Với những người yêu thể thao trên khắp hành tinh, không thể không biết đến Tour de France, cuộc đua xe đạp lớn nhất của nước Pháp dành cho các tay đua chuyên nghiệp trên toàn thế giới.

Lần đầu tiên diễn vào ngày 1/7/1903, đến nay giải đấu đã trải qua 120 năm. Với lịch sử tồn tại hơn 1 thế kỷ, đến nay giải đua Tour de France đã trở thành một biểu tượng hàng đầu của nền thể thao Pháp và thực sự trở thành niềm tự hào của người dân Pháp.

Lịch sử 120 năm giải đấu Tour de France

Đúng như cái tên “Tour de France,” giải đua xe đạp vòng quanh nước Pháp được thành lập năm 1903 bởi ý tưởng của Henry Desgrange, Tổng Biên tập tạp chí thể thao L’auto. Người Pháp gọi Tour de France là La Grande Boucle - cái vòng lớn.

Ý tưởng đơn giản về giải đua này chỉ là đạp xe theo chiều kim đồng hồ, và các vết xe sẽ vẽ nên 1 vòng tròn bao trọn nước Pháp. Giải đua nổi tiếng này được tổ chức thường niên vào tháng 7 và chỉ bị gián đoạn vào thời điểm diễn ra Chiến tranh thế giới lần thứ I và Chiến tranh thế giới lần thứ II.

Tour de France diễn ra lần đầu tiên vào ngày 1/7/1903 và bắt đầu tại Montgeron ở ngoại ô thành phố Paris. Mặc dù giải thưởng bấy giờ rất nhỏ bé (chủ yếu là danh dự), nhưng trước những lời "quảng cáo" hấp dẫn, không ít người hâm mộ thể thao đã nhiệt tình đăng ký tham dự cuộc đua. 

Cuối cùng đã có 60 tay đua được Ban tổ chức chọn tham dự Tour de France lần đầu tiên. Cuộc đua bao gồm 6 chặng với chiều dài là 2.428 km từ Paris qua các thành phố (đồng thời cũng chính là đích đến của từng chặng) như Lyon, Marseille, Toulouse, Bordeaux và Nantes rồi quay về Paris. Giữa các chặng có nhiều ngày nghỉ. 

Tay đua vô địch Tour de France đầu tiên là Maurice Garin với vận tốc trung bình trên 25 km/h.

Giải đua Tour de France lần thứ nhất đã diễn ra an toàn, trọn vẹn. Riêng tờ L’Auto của Henry Desgrange thì đã "thắng đậm" khi số lượng phát hành của L’Auto tăng lên gấp đôi so với trước khi có giải Tour de France. 

Và điều quan trọng là kể từ đó Tour de France đã trở thành giải đua mang tầm quốc tế được đông đảo vận động viên của nhiều quốc gia trên thế giới tham gia.

Số lượng các chặng đua trong một giải đua Tour de France được nâng lên liên tiếp. Năm 1905, Tour de France được tổ chức với 11 chặng, năm 1910 là 15 chặng và đến năm 1925 là 18 chặng. Đỉnh điểm là năm 1931 với 24 chặng.

Giải được tổ chức liên tiếp mỗi năm diễn ra một lần trong vòng 3 tuần của tháng 7, với đường đua vòng quanh nước Pháp và các nước lân cận. Lộ trình Tour de France cũng thay đổi mỗi năm, song luôn giữ nguyên tiêu chí: cuộc đua bao gồm các con đường núi để thử thách sức chịu đựng của tay đua và luôn luôn kết thúc ở đại lộ Champs-Élysées tại Paris trong hân hoan kèn lệnh. 

Mặc dù vậy, giải đua xe đạp Tour de France năm 2024 tới đây sẽ là lần đầu tiên chặng đua không kết thúc ở đại lộ Champs-Élysées như thường lệ do bị trùng lịch thi đấu với sự kiện Olympic diễn ra tại Paris.

So với hai giải đua thuộc Grand Tour còn lại là Giro d’Italia (Italy) và Vuelta a Espana (Tây Ban Nha), Tour de France khắc nghiệt hơn khi các tay đua phải vượt qua 2 dãy núi lớn ở châu Âu là Pyrenees và Alps. 

