6 tháng đầu năm 2012, tình hình sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn do lạm phát, giá cả biến động, thị trường bị thu hẹp, hàng hóa tồn đọng lớn, một số doanh nghiệp khó tiếp cận được nguồn vốn ngân hàng, đồng thời có một số chính sách miễn, giảm thuế cho các doanh nghiệp nên đã ảnh hưởng khá lớn đến nhiệm vụ thu ngân sách nhà nước (NSNN) của Cục Thuế tỉnh. Khó khăn là vậy, song các doanh nghiệp đã nỗ lực vươn lên trong sản xuất, kinh doanh và thực hiện khá tốt nghĩa vụ đối với Nhà nước, do đó kết quả thu NSNN của Cục Thuế tỉnh từ các doanh nghiệp vẫn đóng vai trò chủ yếu để bảo đảm thu đủ và vượt dự toán Bộ Tài chính giao.

Thực hiện nhiệm vụ thu NSNN, 6 tháng đầu năm Cục Thuế tỉnh đã thực hiện được 1.015 tỷ đồng, đạt 54,7% dự toán Bộ Tài chính giao, tăng 115,2% so với cùng kỳ năm 2011; trong đó thu từ doanh nghiệp Nhà nước Trung ương đạt trên 28 tỷ đồng; doanh nghiệp Nhà nước địa phương và công ty cổ phần trên 68 tỷ đồng; doanh nghiệp ngoài quốc doanh trên 418 tỷ đồng. Các chỉ tiêu đạt tỷ lệ khá và tăng so với cùng kỳ như thu từ khu vực doanh nghiệp Nhà nước Trung ương tăng 60,7%, khu vực ngoài quốc doanh tăng 49,3%…

Đạt được kết quả thu trên không chỉ là sự nỗ lực lớn của ngành thuế mà của cả các doanh nghiệp trong bối cảnh khó khăn chung của nền kinh tế thế giới và trong nước. Thực tế cho thấy, kinh tế thế giới đang trong thời kỳ suy thoái, kinh tế trong nước gặp nhiều khó khăn nên hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp cũng không tránh khỏi hệ lụy. Sản phẩm làm ra tiêu thụ chậm, thị trường trong và ngoài nước đều bị thu hẹp, vì vậy hàng hóa tồn kho lớn, trong khi đó nợ ngân hàng đến kỳ trả; một số doanh nghiệp mất khả năng cân đối tài chính. Cá biệt có những doanh nghiệp đã tạm hoãn nộp tiền thuế để chi tiêu cho hoạt động của mình, như trả nợ các nguồn vay khác, trả lương công nhân…nên ảnh hưởng khá lớn đến tiến độ thu NSNN của Cục Thuế. Mặt khác, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 13/NQ-CP về tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, hỗ trợ thị trường, do đó thuế thu nhập doanh nghiệp vừa và nhỏ phải nộp năm 2012 giảm 30%; gia hạn 6 tháng thuế GTGT phải nộp của tháng 4, tháng 5 và tháng 6…

Tuy nhiên, Nghị quyết 13 của Chính phủ đã thực sự là “liều thuốc” quý để thúc đẩy các doanh nghiệp vươn lên trong sản xuất, kinh doanh và nâng cao ý thức của họ về thực hiện nghĩa vụ nộp thuế vào NSNN, do đó số thu từ các doanh nghiệp đã tăng đáng kể.

Cụ thể, doanh nghiệp Nhà nước Trung ương nộp 28,8 tỷ đồng, đạt 54,4% dự toán, tăng 60,7% so với cùng kỳ năm 2011. Các doanh nghiệp đều có số nộp phát sinh hàng tháng và có số nộp lớn, như khối ngân hàng, bưu điện, Công ty cổ phần cao su Sao Vàng. Đối với doanh nghiệp Nhà nước địa phương nộp 68,4 tỷ đồng, tăng 31% so với cùng kỳ. Sở dĩ doanh nghiệp khu vực này có số nộp tăng cao là do một số đơn vị có số nộp khá cao, chiếm tỷ trọng lớn, như Công ty TNHHMTV dịch vụ xăng dầu dầu khí, Chi nhánh Viettel, Công ty cổ phần gạch ốp lát Thái Bình, Công ty bia Hà Nội -Thái Bình. Các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài nộp 56,8 tỷ đồng, tăng 7,7% so với cùng kỳ; riêng Công ty TNHH Thép đặc biệt Shengly nộp trên 47 tỷ đồng.

