Chúng tôi có mặt tại cánh đồng thôn Nam Cường khi trời đã gần trưa, nắng gay gắt nhưng chiếc máy gặt vẫn nhẫn nại tiến rồi lùi “ngoặm” lúa rồi dồn vào bao tải những hạt thóc vàng óng. Gần chục nông dân đứng ở đầu bờ chờ máy đến ruộng nhà mình, tiếng nói cười rôm rả. Đưa tay quệt vội những giọt mồ hôi lăn dài trên trán, nông dân Phạm Văn Dân chia sẻ: “Gia đình tôi có 1,5 mẫu ruộng thì gieo sạ 9 sào. So với lúa cấy, gieo sạ không chỉ tiết kiệm công, giống mà cây lúa còn đẻ nhánh rất khỏe, cho nhiều bông nên vụ này được mùa lớn, năng suất ước đạt từ 2,3 tạ/sào trở lên. Tôi thuê máy gặt thu hoạch toàn bộ diện tích để kịp thời gian làm đất gieo cấy lúa mùa. Nếu cứ được mùa như thế này, thêm máy móc hỗ trợ giải phóng sức lao động thì nông dân sẽ bớt nhọc nhằn đi rất nhiều”.

Chung niềm vui với ông Dân, ông Nguyễn Hữu Vương (thôn Bắc Thịnh) phấn khởi khoe: “Trước đây, gia đình chỉ có mấy sào ruộng khoán, sau dồn điền đổi thửa tôi mạnh dạn nhận đấu thầu 2,7 mẫu ở cùng 1 thửa để đầu tư sản xuất quy mô lớn. Vụ xuân này, tôi đăng ký với HTX DVNN cấy 100% diện tích lúa giống Q5 bán cho Công ty CP Giống cây trồng Thái Bình. Được cung ứng giống gốc, chấp hành nghiêm lịch thời vụ, kỹ thuật chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh nên lúa sinh trưởng và phát triển tốt, sau thu hoạch phơi khô, loại bỏ hết hạt lép lửng, tôi cân cho Công ty được 4 tấn với giá 8,5 triệu đồng/tấn, trừ các khoản chi phí còn lại gần 20 triệu đồng.

Trước đây, có nằm mơ tôi cũng không nghĩ chỉ cấy 1 vụ lúa mà lại có số tiền lớn như vậy”. Cần mẫn, chịu khó không kém gì ông Vương, vụ xuân này ông  Vũ Văn Bảo (thôn Bắc Thịnh) cũng cấy 1,7 mẫu lúa giống Q5. Ông bảo rằng: “Dù là vụ đầu tiên tham gia cấy lúa giống nhưng khi nghe cán bộ HTX tuyên truyền, vận động tôi đã tin chắc mô hình sẽ thành công nên đăng ký cấy toàn bộ diện tích. Đến giờ tôi đã bán cho Công ty 3 tấn rồi. Hiện tại, trong nhà còn 1 tấn thóc nữa 2 vợ chồng dự tính sẽ bán nốt, sau đó mua lúa chất lượng về ăn vẫn có lãi. Thời điểm này giá thóc xuống thấp, trầy trật lắm chưa chắc đã bán hết 3 tấn thóc mà còn bị tư thương ép giá nên cấy lúa giống cho Công ty, vừa dễ bán mà giá lại cao - lợi cả đôi đường”.

Ông Nguyễn Văn Tuân, Chủ nhiệm HTX dịch vụ nông nghiệp cho biết: Vụ lúa xuân năm 2013, Thái Hà gieo cấy 245 ha, trong đó  40 ha quy vùng sản xuất lúa giống Q5 cho Công ty CP Giống cây trồng Thái Bình, 50 ha thuộc mô hình cánh đồng mẫu cấy lúa RVT. Ban đầu, việc triển khai xây dựng 2 mô hình lúa hàng hóa này gặp không ít khó khăn do một số nông dân quen lối sản xuất cũ còn e ngại, sợ nếu mất mùa sẽ trắng tay. Ban quản trị HTX phối hợp với các thôn tích cực tuyên truyền, vận động, tập huấn đề án, in ấn quy trình kỹ thuật, hướng dẫn cách ngâm mộng, cấy, gieo sạ phát đến tận tay xã viên.

Kết quả, 100% gia đình có diện tích trong vùng quy hoạch đồng thuận làm theo tập thể. Do chỉ đạo quyết liệt, nông dân thực hiện tốt quy trình chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh nên cả lúa RVT và Q5 đều được mùa. Đến nay, lúa giống Q5 đã thu hoạch xong, năng suất trung bình đạt 2,2 tạ/sào, hộ thâm canh tốt đạt 2,7 tạ/sào. Lúa thu hoạch đến đâu, Công ty về cân ngay đến đó với giá 8.500 đồng/kg. Nếu so với giá thóc thịt Q5 đang bán trên thị trường khoảng 5.500 đồng/kg, nông dân Thái Hà lợi 3.000 đồng/kg nên bà con ai cũng phấn khởi. Ông Tuân tính toán: với sản lượng 240 tấn thóc hàng hóa thì 40 ha cấy lúa Q5 cho thu nhập 2 tỷ đồng, lợi khoảng 700 triệu đồng so với cấy lúa thường.

Đối với lúa RVT, dù lần đầu tiên tổ chức sản xuất trên quy mô lớn nhưng ngay từ vụ đầu  rất thích hợp với điều kiện đồng đất của Thái Hà, sinh trưởng và phát triển tốt, lúa cứng cây, đẻ nhánh khỏe, ít sâu bệnh, bông to, hạt đều và mẩy, năng suất đạt 2,1 đến 2,2 tạ/sào, nấu cơm ăn rất thơm ngon. Ngoài ra, khi tham gia sản xuất trên cánh đồng mẫu, nông dân được cung ứng nguồn giống có chất lượng, hỗ trợ thuốc trừ cỏ nên chắc chắn vụ tới sẽ có thêm nhiều xã viên đăng ký tham gia.

Từ cuối tháng 5 đến nay, Thái Hà tích cực tuyên truyền, vận động nhân dân khẩn trương ra đồng thu hoạch lúa xuân theo phương châm “xanh nhà hơn già đồng”, gặt đến đâu làm đất ngay đến đó để kịp thời vụ gieo cấy lúa mùa. Không chỉ hai giống Q5, RVT mà tất cả các giống lúa khác đều sinh trưởng và phát triển tốt, năng suất trung bình toàn xã đạt khoảng 68 tạ/ha. Ông Tuân cũng cho biết thêm: thành công từ mô hình liên kết sản xuất lúa giống, cánh đồng mẫu của địa phương không chỉ là cây lúa sinh trưởng và phát triển tốt, cho năng suất cao mà quan trọng hơn đã từng bước thay đổi tư duy sản xuất nhỏ lẻ, tự cung tự cấp của người nông dân sang sản xuất hàng hóa. Minh chứng rõ nhất ở vụ xuân vừa qua là nhiều gia đình tích tụ ruộng đất từ 1,5 đến gần 3 mẫu cấy cùng 1 giống, trên 1 thửa, cùng 1 trà. Toàn xã đã mở rộng 120 ha lúa gieo sạ, khoảng 50% diện tích được thu hoạch bằng máy... không chỉ tiết kiệm, công lao động mà còn góp phần tăng giá trị thu nhập trên đơn vị diện tích.

Bài, ảnh: Nguyễn Hình