Nếu không quen thao tác máy tính lúc nửa đêm hoặc không đủ nhanh tay, một người có nhu cầu ly hôn có thể phải thuê "cò ly hôn" để được một suất đăng ký chia tay hợp pháp.

Cô Qin Meng, 30 tuổi, nhân viên văn phòng y tế ở Trung Quốc, không ngờ có ngày mình trở thành "người hùng thầm lặng" giúp các cặp đôi ly hôn thành công. Bằng cách dậy trước nửa đêm, điền thông tin cho khách hàng lên trang đăng ký ly hôn của chính phủ, rồi căn giờ chính xác từng giây để nhấn nút xác nhận, cô đã "giải cứu" không ít cặp đôi khỏi chuỗi ngày dằng dai chờ lịch.

"Chỉ cần chậm vài giây thôi là mất suất ngay lập tức", Qin chia sẻ. Cô lấy 400 nhân dân tệ (khoảng 56 USD) cho mỗi lượt dịch vụ và kiếm được gần một nửa lương tháng chỉ nhờ nghề tay trái - "cò ly hôn" bắt đầu từ tháng 3 năm nay.

Dịch vụ này đang bùng nổ trên mạng xã hội Trung Quốc, với mức giá dao động từ 50 đến 999 tệ (tức khoảng từ 160 nghìn đến gần 3 triệu đồng). Và điều đáng nói là: "cầu vượt xa cung".

Giới nhân khẩu học Trung Quốc cho rằng, sự xuất hiện của "cò ly hôn" là biểu hiện trực diện của khủng hoảng kinh tế đang đè nặng lên đời sống hôn nhân. Theo chuyên gia Yi Fuxian, nhà nhân khẩu học và nhà khoa học cấp cao tại Đại học Wisconsin-Madison (Mỹ), tỷ lệ ly hôn tại Trung Quốc trong năm 2024 có thể đạt mức 2,6 trên 1.000 người - cao hơn hẳn so với mức 1,5 ở Nhật Bản hay 1,8 ở Hàn Quốc.

"Poverty destroys marriage" hay "Nghèo đói hủy hoại hôn nhân", ông Yi nói thẳng quan điểm. "Suy thoái kinh tế và thất nghiệp gia tăng trong giới trẻ đang làm giảm khả năng tài chính của các gia đình, khiến xung đột gia đình trở nên trầm trọng và tỷ lệ ly hôn tăng cao".

Đáng lo hơn, ông Yi cảnh báo rằng tỷ lệ ly hôn tăng có quan hệ nghịch đảo với tỷ lệ sinh - một mối lo hiện hữu trong cuộc khủng hoảng dân số của Trung Quốc.

Ảnh minh họa.

"Thị trường ly hôn" bùng nổ

Từ năm 2021, Trung Quốc áp dụng quy định "thời gian nguội", yêu cầu các cặp đôi muốn ly hôn tự nguyện phải chờ 30 ngày, rồi quay lại trang web chính phủ đặt lịch lần hai để xác nhận ý định chia tay. Nhưng với số lượng đơn xin ly hôn ngày càng cao, lịch trống mỗi ngày đều bị "quét sạch" trong vài giây.

Giống như săn vé concert, nhiều người đã phải thử tới 4 - 5 lần mới "đặt lịch thành công", và không ít người đã bỏ cuộc, hoặc... đổi ý quay về với nhau. Tuy nhiên, phần lớn thì tìm đến các dịch vụ trung gian như của Qin Meng.

Trường hợp của chị Zhou Minghui, 38 tuổi, sống tại Thâm Quyến, là minh chứng cho "thảm họa tài chính phá tan hạnh phúc". Chồng cũ của chị từng đầu tư liều lĩnh vào chứng khoán, mất trắng gần 4 triệu tệ trong 3 năm. Họ phải bán cả nhà để trả nợ nhưng cũng chỉ đủ thanh toán được phân nửa.

"Thời buổi kinh tế khó khăn mà còn đầu tư liều, là đẩy cả gia đình xuống hố", chị Zhou nói. Việc ly hôn với Zhou không phải chuyện tình cảm nữa mà là "tất yếu tài chính".

Thống kê cho thấy, tỷ lệ ly hôn thấp hơn ở các tỉnh giàu ven biển, trong khi tăng cao ở các khu vực nội địa và phía Bắc kém phát triển hơn, cho thấy tài chính thực sự là "gót chân Achilles" của hôn nhân hiện đại.

Không chỉ kinh tế, mạng xã hội cũng bị xem là "tác nhân phụ" gây ra chia ly. Các nhà phân tích chỉ ra rằng khoảng cách giàu nghèo được phơi bày rõ ràng hơn qua mạng, khiến sự so sánh, ghen tị và kỳ vọng ảo trong hôn nhân gia tăng.

Khi một cô vợ lướt Weibo thấy người khác được chồng tặng túi Hermès, còn chồng mình thì chật vật đóng học phí cho con, mâu thuẫn bùng lên là điều không tránh khỏi.

Chuyện ly hôn ngày càng khó khăn đến mức phải có dịch vụ "cò" không chỉ khiến người ta bật cười mà còn chua chát. Nó phản ánh sự biến đổi nhanh chóng của xã hội Trung Quốc hiện đại, nơi mà áp lực kinh tế không chỉ khiến người ta sống khó mà còn… chia tay cũng chẳng dễ dàng.

Chính phủ Trung Quốc từng kỳ vọng rằng thời gian "làm nguội" 30 ngày sẽ giúp các cặp đôi suy nghĩ chín chắn và hàn gắn. Nhưng thực tế lại cho thấy, người ta không nguội đi trong tình cảm mà nóng lên vì… đặt lịch mãi không được.

Khi tình yêu không thắng nổi "cơm áo gạo tiền", khi một cú nhấp chuột vào lúc nửa đêm quyết định số phận hôn nhân, thì có lẽ đã đến lúc xã hội cần nhìn lại: hạnh phúc gia đình có đang trở thành đặc quyền của người có tiền? Và ly hôn, vốn từng là dấu chấm hết, nay lại là đường đua công nghệ cạnh tranh khốc liệt không kém mua nhà hay thi đại học.

Câu chuyện "cò đặt lịch ly hôn" không chỉ là một xu hướng kỳ quặc, mà là nốt trầm về một xã hội đang vật lộn giữa giấc mơ ổn định và thực tế bấp bênh.