Trong bối cảnh khó khăn chung của các doanh nghiệp có lẽ doanh nghiệp ngoài quốc doanh dễ bị tổn thương nhất, bởi họ một tay chèo lái doanh nghiệp, đồng thời sản xuất, kinh doanh chủ yếu là những mặt hàng cạnh tranh quyết liệt ở thị trường trong nước cũng như nước ngoài, không như doanh nghiệp ở lĩnh vịch viễn thông, điện…

Tuy nhiên, cú hích của Nghị quyết số 13/NQ-CP là động lực cổ vũ về tinh thần, cũng như vật chất khá lớn giúp các doanh nghiệp bình tâm tìm ra giải pháp để ổn định sản xuất, kinh doanh. Chính vì vậy mà số thu ở khối doanh nghiệp này đạt khá lớn, trên 418 tỷ đồng, đạt 58,9% so với dự toán và tăng 49,3% so với cùng kỳ năm 2011.

Để có kết quả trên, nguyên nhân nữa chính là sự đồng hành của ngành thuế với doanh nghiệp bằng việc sát cánh cùng họ chia sẽ những khó khăn vướng mắc thông qua các hội nghị đối thoại với doanh nghiệp. 6 tháng đầu năm, ngành thuế đã tổ chức 20 hội nghị đối thoại doanh nghiệp, trong đó có 4 lần thực hiện ở cấp Cục, 16 lần cấp Chi cục cho hơn 1.700 lượt người nộp thuế. Thông qua các hội nghị đối thoại, các doanh nghiệp hiểu hơn về các chính sách thuế phải thực hiện, cũng như các chính sách được miễn, giảm, gia hạn thuế và các giải pháp nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh.

Cùng với đó, ngành thuế thực hiện khá tốt việc đôn đốc các doanh nghiệp kê khai và thực hiện xử phạt vi phạm hành chính đối với những trường hợp nộp hồ sơ khai thuế chậm so với quy định. Hiện có 450 doanh nghiệp được tập huấn kê khai qua mạng, trong đó có 152 doanh nghiệp đăng ký thực hiện, 122 doanh nghiệp nộp tờ khai thuế qua mạng thành công.

Để hoàn thành nhiệm vụ thu NSNN năm 2012, từ nay đến cuối năm ngành thuế không chỉ chú trọng vào việc kiểm tra, đôn đốc, quản lý, thu hồi số thuế nợ đọng của các doanh nghiệp mà còn triển khai nhiều giải pháp để quản lý thu ở nhiều lĩnh vực khác nhau.  Cụ thể, toàn ngành sẽ tập trung khai thác tốt các nguồn thu từ đất bằng các giải pháp tháo gỡ vướng mắc trong việc tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất, hoạt động quyền sử dụng đất Phối hợp với Sở Tài chính ban hành bổ sung, sửa đổi bảng giá tính lệ phí trước bạ đối với tài sản và tháo gỡ những vướng mắc trong quá trình thực hiện thu lệ phí trước bạ. Quản lý chặt chẽ thu thuế trong lĩnh vực xây dựng cơ bản, khai thác nguồn thu thuế nhà thầu đối với nhà thầu nước ngoài; thực hiện chính sách thu và quản lý thu thuế đối với các cơ sở y tế công lập; thu triệt để đối với những khoản thu từ kinh doanh, dịch vụ thuộc diện chịu thuế…Theo đó, Cục Thuế tỉnh phấn đấu kết thúc năm 2012 hoàn thành và vượt dự toán Bộ Tài chính giao từ 5% trở lên.

                                   Nguyên Bình