Kỳ 3: Vào cuộc gỡ khó

Nêu cao tinh thần chủ động gỡ khó của các địa phương 

Với mức hỗ trợ 40 triệu đồng một hộ xây mới nhà ở và 20 triệu đồng một hộ sửa chữa nhà ở thì sẽ có nhiều hộ NCC có hoàn cảnh khó khăn, đặc biệt là những hộ già cả, neo đơn không thể xây, sửa nhà ở. Vì vậy, cùng với nguồn ngân sách nhà nước, rất nhiều địa phương và các ngành đã vào cuộc, huy động nguồn lực xã hội hóa hỗ trợ kinh phí cho NCC xây dựng, sửa chữa nhà ở. 

Xã Bách Thuận (Vũ Thư) là một trong những địa phương thực hiện tốt công tác này. Ông Nguyễn Văn Sáu, Phó Chủ tịch UBND xã cho biết: Qua rà soát năm 2013, Bách Thuận có 57 hộ NCC với cách mạng có nhu cầu xây mới, sửa chữa nhà ở. Song trong suốt giai đoạn trước năm 2017, khi chưa có nguồn kinh phí của nhà nước cấp, với phương châm ưu tiên hỗ trợ cho những gia đình khó khăn trước, địa phương đã chủ động kêu gọi các doanh nghiệp, tổ chức ủng hộ kinh phí xây, sửa chữa nhà ở cho NCC. Vì vậy, trên địa bàn xã đã có 16 hộ NCC được cải thiện nhà ở từ nguồn kinh phí xã hội hóa, trong đó gia đình thương binh Nguyễn Văn Tôn được hỗ trợ 120 triệu đồng, gia đình bà Phạm Thị Nhâm là vợ liệt sĩ được hỗ trợ 140 triệu đồng... Đến năm 2017 - 2018, khi có kinh phí nhà nước cấp về, Bách Thuận tiếp tục đẩy nhanh tiến độ giải ngân, vì vậy đến nay xã đã có 51/57 hộ hoàn thành xây mới, sửa chữa nhà ở. 

Xã Bình Định (Kiến Xương) cũng được đánh giá là địa phương thực hiện tốt việc huy động nguồn lực xã hội hóa trong xây dựng nhà ở cho NCC. Ông Bùi Văn Bằng, cán bộ lao động - thương binh và xã hội xã cho biết: Đảng ủy xã đã ban hành nghị quyết chuyên đề chỉ đạo việc xây dựng nhà ở cho NCC, trong đó có chỉ đạo việc huy động nguồn lực xã hội hóa. UBND xã giao ban chỉ đạo xã thực hiện các giải pháp huy động nguồn lực xã hội hóa xây dựng nhà ở cho NCC. Với 85 hộ NCC có nhu cầu xây dựng nhà ở, đến nay Bình Định đã hoàn thành hỗ trợ xây dựng cho 69 hộ, trong đó 5 hộ được hỗ trợ xây dựng nhà ở từ nguồn xã hội hóa. 

Thực tế cho thấy ở đâu cấp ủy, chính quyền quan tâm, tích cực vào cuộc vận động các doanh nghiệp, tổ chức hỗ trợ NCC kinh phí xây dựng, sửa chữa nhà ở thì ở đấy tiến độ xây dựng, sửa chữa nhà ở cho NCC được đẩy nhanh. 

Tăng cường giám sát, đôn đốc thực hiện tại cơ sở 

Theo báo cáo của Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, đến tháng 4/2019, trong số 15.221 hộ NCC đủ điều kiện hỗ trợ đã được UBND tỉnh phê duyệt danh sách và đã có quyết định cấp kinh phí hỗ trợ vẫn còn 977 hộ chưa giải ngân được kinh phí chủ yếu do hộ chưa hoàn thành công trình hoặc do không còn nhu cầu hỗ trợ. Cùng với đó, sau khi rà soát lại 10.609 hộ trong đề án ban đầu chỉ còn 2.729 hộ đủ điều kiện và có nhu cầu hỗ trợ. Bên cạnh đó, cũng qua rà soát lại thì phát sinh mới 3.649 hộ đủ điều kiện và có nhu cầu được hỗ trợ xây dựng, sửa chữa nhà ở. 

Ông Nguyễn Văn Bái, Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội cho biết: Đối với 977 hộ đã có quyết định cấp kinh phí, Sở đặt mục tiêu phải hoàn thành giải ngân trước ngày 27/7/2019. Đối với 2.729 hộ đủ điều kiện có tên trong đề án, Sở sẽ chỉ đạo các huyện giải quyết hoàn tất hồ sơ, chuyển thẩm định, đôn đốc các hộ triển khai xây dựng, thanh toán kinh phí hỗ trợ xong trong năm 2019. Đối với 3.649 hộ phát sinh mới, Sở sẽ tham mưu UBND tỉnh có văn bản chỉ đạo giao các ngành liên quan phối hợp thẩm định đồng thời tham mưu UBND tỉnh đề nghị trung ương cho phép Thái Bình được sử dụng nguồn ngân sách trung ương đã duyệt cấp cho tỉnh để phân bổ cho những trường hợp này. 

