Là tỉnh thuần nông, ít ngành nghề phụ nên hàng năm Thái Bình có hàng nghìn người, chủ yếu là thanh niên, đi lao động tự do tại các tỉnh, thành phố trên cả nước. Khi trở về địa phương, nhiều người đã mắc nghiện ma túy. Một bộ phận thanh thiếu niên có lối sống không lành mạnh, ham chơi, đua đòi là những điều kiện để tội phạm ma túy lợi dụng hoạt động, làm gia tăng và trẻ hóa người nghiện ma túy trên địa bàn tỉnh (trung bình mỗi năm tăng hơn 6%). Hiện toàn tỉnh có hơn 5.000 người nghiện ma túy ở 282/286 xã, phường, thị trấn. Tệ nạn ma túy đã kéo theo nhiều hệ lụy phức tạp như trộm cắp, cướp của, giết người, gây mất an ninh trật tự.

Nhận thức được tầm quan trọng của công tác đấu tranh, phòng, chống và kiểm soát ma túy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Ban Cán sự đảng UBND tỉnh đã tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện nghiêm các chỉ thị, chương trình, kế hoạch phòng, chống ma túy (PCMT) của trung ương, địa phương; chỉ đạo các cơ sở đưa công tác PCMT là một nội dung trong các kỳ sinh hoạt đảng, đoàn thể; phân công trách nhiệm cho từng cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên tham gia PCMT và nhận giúp đỡ, giáo dục, động viên người nghiện ma túy cai nghiện tại gia đình và cộng đồng; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục PCMT, coi đây là một trong những biện pháp cơ bản, quan trọng đấu tranh PCMT và xây dựng nét văn hóa đẹp trong cơ quan, đơn vị, thôn làng, tổ dân phố; tổ chức tuyên truyền sâu rộng đến cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân theo hướng phù hợp với từng địa bàn, đối tượng, nội dung tuyên truyền tập trung về tác hại của ma túy, phương thức, thủ đoạn của tội phạm ma túy, cập nhật nhiều loại ma túy mới xuất hiện trên thị trường, cung cấp kiến thức nhận biết dấu hiệu người nghiện ma túy để kịp thời can thiệp, xử lý, giúp thay đổi nhận thức, tạo sự cảm thông của gia đình và cộng đồng với người nghiện ma túy, tránh sự kỳ thị.

Cùng với đó, cấp ủy, chính quyền các cấp chỉ đạo xây dựng và nhân rộng các mô hình PCMT. Đến nay, toàn tỉnh duy trì hoạt động của 2.117 mô hình với 133.455 người tham gia. Nhiều mô hình hoạt động hiệu quả, góp phần ngăn chặn, đẩy lùi tội phạm và tệ nạn ma túy tại địa bàn cơ sở như mô hình “Xã an toàn về ma túy” tại 6 xã của huyện Quỳnh Phụ (gồm: Quỳnh Mỹ, Quỳnh Sơn, Quỳnh Trang, An Vũ, An Thanh, An Tràng); xây dựng thành công 4 mô hình “Xã an toàn về ma túy” ở Thụy An (Thái Thụy), Hồng Giang (Đông Hưng), Quỳnh Minh (Quỳnh Phụ), Hồng Lý (Vũ Thư).

Cùng với đẩy mạnh công tác tuyên truyền, lực lượng công an, biên phòng tăng cường công tác quản lý nhà nước về an ninh trật tự, thường xuyên rà soát, nắm tình hình tuyến, địa bàn, đối tượng; tập trung lực lượng, phương tiện, triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ đấu tranh ngăn chặn các đường dây, tụ điểm, điểm phức tạp về ma túy, các đối tượng vận chuyển, tàng trữ, buôn bán, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy. 

10 năm qua (2008 - 2018), Công an tỉnh đã tổ chức kiểm tra trên 9.758 lượt cơ sở kinh doanh có điều kiện, phát hiện, xử lý 21 vụ, 27 đối tượng mua bán, xử lý 181 đối tượng tổ chức và sử dụng ma túy tổng hợp, ngăn chặn 1 vụ sản xuất ma túy tổng hợp, xử lý 12 vụ trồng cây chứa chất ma túy; mở 6 đợt tổng điều tra, khảo sát về tội phạm và tệ nạn ma túy; đưa vào diện quản lý nghiệp vụ 1.775 lượt đối tượng; xác định 880 lượt tuyến, địa bàn, lĩnh vực, tụ điểm, điểm phức tạp về ma túy; mở 28 đợt cao điểm tấn công trấn áp tội phạm ma túy, triệt phá 35 đường dây mua bán, vận chuyển ma túy từ tỉnh ngoài về Thái Bình tiêu thụ; triệt xóa 556 lượt tụ điểm, điểm phức tạp về ma túy; xác lập 273 chuyên án đấu tranh, qua đó bắt, khởi tố 3.017 vụ, 3.297 bị can, xử lý hành chính 1.335 đối tượng, thu giữ trên 12.336,35g hêrôin, 6.671,47g ma túy tổng hợp, 64.106,21g cần sa tươi, 3.783,55g thuốc phiện và nhiều tang vật khác.

Công tác cai nghiện tại cộng đồng được triển khai thực hiện nghiêm túc. Đến nay, toàn tỉnh có 1.326 người nghiện ma túy được điều trị liệu pháp thay thế bằng Methadone, đạt hiệu quả tích cực về nhiều mặt. Tỷ lệ bệnh nhân tiếp tục sử dụng ma túy trong quá trình điều trị chiếm 5,5%. Công tác lập hồ sơ áp dụng các biện pháp quản lý, giáo dục tại xã, phường, thị trấn, đưa người nghiện đi cai nghiện bắt buộc đã cơ bản được tháo gỡ, kết quả đạt được rất tích cực, cao hơn so với mặt bằng chung của cả nước. 

Trong 10 năm, toàn tỉnh đã lập 1.755 hồ sơ quản lý, giáo dục tại xã, phường, thị trấn; 101 hồ sơ đưa vào cơ sở giáo dục, trường giáo dưỡng, 637 hồ sơ đưa người vào cơ sở cai nghiện bắt buộc. Tòa án nhân dân các huyện, thành phố đã giải quyết 600 trường hợp, ra quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc 593 trường hợp.

Sau 10 năm thực hiện Chỉ thị số 21 ngày 26/3/2008 của Bộ Chính trị về tiếp tục tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy trong tình hình mới, công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy trên địa bàn tỉnh đã đạt được những kết quả quan trọng, góp phần bảo đảm trật tự an toàn xã hội, phục vụ hiệu quả nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Nguyễn Tùng