Qua khảo sát thực tế cho thấy, lực lượng phòng cháy chữa cháy (PCCC) cơ sở, lực lượng dân phòng ngoài việc làm tốt công tác phòng ngừa đã tổ chức cứu chữa kịp thời trên 70% số vụ cháy xảy ra từ khi mới phát sinh, hạn chế tới mức thấp nhất thiệt hại về người và tài sản. Chính lực lượng này đã phối hợp chặt chẽ với lực lượng chính quy kiềm chế có hiệu quả nạn cháy và là nòng cốt cho phòng trào toàn dân tham gia PCCC ở địa phương. Theo con số thống kê của Công an tỉnh, năm 2001, năm đầu tiên thực hiện Luật Phòng cháy, chữa cháy, toàn tỉnh chỉ có trên 500 đội  với 9.000 đội viên.

Đến nay, sau 10 năm, con số này đã lên tới gần 2.000 đội, nâng tổng số đội viên lên hàng chục nghìn người. Công tác xây dựng phong trào quần chúng tham gia PCCC trên địa bàn tỉnh thời gian qua luôn được duy trì và đẩy mạnh. Nhiều đơn vị cơ sở đã có sự quan tâm thích đáng cho việc xây dựng lực lượng PCCC tại chỗ và coi đây là một nhiệm vụ quan trọng để bảo vệ an toàn cho sản xuất và kinh doanh. Theo đánh giá của cơ quan chức năng thì hệ thống trung tâm thương mại và chợ, các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh hiện nay về cơ bản đang làm tốt công tác phòng cháy chữa cháy tại cơ sở. Chợ Bo là một  trung tâm giao lưu, buôn bán, trao đổi hàng hoá của nhân dân trong tỉnh và các vùng lân cận. Hiện tại chợ có trên 500 hộ cố định, gần 500 hộ kinh doanh tạm thời, tài sản của Nhà nước và hàng hóa của thương nhân tại chợ trị giá hàng chục tỷ đồng.

Do vậy, việc chủ động phòng ngừa và cứu chữa kịp thời tại chỗ các tình huống cháy, nổ xảy ra luôn là yêu cầu hàng đầu đối với Ban quản lý chợ và bà con tiểu thương. Bên cạnh việc được trang bị hệ thống trang thiết bị phòng cháy, chữa cháy khá hiện đại, cứ 2 đến 3 hộ kinh doanh liên kết thành một nhóm tự quản, mỗi nhóm tự quản tự trang bị 1 bình bọt cứu hoả, cả chợ hiện có khoảng 300 bình bọt cứu hỏa của tiểu thương tổng trị giá khoảng 70 triệu đồng. Hệ thống các siêu thị là đầu mối tập trung hàng hoá bán buôn, bán lẻ. Việc bảo đảm an toàn phòng chống cháy nổ không chỉ trực tiếp bảo vệ tính mạng, tài sản cho người dân mà còn có ý nghĩa bảo đảm trật tự trị an. Với khối lượng hàng hoá khổng lồ và lượng người ra vào tấp nập, Ban quản lý siêu thị Victory đã chủ động bố trí, sắp xếp các ngành hàng, quầy hàng theo tiêu chuẩn an toàn PCCC, đặc biệt là việc  lắp  đặt hệ thống điện, khoảng cách an toàn hành lang, kho hàng, lối thoát hiểm... Kiểm soát chặt chẽ nguồn lửa, nguồn nhiệt; thường xuyên kiểm tra, bố trí, bảo dưỡng, trang bị bổ sung các trang thiết bị chữa cháy… hạn chế đến mức thấp nhất hoả hoạn có thể xảy ra. Đối với các khu công nghiệp lớn, Ban quản lý phối  hợp  công ty, xí nghiệp đầu tư trang bị hệ thống cảnh báo cháy, các “mắt thần” nhận biết được hầu hết các thông số liên quan để cảnh báo báo cháy; xây dựng các trụ nước bể nước chữa cháy phù hợp; các đơn vị sản xuất kiện toàn các tổ tự quản an toàn về PCCC. Với việc đầu tư các trang thiết bị đồng bộ, từ năm 2000 đến nay, tình hình cháy nổ tại các khu công nghiệp đã giảm đáng kể.

Tuy nhiên, những bất cập về hạ tầng cơ sở, trang bị, phương tiện chưa đồng bộ cũng là một trong những nguy cơ tiềm ẩn hoả hoạn. Bên cạnh đó nhiều đơn vị chưa nhận thức rõ tầm  quan trọng  trong công tác  PCCC, còn chủ quan với giặc lửa như: Công ty TNHH Hợp Thành Khu công nghiệp Nguyễn Đức Cảnh (Thành phố Thái Bình) trong suốt một thời gian dài thiếu quan tâm đến công tác PCCC và bảo đảm an toàn trong sản xuất kinh doanh, đã liên tiếp để xảy ra tai nạn trong sản xuất. Chỉ trong vòng 5 năm qua, công ty này đã xảy ra hàng chục vụ tai nạn lao động, cháy nổ làm chết 4 người, bị thương hàng chục người  

Để nâng cao hơn nữa hiệu quả của công tác phòng cháy chữa cháy tại cơ sở, ngoài những cố gắng của cơ quan chức năng, thì việc xã hội hoá công tác phòng cháy chữa cháy tại cơ sở là việc làm quan trọng. Qua đó huy động sự vào cuộc của mỗi cá nhân, tập thể, cơ quan, tổ chức trong việc nâng cao cảnh giác, chủ động phòng ngừa hoả hoạn, mang lại sự ổn định bình yên cho gia đình và cộng đồng.

Nguyễn Tùng