Từ nhiều năm nay, tích tụ ruộng đất đã trở thành phong trào thi đua sôi nổi của nông dân huyện Kiến Xương. Hầu hết những vùng đất khó canh tác bị bỏ hoang đã được người dân cải tạo, trồng lúa, ứng dụng cơ giới hóa vào sản xuất đem lại hiệu quả kinh tế cao. Đến nay, toàn huyện có 31/33 xã có các cá nhân, tập thể đứng ra thực hiện tích tụ ruộng đất. Mô hình tích tụ của chị Trần Thị Lanh, thôn Giáo Nghĩa, xã Bình Minh là một điển hình. Những năm trước, thu nhập của gia đình chị phụ thuộc vào 4 sào ruộng. Trước cảnh bờ xôi ruộng mật bị bỏ hoang, chị đã thuê, mượn lại để cấy lúa. Chị Lanh cho biết: Năm 2015, tôi mượn được gần 8ha ở các thôn Giáo Nghĩa, Việt Hùng, Đông Thành và Hương Ngải. Sau một năm thâm canh hai vụ lúa cho thu nhập cao, được sự đồng ý của chính quyền, tôi tiếp tục vận động các gia đình bỏ ruộng để mượn hoặc thuê lại. Đến nay, tổng diện tích tôi tích tụ được từ vùng đất bỏ hoang là 40ha. Xác định mượn, thuê lại đất của bà con mình càng phải cố gắng sử dụng đất hiệu quả, do đó, tùy vào từng chất đất tôi chọn giống lúa khác nhau để cấy, đồng thời áp dụng cơ giới hóa vào sản xuất. Để tạo điều kiện đưa cơ giới hóa vào sản xuất, tôi đã tuyên truyền, vận động các hộ dân dồn đổi ruộng, quy hoạch thành một vùng giúp thuận lợi trong việc đưa máy móc vào canh tác. Từ đó tôi mạnh dạn đầu tư hàng tỷ đồng mua 3 máy làm đất, 3 máy gặt, 3 máy cấy, 2 máy sấy thóc, 2 máy gieo hạt, 1 máy bón phân, 1 máy phun thuốc trừ sâu không người lái bảo đảm tiết kiệm chi phí, tăng năng suất lao động. Kết hợp máy móc hiện đại và các giống lúa phù hợp như Thiên ưu, BC15 và ST25 đã cho năng suất cao và chất lượng gạo ngon. Ngoài ra tôi còn làm thêm dịch vụ gieo cấy cho người dân ở trong và ngoài xã với tổng diện tích 100ha, đồng thời liên kết với doanh nghiệp để tiêu thụ sản phẩm. Trừ chi phí, thu nhập từ sản xuất nông nghiệp của gia đình đạt trên 500 triệu đồng/vụ.

Giống như chị Lanh, anh Nguyễn Duy Phiên, thôn Nam Lâu, xã Thanh Tân nhận thấy sản xuất nông nghiệp ở địa phương còn manh mún, nhỏ lẻ, nhiều người bỏ ruộng làm công việc khác nên anh nung nấu quyết tâm làm giàu trên chính mảnh đất hoang hóa ở địa phương. Anh Phiên bộc bạch: Để tích tụ ruộng đất, tôi đã gặp gỡ, đề nghị các gia đình cho thuê lại với giá từ 60 - 80kg thóc/sào/năm. Năm đầu tiên tôi tích tụ được 12ha, đến nay đã tăng lên 44ha ở các thôn Nam Lâu, Tử Tế, An Cơ Đông, An Cơ Bắc để cấy lúa và trồng khoai tây vụ đông. Mới đầu tôi cũng gặp rất nhiều khó khăn bởi vừa mới rời ghế nhà trường, chưa có kinh nghiệm sản xuất, nguồn vốn hạn chế, đồng ruộng không đồng đều, nhiều cỏ mọc. Tuy nhiên, tôi không ngừng học hỏi, đúc rút kinh nghiệm để có những mùa vàng bội thu. Từ đó đến nay doanh thu bình quân đạt 1,8 tỷ đồng/năm, trừ chi phí thu lãi khoảng 500 triệu đồng/năm, tạo việc làm thường xuyên cho 6 lao động.

