Báo cáo mới nhất của Liên hợp quốc về vấn đề thời tiết và giảm thiểu các tác động của thiên tai chỉ ra các quốc gia với hệ thống cảnh báo sớm thiên tai kém chất lượng có tỷ lệ người dân tử vong do thiên tai cao hơn gấp 8 lần so với các quốc gia có trang bị các hệ thống hiện đại hơn.

Các hệ thống này thường được tích hợp nhằm cảnh báo về các hiện tượng thiên tai cực đoan như lũ lụt, hạn hán, sóng nhiệt, bão hoặc các thảm họa khác, giúp các quốc gia lên kế hoạch để đối phó và giảm thiểu thiệt hại về tính mạng và tài sản người dân.

Bản báo cáo của Liên hợp quốc cũng cho rằng các nước cần trang bị những hệ thống cảnh báo sớm thiên tai, đặc biệt trong bối cảnh các tác động của biển đổi khí hậu đang ngày càng gia tăng, thế giới đang chứng kiến nhiều thảm họa thiên tai có “tác động kép và mang tính hệ thống.”

Tuy nhiên, hiện nay mới chỉ 50% các quốc gia trên thế giới có trang bị các hệ thống cảnh báo sớm thiên taitrong khi các quốc gia nghèo và đang phát triển, vốn ít được trang bị các hệ thống này, lại là các khu vực dễ bị tổn thương và chịu nhiều hậu quả nhất do các tác động của biển đổi khí hậu và thảm họa thiên tai tự nhiên.

Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres nhận định các hiện tượng thời tiết cực đoan sẽ còn tiếp tục xảy ra nhưng không nhất thiết phải trở thành thảm họa chết người. 

Các nước ít gây ra các nguyên nhân dẫn đến tình trạng biến đổi khí hậu lại đang phải gánh chịu những hậu quả nặng nề nhất. Tại Hội nghị thượng đỉnh lần thứ 27 Các bên tham gia công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP27) diễn ra ở Ai Cập vào tháng 11 tới, Liên hợp quốc sẽ dự kiến trình bày kế hành động chung cho tất cả quốc gia trong việc áp dụng hệ thống cảnh báo sớm đa thiên tai trong vòng 5 năm tới. 

Các số liệu nghiên cứu cho thấy, hành động trên của Liên hợp quốc là phù hợp trong thực trạng hiện nay trong bối cảnh hiện chỉ có ít hơn 1/2 các quốc gia kém phát triển trên thế giới và 1/3 các quốc đảo nhỏ đang phát triển có trang bị các hệ thống trên.

Đặc phái viên Liên hợp quốc về giảm thiểu nguy cơ thiên tai, bà Mami Mizutori cũng lên tiếng cảnh báo về các “lỗ hổng” của tình trạng trên và cho biết đây là thực trạng cần phải được giải quyết ngay nhằm cứu sống tính mạng, sinh kế và tài sản của người dân.

Trong bối cảnh các mối đe dọa về biến đổi khí hậu và thảm họa thiên tai ngày càng gia tăng, các hệ thống cảnh báo sớm sẽ góp phần giảm đáng kể tỷ lệ tử vong. Báo cáo của Liên hợp quốc cho thấy số người bị ảnh hưởng bởi thiên tai đã tăng gần gấp đôi từ mức trung bình 1.147/100.000 người mỗi năm trong khoảng thời giai từ năm 2005 - 2014, lên mức 2.066/100.000 người trong thời gian từ năm 2012 - 2021.

Tuy nhiên, số người thiệt mạng hoặc mất tích sau các vụ thiên tai hàng năm giảm từ 1,77/100.000 người trong giai đoạn trước xuống 0,84/100.000 trong thời gian gần đây. 

Trong trận lũ lụt thảm khốc gần đây ở Pakistan, nhấn chìm 1/3 quốc gia này và khiến gần 1.700 người thiệt mạng. Bà Mami Mizutori nhận định nếu không có các hệ thống cảnh báo sớm thì hậu quả có thể lớn hơn rất nhiều./. 

Theo Vietnam+