Vai trò báo chí trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch

Báo chí nước ta còn có sứ mệnh đặc biệt quan trọng được khẳng định trong Nghị quyết số 35-NQ/TW của Bộ Chính trị khóa XII: Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là bảo vệ Đảng, cương lĩnh chính trị, đường lối của Đảng; bảo vệ nhân dân, Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa; bảo vệ công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế; bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc; giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước. 

Báo cáo chính trị Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng nhấn mạnh: Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, kiên quyết và thường xuyên đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, cơ hội chính trị; đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biển hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Ngay từ khi ra đời và trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Đảng ta luôn nhận thức sâu sắc về tầm quan trọng của công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, kiên quyết đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch; xác định đây là cuộc đấu tranh liên tục, bền bỉ, lâu dài và là một trong những nhiệm vụ xuyên suốt quyết định thắng lợi của cách mạng Việt Nam cũng như thành công của công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

Hiện nay, các thế lực thù địch, phản động và các phần tử cơ hội chính trị ra sức xuyên tạc, chống phá nhằm loại bỏ nền tảng tư tưởng của Đảng ta - chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh - ra khỏi đời sống tinh thần của xã hội. Chúng công kích những bộ phận cấu thành chủ nghĩa Mác - Lênin, tập trung vào những nguyên lý cơ bản và những luận điểm chính trị then chốt. Chúng tấn công chủ nghĩa Mác - Lênin cả về lý luận và thực tiễn; đối lập chủ nghĩa Mác - Lênin với tư tưởng Hồ Chí Minh; xuyên tạc, bóp méo tư tưởng Hồ Chí Minh. Các thế lực thù địch và các phần tử cơ hội chính trị thường xuyên xuyên tạc, chống phá đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và quá trình tổ chức thực hiện đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước. Chúng triệt để lợi dụng và khoét sâu vào những thiếu sót, khuyết điểm của chúng ta trong tổ chức thực hiện đường lối, chủ trương, chính sách, pháp luật để chống phá; xuyên tạc sự thật, bôi nhọ một số đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước và đội ngũ cán bộ, đảng viên. 

Bên cạnh đó, chúng còn trực tiếp tấn công vào nền báo chí cách mạng Việt Nam với chiêu bài “tự do báo chí”, “tự do ngôn luận”. Chúng vu cáo Đảng, Nhà nước ta “vi phạm quyền tự do báo chí”, “vi phạm quyền tự do ngôn luận”, âm mưu “phi chính trị hóa” báo chí nước ta, tách rời báo chí khỏi sự lãnh đạo của Đảng, làm cho báo chí mất phương hướng chính trị, mất tính chiến đấu. Sự chống phá của các thế lực thù địch, phản động và các phần tử cơ hội chính trị là hết sức thâm độc, nguy hiểm. Vì vậy, nhiệm vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch có vai trò đặc biệt quan trọng, đó là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, của cả hệ thống chính trị, trong đó có vai trò tiên phong, chủ công của các cơ quan báo chí nước ta.

Trong thời gian qua, với lực lượng nhà báo hùng hậu và sự đa dạng, phong phú về loại hình, báo chí cách mạng nước ta đã thể hiện rõ vai trò xung kích, đi tiên phong trên mặt trận tư tưởng, văn hóa, đã và đang đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc; thể hiện rõ vai trò xung kích trong đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Nhiều tờ báo đã đấu tranh kịp thời, sắc bén, vạch rõ và làm thất bại âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch xuyên tạc, chống phá nền tảng tư tưởng, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, củng cố lòng tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước, chế độ.

Nhiều cơ quan báo chí, đặc biệt là hệ thống cơ quan báo, tạp chí của Đảng đã tăng cường truyền thông các nội dung bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, phổ biến, tuyên truyền kịp thời, rộng rãi chủ trương, quan điểm chỉ đạo bảo vệ nền tảng tư tưởng và công tác xây dựng Đảng gắn với nhận diện và đấu tranh phòng, chống suy thoái, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Đồng thời, tuyên truyền, truyền bá các giá trị đạo đức, văn hóa, lối sống tốt đẹp của con người Việt Nam, những tấm gương người tốt, việc tốt, điển hình tiên tiến trong các lĩnh vực của đời sống xã hội. Các cơ quan báo chí đã quán triệt, thực hiện nghiêm sự lãnh đạo, chỉ đạo, định hướng thông tin của Đảng, Nhà nước, bám sát mục tiêu giữ vững ổn định chính trị, tạo sự đồng thuận của xã hội, củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước, chế độ; thông tin kịp thời, trung thực, toàn diện đời sống chính trị, kinh tế, xã hội trong nước và quốc tế; trong đó, thông tin, tuyên truyền bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch được quan tâm, đầu tư bài bản với các chuyên trang, chuyên mục, chương trình, tuyến bài sâu sắc, chất lượng, phong phú.

