Đang cấy dặm lại những diện tích lúa chết do rét đậm, rét hại, chị Hoàng Thị Hoa, thôn Mỹ, xã An Quý buồn rầu: “Thời tiết năm nay khắc nghiệt, làm khổ nông dân chúng tôi quá. Trong Tết nắng ấm ai cũng hy vọng năm nay mưa thuận gió hòa, chẳng ngờ ra Tết, rét đậm kéo dài nhiều ngày khiến nhiều diện tích lúa xuân mới cấy bị ảnh hưởng. Tranh thủ các cháu được nghỉ Tết dài ngày, gia đình tập trung cấy xong gần 1 mẫu từ ngày 13/2 nhưng đến nay hơn 2 sào lúa bị chết hoàn toàn, diện tích còn lại phải cấy dặm tốn rất nhiều thời gian, công sức. Nhưng không vì thế mà nông dân chúng tôi bỏ ruộng. Theo thông báo của Hợp tác xã (HTX) Dịch vụ nông nghiệp, thời gian gieo cấy vẫn còn nên tôi đã mua thêm 5 kg thóc giống N87 về ngâm ủ từ ngày 17/2 để gieo sạ cho diện tích hơn 2 sào bị chết. Mấy hôm nay, trời vừa sáng là tôi lại ra đồng để cấy dặm diện tích lúa đã chết cho kịp khung thời vụ”.

Đang cặm cụi cùng vợ cấy lại ruộng lúa vừa chết, anh Trần Đức Tuấn, thôn Đông Hải, xã An Quý cho biết: Mặc dù thực hiện đúng theo khung thời vụ mà HTX phổ biến nhưng vừa cấy xong thì gặp rét đậm, rét hại có lúc xuống đến 10^oC làm hơn 5 sào lúa mới cấy bị ảnh hưởng, chết gần một nửa diện tích. Nhưng cũng theo anh Tuấn, so với nhiều hộ dân khác thì gia đình anh may mắn hơn vì còn mạ để cấy dặm, bởi do rét đậm kéo dài nên diện tích 2 sào còn lại chưa cấy gia đình chuyển số mạ đó sang cấy dặm cho diện tích lúa bị chết. Diện tích chưa cấy, HTX cho đổi thóc lấy mạ đã ngâm nên ngày 22/2 vợ chồng anh đã gieo sạ xong.

Chủ tịch UBND xã An Quý, Nguyễn Viết Minh cho biết: Đến nay, toàn xã đã gieo cấy khoảng 85% diện tích với trên 210 ha; trong đó diện tích lúa chết là 15 ha. Để hạn chế thấp nhất những thiệt hại do rét đậm, rét hại gây ra, ngay từ ngày 17/2, UBND xã đã tổ chức họp với các trưởng thôn triển khai các biện pháp khắc phục. Đồng thời, cán bộ của HTX hàng ngày bám ruộng, bám đồng vừa vận động bà con ngừng cấy, vừa hướng dẫn bà con cách chống rét cho lúa đã cấy. Hệ thống loa truyền thanh của xã, thôn đều đặn ngày 3 lần phát sóng tuyên truyền, khuyến cáo bà con tạm ngừng gieo cấy lúa xuân, chờ nắng ấm, nhiệt độ trên 15^oC mới tiếp tục được xuống giống. Những hộ gia đình cố tình không thực hiện đúng sự chỉ đạo đều bị nhắc nhở, phê bình trên hệ thống loa truyền thanh của thôn, xã.

Nhằm phục vụ cho những hộ nông dân chưa chủ động ngâm ủ thóc giống khi lúa bị chết rét, ngày 18/2, HTX đã ngâm 2,4 tạ thóc giống NP01 dự phòng. Đây là giống lúa xã đã cấy khảo nghiệm ở vụ xuân năm 2013 cho năng suất cao, thời gian sinh trưởng ngắn, khả năng chống chịu với thời tiết bất thuận, sâu bệnh tốt. Chính sự sáng tạo, chủ động dự phòng nguồn giống của HTX, với chủ trương đổi thóc đã ngâm lấy thóc thịt đã giúp gần 100 hộ nông dân không gieo cấy chậm so với khung thời vụ.

Nông dân xã An Quý (Quỳnh Phụ) tranh thủ thời tiết ấm xuống đồng gieo cấy lúa xuân.

Cũng như An Quý, những ngày qua bà con nông dân An Ấp đứng ngồi không yên do thời tiết rét đậm, rét hại kéo dài. Theo Chủ nhiệm HTX An Ấp, Nguyễn Văn Phông, toàn xã có khoảng 10% diện tích lúa với hơn 20ha đã cấy bị chết. Để bảo đảm năng suất vụ xuân 2014, HTX cùng chính quyền địa phương đang vận động bà con cấy lại những diện tích lúa bị chết, thu gom những phần mạ còn thừa để cấy, tránh tình trạng để ruộng trống gây lãng phí.

Đối với các biện pháp chống rét cho lúa, quan trọng nhất là bảo đảm mực nước 2/3 cây lúa để giữ lúa ấm chân, tạm dừng bón các loại phân. Đồng thời, khuyến cáo bà con xã viên chủ động san phẳng mặt ruộng, lấy nước vào, tranh thủ nắng ấm là xuống giống cấy hoặc gieo sạ tránh tình trạng “mạ chờ ruộng” dẫn đến mạ bị chết chòm hoặc phát triển kém do thiếu dinh dưỡng, nhiễm nấm bệnh.

Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Quỳnh Phụ, Nguyễn Văn Nhiễm cho biết: Trước những diễn biến bất lợi của thời tiết, ngay từ ngày 17/2, Phòng Nông nghiệp và PTNT đã có công văn chỉ đạo các HTX dịch vụ nông nghiệp, ngay sau đó UBND huyện đã có Chỉ thị số 02 yêu cầu các địa phương tập trung kiểm tra, khắc phục những thiệt hại do rét đậm, rét hại gây ra đối với lúa xuân. Theo đó, mặc dù sản xuất nông nghiệp đang bị gián đoạn trong những ngày qua nhưng không ảnh hưởng nhiều vì khung thời vụ gieo cấy vẫn còn. Thời gian gieo vãi, gieo sạ hàng chậm nhất đến ngày 28/2; thời gian cấy cho phép đến ngày 5/3. Hiện nay, huyện đang chỉ đạo Xí nghiệp Khai thác công trình thủy lợi và các HTX điều tiết nước hợp lý để chống rét cho lúa cấy và làm đất cấy lúa ngắn ngày.

Minh Nguyệt