Tăng cường chỉ đạo và triển khai quyết liệt nhằm sớm hoàn thành việc hỗ trợ nhà ở cho NCC, tháng 4 vừa qua, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội đã thành lập 4 đoàn kiểm tra thực hiện tổng kiểm tra tại 8 huyện, thành phố. Theo nhận định của đội ngũ cán bộ cơ sở, việc hỗ trợ xây dựng nhà ở cho NCC hiện nay sẽ tiếp tục chậm tiến độ nếu các hộ NCC không chủ động quyết định việc xây dựng hay sửa chữa nhà ở của mình. Ngập ngừng giữa xây và không xây, chuyển đổi giữa xây và sửa hoặc ngược lại, mong chờ kéo dài thời gian để chờ “ngày lành, tháng tốt” mới khởi công là những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến việc chưa nghiệm thu được công trình, cấp kinh phí cho các gia đình làm ảnh hưởng đến tiến độ chương trình. Sở Lao động - Thương binh và Xã hội đang tích cực chỉ đạo các địa phương trực tiếp làm việc với từng hộ, đối với các hộ có tên trong đề án nhưng không còn nhu cầu hỗ trợ thì lập biên bản xác nhận cụ thể, chốt danh sách cuối cùng, báo cáo UBND huyện, thành phố, trình UBND tỉnh phê duyệt, điều chỉnh danh sách NCC được hỗ trợ nhà ở. Với các hộ trong đề án có nhu cầu xây dựng, sửa chữa nhà ở cần khẩn trương khởi công, hoàn thành công trình để tiến hành giải ngân. 

Như vậy, định hướng giải quyết hỗ trợ nhà ở với từng nhóm đối tượng NCC với cách mạng đã rất cụ thể. Để sớm hoàn thành việc hỗ trợ NCC với cách mạng về nhà ở không chỉ cần sự vào cuộc quyết liệt của các ngành liên quan, sự đôn đốc, giám sát tại cơ sở mà còn cần sự chủ động của bản thân các hộ NCC với cách mạng.

Ông Nguyễn Văn Bái, Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội Những năm trước, việc chậm tiến độ trong hỗ trợ xây dựng nhà ở cho người có công có nguyên nhân chủ yếu là do kinh phí trung ương cấp về các địa phương muộn. Song sau khi có nguồn kinh phí trung ương cấp thì việc chậm tiến độ chủ yếu do việc phải thẩm định lại hồ sơ do có những thay đổi đối với hộ người có công. Để hoàn thành nhiệm vụ này, ngoài số hộ mới phát sinh ngoài đề án mà ngành chúng tôi đang đề nghị UBND tỉnh và trung ương có phương án giải quyết, đối với số hộ trong danh sách đề án đã được phê duyệt, chúng tôi rất mong muốn các hộ sẽ chủ động giải quyết những vướng mắc của gia đình để sớm khởi công, hoàn thiện công trình, nhận hỗ trợ của nhà nước. Với những hộ đặc biệt khó khăn, rất cần sự vào cuộc của các địa phương trong việc huy động ngày công, kinh phí để 100% số hộ đã được phê duyệt mà có nhu cầu thì đều được xây dựng, sửa chữa nhà ở. Ông Nguyễn Văn Hóa, Phó Chủ tịch UBND huyện Kiến Xương Để hoàn thành việc hỗ trợ cải thiện nhà ở cho người có công, từ nay đến cuối năm, huyện tiếp tục chỉ đạo các địa phương yêu cầu các hộ đủ điều kiện đã được UBND tỉnh phê duyệt kinh phí sớm triển khai việc xây dựng cho kịp tiến độ. Với các xã, thị trấn có số nhà ở đã xây dựng xong cần nhanh chóng thực hiện công tác quyết toán, hỗ trợ kinh phí cho người có công để báo cáo về UBND tỉnh. Tuy nhiên, hiện nay địa phương vẫn còn một số gia đình người có công vẫn chưa nhận được kinh phí hỗ trợ do đối tượng hưởng trực tiếp đã mất cả vợ hoặc chồng, vì vậy rất mong tỉnh sớm có chủ trương hỗ trợ kinh phí để giảm bớt khó khăn cho các gia đình. Đối với những hộ phát sinh ngoài đề án, sau rà soát đã có một số hộ tự bỏ kinh phí cải tạo nhà, địa phương đã lập hồ sơ ban đầu, đề nghị UBND tỉnh tạo điều kiện hỗ trợ kinh phí cho họ. Ông Nguyễn Kim Sáu, Phó Chủ tịch UBND xã Bách Thuận (Vũ Thư) Triển khai việc xây dựng nhà ở cho người có công, ngoài nguồn kinh phí hỗ trợ của nhà nước, xã Bách Thuận đã tích cực huy động nguồn lực xã hội hóa để xây dựng nhà ở cho người có công. Đến nay, việc xây dựng nhà ở cho người có công ở địa phương đã cơ bản hoàn thành. Còn một số hộ chưa hoàn thành, địa phương đang tích cực vận động, đôn đốc hoàn thiện công trình để nhận kinh phí hỗ trợ. Còn một số hộ mới phát sinh, cùng với sự mong chờ kinh phí hỗ trợ của nhà nước, địa phương sẽ tiếp tục vận động các doanh nghiệp, tổ chức hỗ trợ các gia đình xây dựng, sửa chữa nhà ở.

Trần Hương - Nguyễn Cường