Các cơ quan báo chí đã tích cực thông tin, tuyên truyền về lý luận chính trị, khẳng định tính đúng đắn, khoa học, cách mạng của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; khẳng định vai trò lãnh đạo cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam trong lịch sử đấu tranh cách mạng cũng như trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, trong sự nghiệp đổi mới. Đã có nhiều bài viết đề cập sâu sắc, luận giải thấu đáo với sức thuyết phục cao giúp tăng cường, củng cố niềm tin khoa học cho người đọc, người nghe, làm cho hệ tư tưởng của Đảng, lý tưởng xã hội chủ nghĩa giữ vị trí chủ đạo trong đời sống tinh thần của xã hội, tạo hiệu ứng lan tỏa trong nhân dân.

Nhiều tờ báo đã tập hợp được các nhà khoa học, nhà lý luận, hoạt động thực tiễn có uy tín tham gia tọa đàm, hội thảo, viết bài phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Một số báo, đài đã tổ chức tốt các diễn đàn trực tuyến, luận đàm khoa học, thông qua đó định hướng chính trị tư tưởng và nâng cao nhận thức cho các tầng lớp nhân dân về các vấn đề “nóng”, nhận rõ các quan điểm sai trái, thù địch, các thông tin xấu, độc và những vấn đề mà dư luận quan tâm. Nhiều cơ quan, báo chí đã phát huy hiệu quả hoạt động của các trang, nhóm, blog, kênh Youtube, tài khoản mạng xã hội…, chủ động đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, các thông tin xấu, độc.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác thông tin, tuyên truyền bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch còn nhiều thách thức, hạn chế. Một số cơ quan báo chí chưa quan tâm đúng mức, xem nhẹ, xao nhãng thông tin, tuyên truyền đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch; nội dung đấu tranh còn nghèo nàn hoặc không có. Cá biệt, có cơ quan báo chí còn thiếu nhạy cảm chính trị, đăng thông tin không phù hợp để các thế lực thù địch lợi dụng, kích động, chống phá.

Giải pháp phát huy hơn nữa vai trò báo chí đối với công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong thời gian tới

Để phát huy vai trò của báo chí trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp sau:

Một là, nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho đội ngũ lãnh đạo, cán bộ, phóng viên, biên tập viên các cơ quan báo chí về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới.

Các cơ quan báo chí cần xác định rõ công tác thông tin, tuyên truyền bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch là một nội dung cơ bản, hệ trọng, là một trong những nhiệm vụ hàng đầu trong công tác thông tin, tuyên truyền. Trong đó, cần tập trung phản ánh việc vận dụng đúng đắn, sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Tích cực tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; thành tựu của đất nước trong gần 40 năm đổi mới; bồi dưỡng, nâng cao nhận thức chính trị cho cán bộ, đảng viên và nhân dân.

Hai là, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, quản lý nhà nước đối với hoạt động báo chí trong đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.

Báo chí phải đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng và Đảng lãnh đạo trực tiếp, toàn diện báo chí. Nghị quyết Trung ương 5 (khóa X) về công tác tư tưởng, lý luận và báo chí đã nhấn mạnh phải hoàn thiện cơ chế, chính sách và luật pháp.

Chủ trương của Đảng phải được thể chế hóa thành hệ thống pháp luật, thể chế liên quan lĩnh vực báo chí, truyền thông và công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Trong đó, chú trọng các văn bản pháp luật tạo hành lang pháp lý cho báo điện tử, mạng xã hội và các loại hình truyền thông trên internet phát triển, phục vụ công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. 

Các cơ quan chức năng cần tham mưu sửa đổi, bổ sung Luật Báo chí năm 2016 và các luật liên quan; xây dựng cơ chế, chính sách kinh tế báo chí, đặt hàng báo chí, truyền thông phục vụ nhiệm vụ chính trị; chính sách đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn kiến thức, chuyên môn nghiệp vụ, phẩm chất đạo đức nghề nghiệp và lý luận chính trị cho lãnh đạo, phóng viên, biên tập viên các cơ quan báo chí, truyền thông.

Ba là, nâng cao trình độ lý luận, chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ làm công tác báo chí, đặc biệt là đội ngũ những người trực tiếp làm công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. 

