1. Các nhà đầu tư

Mức độ quan tâm gia tăng đối với các loại hàng hóa cơ bản - bao gồm vàng - từ các quỹ đầu tư trong những năm gần đây đã trở thành một nhân tố chính đẩy giá vàng lên những mức cao lịch sử. Đà lên giá của vàng trong những năm qua đã thu hút một số lượng lớn hơn các nhà đầu tư, cùng với dòng tiền lớn hơn, vào thị trường vàng.

2. Đồng USD

Mặc dù gần đây, mối liên hệ tỷ lệ nghịch giữa giá vàng và tỷ giá USD/Euro đã có lúc bị đứt đoạn, thị trường tiền tệ xét trong dài hạn vẫn đóng một vai trò quan trọng trong việc thiết lập xu hướng của giá vàng. Vàng vốn được xem là một kênh đầu tư hiệu quả chống lại sự mất giá của đồng tiền. Đồng USD yếu cùng khiến giá vàng tính bằng đồng tiền này rẻ hơn đối với những ai nắm giữa các đồng tiền không phải là USD, và ngược lại.

Mối liên hệ giữa vàng và USD đôi khi ngắt quãng trong trường hợp thị trường tài chính trên diện rộng chịu mức độ căng thẳng lớn. Khi đó, cả giá vàng và USD cùng tăng vì hai kênh đầu tư này cùng được xem là an toàn. Chẳng hạn, sau khi ngân hàng Lehman Brothers sụp đổ hồi cuối năm 2008 và trong thời gian khủng hoảng nợ leo thang ở châu Âu mới đây, cả vàng và USD cùng lên giá.

3. Giá dầu

Giá vàng và giá dầu thô từ lâu đã có mối quan hệ tỷ lệ thuận, vì vàng có thể được sử dụng như một công cụ chống lạm phát do giá dầu tăng gây ra. Mặt khác, giá dầu tăng cũng có thể làm gia tăng sức hấp dẫn của các loại hàng hóa cơ bản nói chung, bao gồm vàng.

4. Những căng thẳng về tài chính và chính trị

Vàng thường được xem là một “vịnh tránh bão” và được mua vào ồ ạt để đảm bảo giá trị tài sản một khi xảy ra những biến cố về kinh tế, chính trị.

Những cú sốc trên thị trường tài chính, chẳng hạn sau vụ phá sản của Lehman Brothers và gần đây hơn là khủng hoảng nợ châu Âu, thường có xu hướng làm dòng vốn chảy vào vàng tăng mạnh. Những sự kiện về địa chính trị như ném bom, tấn công khủng bố hay ám sát cũng có khả năng làm giá vàng tăng.

5. Dự trữ vàng của các ngân hàng trung ương

Vàng là một phần trong dự trữ ngoại hối của các ngân hàng trung ương. Việc các ngân hàng này mua hay bán vàng có thể tác động tới giá vàng trên thị trường.

Hồi tháng 8/2009, một nhóm gồm 19 ngân hàng trung ương ở châu Âu đã nhất trí gia hạn thêm 5 năm một thỏa thuận hạn chế bán vàng ra mà họ đã ký lần đầu vào năm 1999. Lượng vàng bán ra hàng năm theo lần gia hạn này này được hạn chế ở mức 400 tấn, giảm từ mức 500 tấn ở lần gia hạn thứ hai của thỏa thuận. Tuy nhiên, từ đó tới nay, các ngân hàng tham gia thỏa thuận trên bán ra rất ít vàng.

6. Hoạt động mua bán của các nhà sản xuất vàng

Vào đầu thế kỷ 21, khi giá vàng còn ở quanh ngưỡng 300 USD/oz, nhiều nhà sản xuất vàng đã bán một phần sản lượng kỳ vọng của họ với cam kết sẽ giao hàng vào một ngày xác định trong tương lai, một dạng tương tự như đầu cơ giá xuống. Nhưng khi giá vàng tăng lên, các công ty đã bán vàng bị lỗ theo.

Khi đó, các công ty này tìm cách mua lại các hợp đồng bán vàng trước đó của họ với kỳ vọng giá tăng thêm thì mới bán ra. Hoạt động này, gọi là de-hedging, của các nhà sản xuất vàng lớn có thể làm gia tăng mức độ lạc quan của thị trường và hỗ trợ cho giá vàng. Tuy nhiên, tốc độ de-hedging đã chậm lại đáng kể trong những năm gần đây vì số hợp đồng bán vàng trước của các nhà sản xuất vàng co lại.

7. Tương quan cung-cầu

Yếu tố cung cầu thường không đóng vai trò lớn trong việc quyết định giá vàng như đối với các loại hàng hóa cơ bản khác, vì lượng vàng trên thế giới là rất lớn. Ước tính, lượng vàng được nắm giữ trên toàn cầu hiện lên tới 160.000 tấn, nhiều gấp trên 60 lần sản lượng vàng hàng năm của thế giới. Trong khi đó, vàng không phải là một hàng hóa mất đi theo quá trình tiêu thụ như đồng hay dầu thô.

Mùa cao điểm mua sắm nữ trang vàng ở các quốc gia như Ấn Độ và Trung Quốc ít nhiều có tác động tới giá vàng, nhưng các yếu tố khác như tỷ giá USD và rủi ro tài chính vẫn có ảnh hưởng mạnh hơn tới giá kim loại này.

Theo VnEconomy