Theo tính toán thì trung bình mỗi con dốc kéo dài khoảng 10km, với độ dốc từ 5-10% và để vượt qua, các tay đua sẽ phải miệt mài đạp trong khoảng 1 giờ. Mỗi ngày các vận động viên phải đạp khoảng 177km, ước tính đốt cháy hết 6.071 kcal trong cơ thể.

Và Tour de France có những chặng đua rất nguy hiểm. Một trong số đó là chặng leo núi Mon Ventoux với độ cao 1.912m so với mực nước biển.

Chính chặng leo núi này đã cướp đi mạng sống của một trong những cuarơ -vận động viên xuất sắc nhất nước Anh là Tom Simpson vào năm 1967. Ông đã qua đời trên yên xe sau khi bị trụy tim. 

Năm 2016, Ban tổ chức Tour de France đã phải cắt ngắn bớt chặng leo núi này khi sức gió quá lớn và có thể gây nguy hiểm cho các tay đua.

Vinh quang xen lẫn cay đắng

Hơn một thế kỷ qua, Tour de France đã trải qua bao thăng trầm với không ít vinh quang, cay đắng. Trong lịch sử của giải đấu này đã 2 lần bị gián đoạn do 2 cuộc Thế chiến 1 và 2. Tuy nhiên, ngoài thời gian bị gián đoạn nói trên, Tour de France đã duy trì được liên tục suốt hơn 100 năm qua. Đó là một thành công rất lớn của giải.

Các vận động viên trong một chặng đua của Giải Tour de France. (Nguồn: Getty images)

Trong thời gian 100 năm, Tour de France đã lập nên hàng ngàn kỳ tích quan trọng. Có thể kể ra nhiều ví dụ về các kỷ lục của Tour de France, như cuộc đua năm 1926 có đường đua dài tới 5.745km; Giải có chặng đua dài nhất: 448km (năm 1919), Giải có số cuarơ tham dự nhiều nhất: 210 (năm 1986); Giải có nhiều vận động viên về đích nhất: 158 tay đua (năm 1991); những quốc gia có vận động viên vô địch nhiều nhất là Pháp, Bỉ, Tây Ban Nha, Mỹ…; những vận động viên nhiều lần đoạt chức vô địch nhất (5 lần) là Jacques Anquetil (Pháp), Miguel Lndurain (Tây Ban Nha), Bernard Hinault (Pháp), Eddy Merckx (Bỉ). 

Trong số này, Miguel Lndurain là vận động viên duy nhất giành chiến thắng 5 giải liên tiếp.

Một trong số những vận động viên tiêu biểu nhất từng tham dự Tour de France phải kể đến tay đua Greg LeMond (Mỹ). 

Năm 1997, LeMond gặp phải một tai họa kinh khủng. Trong một lần đi săn, anh bị người em rể bắn nhầm khiến 40 que đinh đã găm vào hầu khắp cơ thể. Nhiều mũi đinh hiện vẫn găm trong cơ thể của LeMond nhưng anh vẫn quyết tâm tập luyện để vươn lên. Kết quả Greg LeMond đã vượt qua tất cả các vận động viên khỏe mạnh, lành lặn hơn mình để giành chiến thắng.

Tuy nhiên, lịch sử 100 năm Tour de France cũng xảy ra không ít những trò gian lận phi thể thao… Không ít tay đua đã phải dùng đến doping. Rất nhiều vụ gian lận đã được phanh phui và nhiều cuarơ tên tuổi bị tước thành tích, như Lance Armstrong, Contador, Erik Zabel, Floyd Landis, Jan Ulrich, Ivan Basso... Vậy mới thấy, để giành được chiếc áo vàng tại Tour de France là một thử thách khó khăn như thế nào.

Hơn một thế kỷ qua, Tour de France đã trải qua bao thăng trầm nhưng với hàng nghìn kỳ tích đã đạt được, giải đua xe đạp Tour de France vẫn luôn là biểu tượng hàng đầu của nền thể thao Pháp nói riêng và thế giới nói chung./.

Theo Vietnam+