Cánh đồng thôn Hạ Liệt thời điểm giữa mùa thu hoạch lúa mùa khí thế đông vui như ngày hội. Những bông lúa nặng trĩu, vàng óng dần được nông dân cắt rời khỏi gốc rạ, bó gọn, chất lên những chiếc xe nối đuôi nhau đi vào làng. Vụ này, Thái Giang được mùa lớn, năng suất bình quân  toàn xã đạt 60 tạ/ha, trong đó lúa giống BC15 đạt 65 tạ/ha nên nông dân rất phấn khởi.

Anh Cao Xuân Trường chia sẻ: "Gia đình tôi cấy 1,5 mẫu ruộng, nguồn thu nhập cả năm cũng chỉ trông chờ vào 2 vụ lúa. Trung bình mỗi vụ tôi thu khoảng 3 tấn thóc, chỉ để vài tạ ăn còn lại bán ra thị trường. Tuy nhiên, giá thóc thịt khi đắt, khi rẻ nên nguồn thu cũng không ổn định, thậm chí năm nào thóc xuống thấp thu không đủ chi. Nhưng từ năm 2009 đến nay, tôi tham gia mô hình sản xuất lúa giống  BC15 của Công ty CP Giống cây trồng đã giải tỏa được nỗi lo về thu nhập. Lúa thu hoạch về đến đâu phơi già, rê sạch đạt tiêu chuẩn, công ty cân hết đến đó, giá cao hơn thị trường 25%, 10 đến 15 ngày HTX thanh toán hết tiền cho nông dân. Vụ lúa xuân trước, tôi bán cho công ty 1,7 tấn với giá 8,1 triệu đồng/tấn được gần 14 triệu đồng. Phấn khởi, vụ mùa này, hai vợ chồng cấy 1 mẫu lúa giống BC15 và dự kiến bán cho công ty 1,8 tấn, như vậy riêng cấy lúa giống một năm gia đình cũng có thu nhập khoảng 30 triệu đồng".

Không có nhiều diện tích như anh Trường nhưng chị Trần Thị Loan đang gặt ở ruộng bên cạnh cũng phấn khởi khoe:" 3 năm nay tôi tham gia cấy lúa giống BC15 với diện tích mỗi vụ khoảng 3 sào thấy lợi hơn hẳn so với cấy lúa thịt thông thường: giống được công ty cung ứng nên hoàn toàn yên tâm về chất lượng, năng suất vụ nào cũng đạt cao và tương đương với lúa lai trong khi hạt gạo trong mẩy, nấu cơm ăn dẻo, thơm và rất đậm đà. Nhờ mô hình liên kết này, mấy năm nay người dân Thái Giang có thêm bộ giống tốt mở rộng diện tích cấy lúa BC15 nên tiện cả đôi đường".

Chủ nhiệm HTX dịch vụ nông nghiệp Thái Giang - Nguyễn Huy Giáp cho biết: Thái Giang có 400 ha đất nông nghiệp, một năm cấy 2 vụ lúa. Sản lượng thóc một vụ thu hoạch bình quân từ 2.400 đến 2.800 tấn bảo đảm lương thực cho người dân toàn xã, lượng thóc còn lại dùng để chăn nuôi và bán ra ngoài thị trường. Tuy nhiên, những năm gần đây rất ít gia đình dùng thóc để nuôi gia súc gia cầm, bán trên thị trường giá bấp bênh không ổn định, ngay cả với những giống lúa chất lượng. Chính vì lý do này, HTX đã chọn hướng liên kết với Công ty CP Giống cây trồng Thái Bình xây dựng mô hình sản xuất lúa giống BC15 nhằm giúp nông dân tiêu thụ nông sản thuận tiện với giá cao, ổn định.

Năm 2009, 15 ha lúa giống BC15 được đưa vào cấy thử nghiệm trên đồng đất của thôn Nha. Ngoài tuyên truyền, vận động, hướng dẫn quy trình sản xuất, cung ứng nguồn giống gốc đến tận tay xã viên, HTX đã hỗ trợ một phần tiền mua thóc giống để khuyến khích nhiều hộ tham gia sản xuất. Kết quả khi thu hoạch, lúa đạt năng suất cao, cung ứng cho công ty 50 tấn thóc giống. Sang năm 2010, 9/9 thôn ở Thái Giang đều quy vùng sản xuất lúa giống BC15 với diện tích 90 ha. Vụ mùa năm nay, toàn xã gieo cấy 240/400 ha lúa BC15, trong đó diện tích cấy lúa giống BC15 đạt 120 ha (chiếm 50%) với 680/1.700 xã viên tham gia. Nhiều hộ cấy 1,5 mẫu, mỗi vụ bán từ 1 đến 3 tấn lúa giống cho công ty.

Trao đổi với phóng viên, nông dân nào cũng khẳng định: quy trình sản xuất lúa giống BC15 yêu cầu khắt khe hơn lúa thịt, hạt giống trước khi ngâm ủ phải được xử lý, loại bỏ hạt lép lửng, cấy trong thời gian từ 1 đến 2 ngày ở vùng tập trung. Quá trình chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh, cắt bỏ lúa lẫn được thực hiện theo đúng kỹ thuật đã hướng dẫn, khi thu hoạch phải tiến hành đồng loạt bảo đảm hạt thóc đủ tiêu chuẩn để làm giống. Nhưng đổi lại, bà con được công ty cung ứng bộ giống gốc có chất lượng tốt, tham gia các lớp tập huấn khoa học kỹ thuật nâng cao trình độ thâm canh, chủ động một phần giống cấy những diện tích khác, lúa thu hoạch không chỉ đạt năng suất cao mà còn bán thóc cao hơn giá thị trường 25%.

Cũng từ khi đưa vào gieo cấy trên đồng đất Thái Giang chưa năm nào BC15 mất mùa: năng suất lúa cấy ở vụ xuân thường đạt từ 70 đến 75 tạ/ha, vụ mùa đạt từ 60 đến 65 tạ/ha. Vụ xuân năm 2012, trong khi giá thóc thịt BC15 bán trên thị trường chỉ từ 6.000 đến 6.500đ/kg thì công ty mua lúa giống BC15 của nông dân giá 8.100đồng/kg. Toàn xã cung ứng được 300 tấn thóc giống cho giá trị thu nhập 2,43 tỷ đồng, tính ra số tiền chênh lệch từ bán lúa giống so với lúa thịt mỗi héc ta nông dân lời từ 10 đến 12 triệu đồng. Vụ mùa này, dự kiến Thái Giang sẽ cung ứng khoảng 350 tấn lúa giống BC15 nữa, chắc chắn bà con cũng sẽ có thêm nguồn thu nhập khá.

Anh Giáp khẳng định với chúng tôi: hầu hết nông dân Thái Giang giờ đã nắm chắc và thực hành thuần thục quy trình sản xuất lúa giống BC15. Hiện tại, xã đã cơ bản hoàn thành việc dồn điền đổi thửa, quy hoạch các vùng sản xuất hàng hóa tập trung nên thời gian tới sẽ mở rộng vùng sản xuất lúa giống chiếm khoảng 50% tổng diện tích gieo cấy tạo điều kiện giúp người nông dân yên tâm sản xuất, có nguồn thu ổn định ngay trên chính thửa ruộng nhà mình.

Bài, ảnh: Nguyễn Hình