Cán bộ lãnh đạo, quản lý báo chí ngoài tri thức, hiểu biết về báo chí cần có trình độ lý luận chính trị, hiểu biết về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Người lãnh đạo cũng cần có khả năng vận dụng đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước vào công tác chỉ đạo báo chí. Đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch không được áp đặt chủ quan, không dùng mệnh lệnh hành chính đơn thuần; phải lấy thực tiễn khách quan làm tiêu chuẩn, thước đo để đấu tranh, phê phán, bác bỏ. Cùng với việc đấu tranh, phê phán, bác bỏ các quan điểm thù địch, sai trái cần khẳng định, tuyên truyền, phổ biến những giá trị bền vững của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, khẳng định những thành tựu trong chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước ta. Mặt khác, cán bộ lãnh đạo báo chí cần có năng lực, bản lĩnh về chuyên môn nghiệp vụ để ra quyết định đăng tải tin, bài; bảo đảm đặt lên hàng đầu lợi ích của Đảng, quốc gia, dân tộc, nhân dân.

Người làm báo nói chung phải có lập trường chính trị vững vàng, nhà báo phải là chiến sĩ trên mặt trận tư tưởng. Do đó, lập trường chính trị vững chắc là tiêu chuẩn và là yêu cầu hàng đầu đối với mỗi người làm báo. Cần đa dạng các hình thức đào tạo, bồi dưỡng giúp đội ngũ phóng viên, biên tập viên không chỉ nắm vững chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, những chủ trương và chỉ đạo của Đảng, chính sách của Nhà nước... mà còn có điều kiện thể hiện chính kiến, quan điểm của mình, thể hiện tin, bài một cách khách quan, khoa học.

Bốn là, tiếp tục đổi mới nội dung, đa dạng hình thức tuyên truyền, nâng cao chất lượng, hiệu quả tuyên truyền chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Tăng cường số lượng, chất lượng các chương trình, bài viết tuyên truyền, đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Mỗi chương trình, bài viết phải có cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn chắc chắn, luận điểm, luận cứ sâu sắc, mang tính thời sự và có giá trị định hướng về nhận thức, tư tưởng đối với người đọc, sao cho mỗi tác phẩm báo chí thực sự là một công cụ tăng cường nhận thức, củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng, đất nước, chế độ. Trong tuyên truyền, đấu tranh cần có trọng tâm, trọng điểm, kết hợp giữa “xây” và “chống”, trong đó “xây” là cơ bản, lâu dài, “chống” là cấp bách, thường xuyên, quyết liệt. Chủ động lan tỏa thông tin tích cực trên báo chí và internet; quyết liệt đấu tranh với những quan điểm sai trái, thù địch để báo chí cách mạng thực sự là vũ khí sắc bén trong sự nghiệp “phò chính, trừ tà”, bảo vệ chính nghĩa, đồng hành với lẽ phải, lên án cái xấu, cái ác, chống lại những nhận thức, hành động sai trái, phi nghĩa.

Các cơ quan báo chí cần tổ chức lực lượng trực tiếp đấu tranh phản bác các quan điểm, tư tưởng sai trái, các thông tin xấu, độc bằng nhiều hình thức phong phú, đa dạng trên báo chí, trên các phương tiện thông tin đại chúng khác (internet, mạng xã hội…), góp phần giữ vững trận địa tư tưởng của Đảng. Đồng thời, có cơ chế phù hợp động viên, khuyến khích và bảo vệ lực lượng này trong đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.

Năm là, tăng cường đầu tư các nguồn lực cho các cơ quan báo chí, truyền thông và công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.

Chú trọng rà soát, hoàn thiện cơ chế tài chính đối với công tác tuyên truyền bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch nói chung và đối với các cơ quan báo chí nói riêng. Rà soát, xây dựng, bổ sung, hoàn thiện quy định, hướng dẫn về chế độ tài chính đối với tin, bài, ấn phẩm đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên báo chí, truyền thông và trên không gian mạng. Có chế độ khuyến khích đội ngũ báo chí trong tuyên truyền thành tựu phát triển kinh tế - xã hội, những mô hình mới, cách làm hay, hiệu quả, gương người tốt việc tốt… Đồng thời, cần đầu tư tài chính phù hợp cho việc trang cấp trang thiết bị hiện đại cho cơ quan báo chí, trong đó ưu tiên cho đội ngũ làm công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.

TS. Đỗ Minh Tuấn

(Khoa Xây dựng Đảng, 

Học viện Báo chí và Tuyên truyền)