Lần theo địa chỉ trên lá thư viết tay của một bệnh nhân gửi lời cảm ơn tới các y, bác sĩ Khoa Phẫu thuật thần kinh - cột sống, Khoa Gây mê hồi sức Bệnh viện Đa khoa tỉnh vì đã "sinh ra mình lần thứ hai", chúng tôi tìm đến nhà chị Phạm Thị Mến, sinh năm 1973, trú quán thôn Bùi (xã Phong Châu, huyện Đông Hưng).

Qua vài lần hỏi thăm, men theo con đường bê tông chúng tôi đã tìm được đến nơi. Cô con gái chị Mến nhanh nhẹn ra chào khách và mời chúng tôi vào nhà. Bước vào nhà, điều khiến tôi rất bất ngờ là chị Mến - một bệnh nhân vừa trải qua hai lần đại phẫu thuật não, lại có thể phục hồi nhanh đến thế. Với nước da hồng hào, không nghĩ chị vừa trải qua "bạo bệnh". Chị Mến đang ngồi trên sập, tay cầm chiếc máy tính và quyển sổ.

Biết tôi là nhà báo, chị vui lắm, vừa giục con gái rót nước mời khách vừa vội vàng dọn đống giấy tờ sổ sách rồi phân trần: Tôi đang đem sổ sách ra tính toán lại giúp ông xã số vật liệu đưa cho mấy công trình xem có khớp không chú ạ. Nói về tai nạn mình gặp phải, chị nhớ như in hôm đó là ngày 18/6, chị mang xe máy ra chỗ người quen ở mặt đường 39 để sửa, chị đi bộ về nhà bị một chiếc xe con đâm phải và không biết gì nữa. Khi tỉnh lại, chị được người thân kể lại là mình đã hôn mê gần một tháng, may mà được các bác sĩ nhiệt tình cứu chữa... "Ơn cứu mạng của bác sĩ Tuấn, bác sĩ Thuận, bác sĩ Lâm Anh… không biết lấy gì mà trả được chú ạ” - chị Mến xúc động.

Chị Mến chỉ là một trong hàng trăm bệnh nhân bị chấn thương sọ não nặng được các bác sĩ Khoa Phẫu thuật thần kinh - cột sống Bệnh viện Đa khoa tỉnh cứu sống trong những năm qua. Theo bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Anh Tuấn, Trưởng khoa Phẫu thuật thần kinh - cột sống Bệnh viện Đa khoa tỉnh, với những bệnh nhân bị chấn thương sọ não nặng nếu được phẫu thuật kịp thời thì cơ hội sống sót của họ là rất lớn. Bởi khoảng "thời gian vàng" để giành lại sự sống cho người bệnh chỉ tính bằng giờ, bằng phút, chỉ cần do dự, thiếu quyết đoán của bác sĩ cơ hội sống sót của người bệnh sẽ không còn.

Nói về trường hợp chị Phạm Thị Mến, bác sĩ Tuấn cho biết: Bệnh nhân nhập viện trong tình trạng rất nặng (glassgow 4 điểm), rối loạn thần kinh thực vật, đồng tử giãn, thở qua nội khí quản, nguy cơ tử vong trên 90%. Kết quả chụp cắt lớp được xác định là bị dập não, máu tụ dưới màng cứng bán cầu phải, chảy máu dưới nhện cả hai bán cầu, phù não xoá bể đáy. Sau khi nhanh chóng hội ý, bác sĩ Tuấn cùng kíp trực quyết định tiến hành phẫu thuật ngay, nếu chậm khả năng cứu được bệnh nhân càng ít đi. Ca mổ được tiến hành, bác sĩ Tuấn, bác sĩ Thuận trực tiếp tiến hành phẫu thuật giải tỏa não, cưa bỏ 1/3 xương hộp sọ ra ngoài, lấy máu tụ, cầm máu. Sau hơn 3 tiếng đồng hồ, ca mổ đã thành công, tạm thời cứu sống bệnh nhân. Bác sĩ Tuấn cho biết thêm, đối với những bệnh nhân sau mổ chấn thương sọ não nặng thì việc chăm sóc, phục hồi sau mổ là cực kỳ quan trọng.

