Ngay khi có thông tin bác sĩ, nhân viên y tế thực hiện khám, tư vấn sức khỏe bệnh đái tháo đường (ĐTĐ), tăng huyết áp (THA) cho người từ 40 tuổi trở lên tại trạm y tế xã, bà Đỗ Thị Tươi, xã Thụy Phong (Thái Thụy) cùng chồng đã đến khám. Tại đây, các bác sĩ, nhân viên y tế đã kiểm tra huyết áp, xét nghiệm đường huyết và tư vấn các biện pháp phòng bệnh. Bà Tươi chia sẻ: Khi đo huyết áp, kiểm tra đường huyết, các chỉ số của tôi đều cao nên tôi khá lo lắng. Sau khi khám, các bác sĩ hướng dẫn tôi thường xuyên tập luyện thể dục, có chế độ ăn uống lành mạnh, hạn chế ăn đồ ăn có đường và ăn ít muối; đồng thời, tư vấn đến các bệnh viện tuyến trên để làm xét nghiệm lại.

Ngoài bà Tươi, rất nhiều người tại xã Thụy Phong đã được khám sàng lọc, tư vấn phòng bệnh THA, ĐTĐ. Bác sĩ Trần Khánh Toàn, Trạm trưởng Trạm Y tế xã Thụy Phong chia sẻ: Khi triển khai khám sàng lọc THA, ĐTĐ cho người từ 40 tuổi trở lên, người dân trong xã rất phấn khởi vì được khám ngay tại trạm không phải đi xa. Toàn xã có gần 3.000 người từ 40 tuổi trở lên, trong đó đã sàng lọc, phát hiện nghi ngờ hơn 540 trường hợp THA; người có nguy cơ mắc ĐTĐ là hơn 1.000 người. Các trường hợp nghi ngờ mắc bệnh đều được tư vấn lên các cơ sở y tế tuyến trên để kiểm tra, xét nghiệm và chẩn đoán.

Thụy Phong là 1 trong 143 xã, thị trấn thuộc 4 huyện: Đông Hưng, Thái Thụy, Quỳnh Phụ, Tiền Hải được triển khai dự án sàng lọc, phát hiện và quản lý điều trị THA, ĐTĐ tại trạm y tế xã do Quỹ Thiện Tâm, Tập đoàn Vingroup tài trợ. Nhờ dự án, nhiều trường hợp mắc mới đã được phát hiện để có tư vấn, hướng dẫn điều trị kịp thời. 

Bác sĩ Nguyễn Thị Hà, Trạm trưởng Trạm Y tế xã An Ninh (Tiền Hải) chia sẻ: Được dự án hỗ trợ, chúng tôi đã rà soát, lập danh sách; đồng thời truyền thông, hướng dẫn người dân từ 40 tuổi trở lên về các dấu hiệu và ý nghĩa của sàng lọc, phát hiện sớm THA, ĐTĐ. Sau đánh giá, thực hiện sàng lọc, nhân viên y tế sẽ tư vấn, giới thiệu những người có nguy cơ cao hoặc có dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh khám chẩn đoán THA; xét nghiệm nhanh đường máu những người có nguy cơ cao ĐTĐ. Với những người tăng đường huyết sẽ hướng dẫn lên tuyến trên để chẩn đoán xác định ĐTĐ bằng các kỹ thuật chuyên sâu. Qua sàng lọc Trạm Y tế xã đã hướng dẫn hơn 490 người nghi ngờ THA đến cơ sở y tế khám, trong đó 108 người đã được chẩn đoán THA. Bên cạnh đó, 113 trường hợp được Trạm xác định tăng đường huyết. Những trường hợp phát hiện mới sẽ được lập hồ sơ để quản lý, theo dõi sức khỏe.

Được triển khai tại Thái Bình từ năm 2022 với nhiều chương trình, hoạt động, dự án sàng lọc, phát hiện và quản lý điều trị THA, ĐTĐ tại trạm y tế xã nhằm nâng cao năng lực các trạm y tế xã về sàng lọc, phát hiện sớm và quản lý điều trị THA, ĐTĐ; tăng tỷ lệ người bệnh THA, ĐTĐ được phát hiện và đưa vào quản lý điều trị tại các cơ sở y tế, nhất là ở các trạm y tế xã. 

Bà Phạm Thị Duyên, Phó Trưởng khoa Phòng, chống bệnh không lây nhiễm, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho biết: Bệnh không lây nhiễm gồm THA, ĐTĐ, tim mạch, ung thư, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính... Hiện nay, tỷ lệ người mắc, tử vong do bệnh không lây nhiễm khá cao. Để phát hiện sớm, điều trị kịp thời, nhiều hoạt động, dự án đã được triển khai trên địa bàn tỉnh, trong đó có dự án sàng lọc, phát hiện và quản lý điều trị THA, ĐTĐ tại trạm y tế. Qua số liệu báo cáo trên phần mềm từ trạm y tế của 4 huyện được dự án hỗ trợ, hiện có hơn 63.420 người được y tế thôn sàng lọc và phát hiện nghi ngờ THA; hơn 93.200 người phát hiện có nguy cơ mắc ĐTĐ. Sau khi dự án kết thúc tại 4 huyện, chúng tôi rất mong muốn dự án tiếp tục được triển khai tại 4 huyện, thành phố còn lại.

Tim mạch, ung thư, ĐTĐ là những bệnh không lây nhiễm có tỷ lệ tử vong cao trên thế giới. Khi mắc những bệnh này, người bệnh thường phải điều trị lâu dài với chi phí cao. Vì thế, bệnh không lây nhiễm được coi là gánh nặng đối với hệ thống y tế. 

Bà Phạm Thị Duyên cho biết thêm: Hiện nay, một bộ phận người dân vẫn còn chủ quan, chưa thực sự quan tâm đến bệnh không lây nhiễm. Nhiều người trong độ tuổi sàng lọc đi làm công ty. Do đó, việc tiếp cận để lấy thông tin, sàng lọc bệnh ở một số nơi còn khó khăn. Có nhiều nguyên nhân mắc bệnh không lây nhiễm song bệnh có thể phòng ngừa, điều trị hiệu quả nếu thực hiện lối sống lành mạnh, có chế độ ăn uống hợp lý và tăng cường luyện tập thể dục thể thao. Khi mắc bệnh tuân thủ điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ.

Người dân xã Thụy Phong (Thái Thuỵ) được kiểm tra, xét nghiệm đường huyết.

Hoàng Lanh