Anh Trần Mạnh Thắng (xã Vũ Lạc, thành phố Thái Bình) đã từng có một tương lai tươi sáng khi tốt nghiệp Đại học Hàng hải và chuẩn bị đi làm. Tuy nhiên, do mất ngủ nhiều, qua thăm khám bác sĩ xác định anh mắc chứng bệnh tâm thần phân liệt và cần phải điều trị tích cực. Tại Trung tâm Chăm sóc và phục hồi chức năng cho người tâm thần, hàng ngày anh Thắng được điều trị theo phác đồ, được phục hồi chức năng, tham gia các hoạt động chăm sóc vườn rau, cây cảnh, làm giấy tiền... Sau một thời gian điều trị tại Trung tâm, sức khỏe của anh có nhiều chuyển biến. Anh Thắng cho biết: Vào Trung tâm, tôi được các y bác sĩ chăm sóc nhiệt tình, chu đáo từ giấc ngủ, bữa ăn hàng ngày; được phục hồi chức năng, làm công việc nhẹ nhàng, học nghề, giúp tâm lý ổn định, phục hồi lại thể trạng. Tôi mong sớm khỏi bệnh để được trở về.

Anh Thắng là một trong 237 bệnh nhân đang điều trị tại Trung tâm Chăm sóc và phục hồi chức năng cho người tâm thần. Mỗi người một tình trạng bệnh, hoàn cảnh nên việc chăm sóc, điều trị cho bệnh nhân gặp rất nhiều khó khăn. 

Bác sĩ Vũ Thị Lan, Khoa Bệnh nhân nặng của Trung tâm cho biết, đặc thù ở đây là những bệnh nhân đã được đi điều trị ở nhiều nơi, bệnh không đỡ, gia đình không có người chăm sóc nên phải gửi vào Trung tâm. Khi mới vào, phần đông người bệnh già yếu, nhiều bệnh nền, có biểu hiện kích động, khả năng tự phục vụ rất kém, hầu hết phụ thuộc vào cán bộ y tế nên công tác khám, điều trị gặp rất nhiều khó khăn. Để điều trị cho bệnh nhân, ngoài điều trị theo phác đồ, chúng tôi tổ chức các hoạt động cho bệnh nhân giải trí bằng hình thức văn hóa văn nghệ, trồng rau và làm giấy tiền, tạo tâm lý ổn định để việc điều trị hiệu quả hơn.

Cùng với sự phát triển của xã hội, áp lực công việc là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến nhiều thể bệnh chuyên khoa tâm thần và có chiều hướng gia tăng. Tại Bệnh viện Tâm thần Thái Bình, theo thống kê, tỷ lệ người đến khám, nhập viện và điều trị tại Bệnh viện tăng hơn 10% so với năm 2021, trong đó có rất nhiều thể bệnh, tập trung vào rối loạn stress do sang chấn, lo âu trầm cảm, nghiện ma túy, nghiện rượu, nghiện game... trong đó bệnh tâm thần nội sinh chiếm tỷ lệ cao trên 60%. 

Bác sĩ Phùng Thị Minh Thuận, Phó Giám đốc Bệnh viện chia sẻ: Đối với bệnh nhân tâm thần, việc chăm sóc khó khăn vất vả gấp nhiều lần so với chăm sóc người bệnh khác, vì phần lớn người bệnh tâm thần khi đến bệnh viện đã rơi vào tình trạng nặng, dễ bị kích động. Sau khi điều trị bệnh đi vào ổn định, việc chăm sóc theo diễn biến bệnh cũng rất khó khăn do bệnh nhân không chịu hợp tác với cán bộ y tế, chưa kể rất nhiều bệnh nhân không có người nhà chăm sóc. Hiện tại, Bệnh viện Tâm thần Thái Bình có gần 400 người bệnh điều trị nội trú tại các khoa lâm sàng thì có đến hơn 70% người bệnh không có người thân chăm sóc nên vấn đề điều trị, chăm sóc toàn diện từ ăn, ngủ và các hoạt động tối thiểu nhất của con người đều do cán bộ y tế thực hiện. Xác định bệnh nhân tâm thần là những người bệnh rất đặc thù, không nhận thức được như người bình thường nên ngay từ đầu năm, Bệnh viện chủ động xây dựng kế hoạch chăm sóc, điều dưỡng cho người mắc bệnh tâm thần; đồng thời tăng cường công tác kiểm tra, đôn đốc đối với đội ngũ cán bộ y tế, đặc biệt là đội ngũ điều dưỡng viên quan tâm, chăm sóc người bệnh từ lúc vào đến lúc ra viện, coi người bệnh như người thân trong gia đình.

Để thực hiện tốt công tác bảo trợ xã hội, thời gian qua, ngoài việc chăm sóc, khám chữa bệnh cho người tâm thần, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tích cực phối hợp với các đơn vị y tế, các sở, ngành, địa phương triển khai nhiều chương trình cụ thể như: phối hợp tổ chức các lớp tập huấn cho các hộ gia đình có người mắc bệnh tâm thần các phương pháp, kỹ năng chăm sóc sức khỏe người tâm thần, hoạt động phục hồi chức năng cho người tâm thần, người rối nhiễu tâm trí nhằm nâng cao nhận thức trách nhiệm của gia đình, cộng đồng và toàn xã hội về chăm sóc và phục hồi chức năng, trợ giúp xã hội và phục hồi chức năng cho người tâm thần, người rối nhiễu tâm trí dựa vào cộng đồng. Cùng với các chế độ, chính sách của Đảng, Nhà nước trong việc hỗ trợ kinh phí, thuốc điều trị, các cơ sở điều trị cho người mắc chứng bệnh tâm thần thường xuyên huy động nguồn xã hội hóa để nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhóm đối tượng này. Đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhằm bảo đảm an sinh xã hội trên địa bàn.

Bác sĩ Phùng Thị Minh Thuận, Phó Giám đốc Bệnh viện Tâm thần Thái Bình cho biết thêm: Chứng bệnh tâm thần bệnh lý hiện nay rất đa dạng, gia tăng nhiều, vì vậy gia đình cần nắm được diễn biến đặc thù của người bệnh để đưa đến khám sớm, điều trị sớm tỷ lệ khỏi bệnh sẽ cao. Quá trình điều trị ổn định và khỏi của người bệnh sẽ rút ngắn thời gian hơn, giảm gánh nặng cho gia đình, cho cả xã hội và cộng đồng, qua đó giúp người bệnh sớm phục hồi, hòa nhập cộng đồng.

Bệnh nhân điều trị tại Trung tâm Chăm sóc và Phục hồi chức năng cho người tâm thần chăm sóc vườn rau để nâng cao sức khỏe.

Nguyễn Cường