Bệnh nhân Mến sau khi mổ được điều trị tích cực tại Khoa Gây mê hồi sức, trực tiếp bác sĩ Bùi Lâm Anh, Phó trưởng khoa điều trị. Những ngày đầu bác sĩ luôn túc trực theo dõi vì đây là trường hợp rất nặng nên sau mổ sẽ có nhiều biến chứng như chảy máu thứ phát, bội nhiễm, suy hô hấp, tuần hoàn... Những biến chứng này nếu không được xử lý sớm thì bệnh nhân có thể chết sau vài phút. Sau gần một tháng được các y, bác sĩ tận tình chăm sóc tại Khoa Gây mê hồi sức, chị Mến đã tỉnh và sau đó tiếp tục được chuyển xuống điều trị đặc biệt tại Khoa Phẫu thuật thần kinh hơn một tháng. Sau hơn 3 tháng mổ lần đầu chị Mến tiếp tục được tiến hành mổ ghép lại xương sọ. 

Theo đánh giá của bác sĩ Giang Hoài Nam, Phó Giám đốc Bệnh viện Đa khoa tỉnh thì bệnh nhân Mến là một trường hợp bị chấn thương sọ não rất nặng, thực hiện ca mổ cứu sống bệnh nhân cực kỳ phức tạp, bệnh nhân trải qua 2 lần phẫu thuật. Hiện tại bệnh nhân đã phục hồi sức khỏe và không để lại di chứng, đây là thành công lớn trong điều trị chấn thương sọ não nặng và được Bệnh viện đánh giá rất cao. Trước đây, các ca nặng như thế này đều phải chuyển lên tuyến trên, phần lớn khi vận chuyển sẽ mất "thời gian vàng" nên cơ hội sống của bệnh nhân sẽ thấp đi, với trường hợp như chị Mến bệnh nhân có thể sẽ chết trên đường đi.

Bác sĩ Nam cho biết, trong khoảng 3 năm trở lại đây, các bác sĩ tại Khoa Phẫu thuật thần kinh - cột sống Bệnh viện Đa khoa tỉnh đã thực hiện trên 50 ca mổ sọ não nặng mỗi năm, tỷ lệ thành công đạt trên 90%. Để đạt được kết quả vượt bậc đó, Bệnh viện đã triển khai thực hiện Đề án 1816 (hỗ trợ chuyên môn, kỹ thuật cho tuyến dưới), chú trọng đào tạo nguồn nhân lực tại chỗ. Các bác sĩ ngoài việc học hỏi kinh nghiệm chuyên môn từ các bệnh viện tuyến trên thì việc gửi bác sĩ đi học dài hạn về kỹ thuật mổ não tiên tiến được Bệnh viện rất quan tâm. Bác sĩ Tuấn đã đi học chuyên khoa cấp II về phẫu thuật thần kinh tại Bệnh viện Việt - Đức, các thạc sĩ  Hữu, Hào đều đã tốt nghiệp tại Đại học Y Hà Nội, hiện còn 2 bác sĩ đang theo học chuyên sâu tại Bệnh viện Chợ Rẫy (Thành phố Hồ Chí Minh) và tại Đại học Y Hà Nội. Ngoài ra Bệnh viện còn đầu tư thêm nhiều trang thiết bị hiện đại như CT Scanner, C - arm, dao điện lưỡng cực, dụng cụ phẫu thuật sọ não…

Việc triển khai thành công các kỹ thuật cao trong phẫu thuật chấn thương sọ não, cột sống tại Khoa Phẫu thuật thần kinh - cột sống Bệnh viện Đa khoa tỉnh đã cứu sống kịp thời nhiều bệnh nhân, giúp người dân địa phương và các tỉnh  lân cận được hưởng dịch vụ kỹ thuật cao, nhờ đó góp phần tiết kiệm được thời gian, công sức, chi phí điều trị, chất lượng chăm sóc sức khỏe nhân dân ngày được nâng lên.

Nguyễn Tùng