Chuối là thứ quả dân dã, khó tìm thấy trong một cửa hàng sang trọng. Chuối chỉ thích hợp ngả bóng trong ráng chiều ở một góc bờ ao, hay bày bán tự do trên chiếc bao tải trải vội. Và có lẽ đẹp nhất là hình ảnh của những buồng chuối mập mạp nằm ép mình trên những chiếc xe thồ, rực vàng cả phố trong tiết trời se sắt mùa thu…

Chuối dân dã vì chính vị ngon ngọt chân thật của mình giống như người nhà quê hồn hậu. Liệu có ai biết rằng thứ quả mộc mạc, giản dị ấy từng được dâng vua một thủa? Phải chăng quả chuối gần gũi với ta quá nên nhiều khi ta không nhận ra giá trị tuyệt vời của nó. Với các nước Đông Âu, chuối phải nhập khẩu nên rất được quý trọng bởi hàm lượng vitamin cũng những lợi ích mà chuối mang lại

Chuối có ba đại diện chính: chuối hột (một số vùng còn gọi là chuối ngốp), chuối tiêu và chuối ngự. Chuối hột được coi là “anh cả” bởi hình dáng to lớn, phốp pháp của mình. Chỉ cần ăn một quả chuối hột là có thể no cả bữa sáng. Nhưng chuối hột không ngon, chỉ để hơi chín quá một chút là có vị chua, lại có hạt ăn chan chát. Chuối hột thường chỉ có tụi trẻ con nướng hoặc rán ăn chơi. Chuối tiêu thì nhỏ nhắn, mang vẻ đẹp nên thơ, cong cong như mảnh trăng lưỡi liềm mùa thu. Chỉ khi cái rét ngọt của mùa đông ùa về điểm những đốm cuốc trên lớp vỏ mỏng, chuối tiêu mới gọi đủ vị ngọt thơm của họ nhà chuối. Mùa thu ưu ái nhất là chuối ngự. 

Không thể có thứ chuối nào vào mùa thu lại có thể ngon sánh bằng chuối ngự. Dường như bao nhiêu sắc nắng của mùa hè đã được giữ lại để sang thu quả chín vàng, căng tròn, mập mạp. Hiếm có loại quả nào lại mang sắc vàng dễ chịu, vui tươi và mơ màng đến nhường ấy. Sắc vàng của lớp vỏ bên ngoài đã “ngon mắt” đến thế, càng ngỡ ngàng hơn khi ta bóc lớp vỏ ấy đi sẽ thấy cả một thiên đường ngọt ngào, thơm thảo hiện ra.

Thịt chuối ngự nuột nà, ngọt thơm tự nhiên chứ không ngọt gắt gỏng gượng ép. Có nhiều người cầu kì đem dao sắt từng miếng nhỏ rồi dùng dĩa hoặc tăm cắm ăn. Ăn cái kiểu ấy “tây” lắm, không thích hợp với một loại quả thôn quê như chuối. Ăn chuối chỉ cần bóc lớp vỏ bên ngoài đi một ít để lộ phần ruột vàng hươm, rồi nhỏ nhẹ cắn từng miếng để cho vị ngọt lan dần đầu môi, thấm dần vào cơ thể. Ăn đến đâu lại bóc vỏ đến đó. Thứ quả thật thà, đằm thắm ấy phải thưởng thức một cách nhỏ nhẹ, tinh tế chứ không thể “ăn phàm” thô lỗ nếu không muốn bị nghẹn.

Một quả chuối chín đủ làm xôn xao cả mùa thu. Thoáng thấy mùi hương dịu dàng lan tỏa trong không gian thu là biết sắc vàng đang căng dần mỗi trái chuối. Nắng tự dưng ngọt hơn, gió cũng hóa thơm hơn, khi ấy mẹ mới nhẹ nhàng chặt cả buồng chuối đem vào. Mẹ bảo chuối không để chín tự nhiên ngoài cây như những thứ quả khác vì cứ khi chín như thế dễ bị rụng, nứt quả, lại chín không đều và kém đẹp.

Bao giờ cũng vậy, mẹ chọn ra nải chuối quả đều đặn đẹp nhất đặt lên bàn thờ, rồi thắp mấy nén hương thơm trầm ấm, thiêng liêng để nhớ ơn ông bà tổ tiên. Những quả chuối xâm xấp xếp chồng xen kẽ nhau thanh thoát như hai bàn tay đang hấng lấy tinh khí của đất trời, của cả miền linh thiêng xa thẳm. Và đến khi bóc ăn một quả chuối sẽ nhận được đầy đủ vị thơm đậm đà hơn nhờ sự quấn quýt của mùi nhang trầm, để biết thu ngọt ngào và sâu lắng biết bao.

Chuối không chỉ là món tráng miệng ngon sau bữa cơm chiều, chuối còn làm nên thứ bánh quyến rũ trong những đêm thu trời se lạnh. Nếu có ai đó bỗng nhiên buồn, cứ thử ăn chiếc bánh chuối rán nóng hổi sẽ thấy vị chuối ngọt lịm xóa tan nỗi muộn phiền, lạnh giá, sẽ thấy lòng ấm áp vô cùng.

Theo monngon