Vân Trường (Tiền Hải) có diện tích đất canh tác là 402ha, địa hình thấp và không bằng phẳng. Đất cát pha, thịt nhẹ chiếm 30%, đất thịt trung bình, thịt nặng chiếm 70% diện tích đất canh tác. Toàn xã có 9.408 khẩu được chia thành 8 thôn, trong đó có 3 thôn vùng giáo chiếm 53% dân số. Là xã nội đồng, thuần nông, đời sống nhân dân trong xã gặp nhiều khó khăn. Thực hiện nghị quyết của tỉnh, của huyện về chuyển đổi cơ cấu cây trồng, phát triển cây màu vụ đông,  xã căn cứ vào đặc điểm tình hình địa phương tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện quy vùng sản xuất và bố trí cơ cấu mùa vụ, phát triển cây vụ đông trên đất 2 lúa. Bước đầu Vân Trường đạt được những thành quả đáng ghi nhận, đặc biệt đời sống nhân dân được cải thiện rõ rệt.

Năm 2011 trong xây dựng nông thôn mới, Vân Trường hoàn thành quy hoạch chung, quy hoạch chi tiết giao thông thuỷ lợi, thực hiện chỉnh trang đồng ruộng và thực hiện thành công dồn điền đổi thửa. Quá trình thăm quan học tập các mô hình sản xuất, sơ kết đánh giá kết quả sản xuất hàng vụ giúp cho xã tìm được hướng đi riêng. Hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp xây dựng mô hình, tạo tiền đề mở rộng diện tích cây vụ đông. Sử dụng giống lúa ngắn ngày gieo cấy 2 vụ để chủ động tạo quỹ đất phát triển cây vụ đông. Trà lúa mùa sớm gieo cấy bằng giống lúa chất lượng cao như BT7, nếp ngắn ngày cho năng suất cao, ổn định. Thực hiện trồng các cây màu như dưa, bí, cà rốt, khoai tây đều cho thu nhập cao hơn từ 2 - 3 lần so với cấy lúa và đã hình thành các công thức luân canh cây trồng phù hợp các quỹ đất hiện có. Trên đất màu, đất vườn bố trí trồng cây dưa, cà rốt, rau và khoai tây giống, còn trên đất 2 lúa trồng bí xanh, bí ngô, cà rốt, khoai tây đông, rau màu. Thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng, phát triển cây vụ đông, HTX DVNN làm tốt công tác chỉ đạo thời vụ gieo cấy, hợp đồng chuyển giao khoa học kỹ thuật cho nông dân. Chỉ đạo các cơ sở thôn quy vùng sản xuất cây vụ đông ổn định hàng năm.

Từ những năm 2000 - 2006, HTX đầu tư xây dựng 5 kho lạnh bảo quản từ 130 - 150 tấn khoai tây để chủ động giống và góp phần giảm chi phí sản xuất cho xã viên. Ngoài hướng dẫn xã viên áp dụng cơ giới hoá, xã còn trồng khoai tây bằng phương pháp làm đất tối thiểu để mở rộng diện tích khoai tây đông trên đất 2 lúa. Thắng lợi trong vụ đông đã tạo sức lan tỏa trong nhân dân, nhiều hộ đã chủ động tiếp thu cây màu mới, đầu tư cải tạo mặt bằng chuyển đổi từ cấy lúa sang trồng màu, mượn đất, thuê đất, thuê lao động để sản xuất, điển hình như hộ ông Nguyễn Đình Cường, thôn Rạng Đông đã thuê hơn 4ha để sản xuất cây màu. Năm 2011 là năm khó khăn nhưng diện tích cây vụ đông toàn xã vẫn đạt 160 ha, cho thu nhập 60 triệu đồng/ha. Sản xuất cây màu, cây vụ đông mang lại cho nhiều hộ thu nhập tăng 2 - 3 lần so với cấy lúa có nguồn tích luỹ xây dựng nhà ở khang trang, mua sắm tiện nghi sinh hoạt và đầu tư cho con em học tập.

Năm 2011, Vân Trường đã quy hoạch 7 vùng sản xuất tập trung, trong đó có 3 vùng cấy lúa chất lượng cao, 2 vùng cấy 2 vụ lúa và trên 250ha trồng cây vụ đông. Thực hiện dồn điền đổi thửa, hộ nhận ruộng được giao 1 - 2 thửa, nông dân có điều kiện đầu tư nên lúa tốt và đồng đều. HTX chỉ đạo xây dựng cánh đồng mẫu và vận động nhân dân đầu tư mua máy làm đất đa năng, máy gặt đập liên hoàn để làm đất, thu hoạch góp phần đẩy nhanh tiến độ xây dựng nông thôn mới.

Phát triển cây vụ đông, đưa vụ đông trên đất 2 lúa thành vụ sản xuất chính là hướng đi tích cực của Vân Trường để tăng giá trị sản xuất nông nghiệp. Bài học được rút ra là để làm tốt điều này cấp uỷ, chính quyền, mặt trận, các đoàn thể cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện từ xã đến thôn tới các hộ nông dân. Cán bộ, đảng viên phải gương mẫu trong phát triển cây vụ đông, mặt trận và các đoàn thể cần vận động hội viên tích cực thực hiện. Hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp cần tập trung thực hiện tốt các dịch vụ phục vụ sản xuất giúp nông dân phát triển sản xuất.

Ngoài ra, Nhà nước và tập thể cần có chính sách hỗ trợ công tác thuỷ lợi, nâng cấp các tuyến đường trục chính, bảo vệ vùng sản xuất, có chính sách động viên khen thưởng kịp thời cho tập thể và hộ gia đình thực hiện tốt sản xuất cây vụ đông. Tiếp tục lựa chọn giống cây màu có năng suất, chất lượng gắn sản xuất với thị trường tiêu thụ, chế biến để nâng cao hiệu quả sản xuất cây vụ đông. Tổ chức thực hiện tốt các dịch vụ phục vụ, chuyển giao khoa học kỹ thụât, hướng dẫn cho nông dân đầu tư chăm sóc bảo vệ cây vụ đông đạt kết quả cao.

                     Bài, ảnh:  Phan Lợi