Mô hình gieo mạ khay của chị Trần Thị Lanh, thôn Giáo Nghĩa, xã Bình Minh (Kiến Xương).

Đến nay, trên địa bàn huyện Kiến Xương đã xuất hiện các mô hình HTX tổ chức sản xuất gắn với chế biến và tiêu thụ sản phẩm, thực hiện liên kết sản xuất đem lại lợi ích cho người dân nhằm nâng cao giá trị sản xuất lúa gạo, giúp nông dân gắn bó với đồng ruộng, giảm tình trạng ruộng bị bỏ hoang. Ông Đặng Văn Quang, Giám đốc HTX Thương mại dịch vụ và kinh doanh lúa gạo Bình Thanh cho biết: Phát huy thế mạnh là xã duyên giang, những năm qua người dân Bình Thanh đã đẩy mạnh phát triển kinh tế, tạo ra luồng sinh khí mới trên vùng đất trũng. Được sự quan tâm, tạo điều kiện của tỉnh và huyện, Bình Thanh thực hiện mô hình nâng cao giá trị sản xuất lúa gạo phục vụ xuất khẩu và tiêu thụ nội địa từ vụ mùa năm 2021 với diện tích 250ha. Mô hình được áp dụng cơ giới hóa đồng bộ, quản lý sản xuất tập trung, xóa bỏ bờ ngăn, giúp tiết kiệm được 328.500 đồng/sào, năng suất đạt 2,2 tạ/sào và đóng gói mang nhãn hiệu gạo chợ Gốc với giá 15.000 đồng/kg. Hiệu quả kinh tế thu được từ mô hình gần 60 triệu đồng/ha, cao gấp đôi so với trước. Thương hiệu gạo chợ Gốc gợi mở cho người tiêu dùng về một chợ miền quê trên bến dưới thuyền từ xa xưa đã là nơi giao thương hàng hóa của một vùng sông nước, sự trù phú, bình an với cây lúa được gieo cấy trên mảnh đất phù sa, có nguồn nước tưới dồi dào. Để đáp ứng hoạt động của mô hình, HTX bảo đảm các dịch vụ trong suốt quá trình sản xuất đến bao tiêu sản phẩm; đầu tư hệ thống máy sấy 30 tấn/ngày, 1 bộ máy xay xát, đóng gói với quy mô 5 - 6 tấn/ngày để nông dân đóng gói sản phẩm bán ngay tại vùng sản xuất.

Theo ông Đinh Công Mấn, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Kiến Xương: Đổi mới trong sản xuất nông nghiệp luôn là vấn đề được huyện quan tâm chỉ đạo thực hiện. Kiến Xương sẽ không chỉ dừng lại ở tích tụ ruộng đất nhằm giảm diện tích bỏ hoang mà còn đánh thức tiềm năng ở vùng đất đó. Vì thế, huyện sẽ chỉ đạo các xã, thị trấn tiếp tục đưa ra các chủ trương, lựa chọn những mô hình đột phá để tập trung thực hiện, tổ chức các vùng liên kết sản xuất, so sánh hiệu quả để nhân ra diện rộng, phấn đấu tất cả các địa phương đều có vùng liên kết bao tiêu sản phẩm. Ngoài ra, sẽ cùng với các cấp, các ngành tập trung giải quyết bài toán giảm chi phí sản xuất, chỉ đạo các HTX xây dựng định mức kỹ thuật tổ chức quản lý các dịch vụ trong sản xuất, vận động nông dân từng bước xóa bờ ngăn, tiến tới quản lý đồng ruộng bằng công nghệ số. Yêu cầu các địa phương phải xây dựng được vùng sản xuất tập trung quy mô từ 20 - 30ha trở lên và lựa chọn sản phẩm tùy theo sản phẩm đặc thù của địa phương hướng đến xây dựng thương hiệu, nhãn hiệu sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP phục vụ thị trường trong nước và xuất khẩu.

Với những quyết sách đúng đắn cùng nhiều cơ chế, chính sách ưu đãi của tỉnh, huyện, hướng đi trên sẽ trở thành làn gió mới trong sản xuất nông nghiệp ở Kiến Xương, mở ra triển vọng mới đem lại những mùa vàng bội thu cho bà con nông dân.

Thu Thủy