗi ngày trong khi tại nhiều địa phương trong nước vẫn liên tục phát hiện trường hợp nhập cảnh trái phép. Cùng với đó, dịp nghỉ lễ 30/4 -1/5 và mùa du lịch hè 2021 dự báo có nhiều sôi động sau thời gian dài “ngủ đông” do ảnh hưởng của đại dịch càng là những điều kiện dễ làm gia tăng nguy cơ lây lan, bùng phát dịch.  Bộ trưởng Bộ Y tế đã nhận định nguy cơ đợt dịch Covid-19 thứ 4 đang đe dọa tấn công Việt Nam nếu chúng ta không có các biện pháp khẩn trương và kịp thời. 

Sáng ngày 30/4, đợt dịch thứ 4 đã chính thức báo hiệu khi chỉ trong chiều ngày 29 và đến sáng ngày 30/4, Việt Nam đã ghi nhận có 8 ca mắc mới tại cộng đồng liên quan đến 1 bệnh nhân tại Hà Nam trở về gia đình sau thời gian cách ly tại Đà Nẵng. Trước đó vào ngày 27/4, tại Yên Bái cũng ghi nhận 1 trường hợp mắc Covid-19 do lây chéo trong khu cách ly.

Ngày 28-29/4, 6 cơ sở y tế tuyến tỉnh đã hoàn thành kế hoạch tiêm vắc xin Covid-19 cho hơn 1000 cán bộ, nhân viên y tế.

Để giữ vững thành quả đã đạt được, tiếp tục thực hiện hiệu quả công tác phòng chống dịch trong thời gian tới, Tỉnh ủy, UBND tỉnh yêu cầu các cấp, các ngành tiếp tục quán triệt tinh thần luôn đặt công tác phòng chống dịch là nhiệm vụ hàng đầu, không lơ là, chủ quan trước dịch bệnh, bảo đảm thực hiện mục tiêu kép vừa phòng chống dịch, vừa thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội. Nhiệm vụ trọng tâm đối với công tác phòng chống dịch thời gian tới đã được các đồng chí lãnh đạo Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh chỉ đạo là phải tăng cường hoạt động của ban chỉ đạo phòng chống dịch các cấp, tiếp tục rà soát, hoàn thiện kịch bản đáp ứng với từng tình huống dịch bệnh Covid-19 để kịp thời ứng phó khi dịch bệnh xảy ra. Ngày 26/4, UBND tỉnh ban hành Công văn số 1598/UBND-KGVX; ngày 28/4, Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Chỉ thị số 06-CT/TU về việc tiếp tục tăng cường công tác phòng chống dịch Covid-19 trong đó nhấn mạnh yêu cầu nhiệm vụ cụ thể đối với các cấp, ngành… như: tuyệt đối không lơ là, chủ quan trước dịch bệnh; tiếp tục kiểm soát chặt chẽ hoạt động xuất nhập cảnh, ngăn chặn kịp thời, xử lý các trường hợp nhập cảnh, tổ chức nhập cảnh trái phép, các cơ sở lưu trú, doanh nghiệp nhận lao động là người nhập cảnh trái phép phải được thực hiện nghiêm. Trong khi các cơ sở cách ly của tỉnh vẫn thường xuyên tiếp nhận các đợt cách ly cho công dân từ nước ngoài về, việc bảo đảm an toàn tuyệt đối, chống lây chéo, lây lan ra cộng đồng trong các cơ sở cách ly tập trung cũng cần được tiếp tục duy trì và nâng cao hơn nữa. Cần tiếp tục duy trì thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch theo khuyến cáo 5K, đây là những biện pháp phòng, chống dịch đơn giản, kinh tế và hiệu quả trong giai đoạn hiện nay. Cùng với các nhiệm vụ trên, phải thực hiện thành công kế hoạch tiêm vắc xin phòng Covid-19 đã được Bộ Y tế và UBND tỉnh phê duyệt. Ngày 28/4, công tác tiêm phòng vắc xin Covid-19 đã được khởi động tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh. Theo kế hoạch, trong đợt này, Thái Bình có hơn 13.000 người được tiêm vắc xin Covid-19.

Tâm lý "sổ lồng", lơi lỏng phòng chống dịch làm tái bùng phát dịch đã dẫn sự khủng hoảng tại một số quốc gia trên thế giới những tuần gần đây. Sự chủ quan để dịch âm thầm xâm nhập, lây lan, sự buông lỏng trong quản lý cách ly làm dịch bùng phát trong các đợt dịch trước tại một số thành phố trong nước, gần nhất là trường hợp lây nhiễm trong khu cách ly tại Yên Bái, lây nhiễm ngay sau thời gian vừa hết cách ly tại Hà Nam trong 2 ngày qua sẽ là bài học đắt giá cần thường xuyên được nhắc nhở đến mỗi người, mỗi ngành, mỗi địa phương trong công tác phòng chống dịch. Phòng, chống dịch đôi khi thành công hay thất bại ở những biện pháp rất đơn giản như: đeo khẩu trang, rửa tay sát khuẩn... và giám sát nghiêm việc thực thi các quy định phòng chống dịch. Mỗi người dân là một chiến sĩ phòng chống dịch thì sẽ không “giặc Covid” nào không bị dập tan.

Nhóm PV