Vụ xuân năm 2014, An Ấp gieo cấy 360 ha, 100% giống lúa ngắn ngày, trong đó giống lúa chất lượng cao chiếm 30% - 35%. Mặc dù, thời tiết năm nay diễn biến phức tạp, đầu vụ trời rét đậm, rét hại kéo dài khiến hầu hết diện tích lúa mới cấy của bà con nông dân đều bị ảnh hưởng phải dặm tỉa và cấy lại. Nhưng với sự chỉ đạo sâu sát của cấp ủy, chính quyền, sự bám ruộng, bám đồng của cán bộ Hợp tác xã (HTX) Dịch vụ nông nghiệp trong việc hướng dẫn bà con xã viên khắc phục hậu quả của thời tiết, tập trung chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh nên An Ấp đã có một vụ lúa bội thu. Hiện, toàn xã đã gặt trên 80% diện tích, năng suất ước đạt 73 tạ/ha.

Những ngày qua, HTX tập trung khuyến cáo, đôn đốc bà con xã viên tranh thủ thời tiết thuận lợi, khẩn trương thu hoạch lúa xuân với phương châm: “xanh nhà hơn già đồng”, tránh thiệt hại do mưa bão gây ra, đồng thời huy động nhân lực và phương tiện tập trung cày lật đất, gieo mạ mùa trà cực sớm và trà sớm đúng lịch thời vụ, chuẩn bị tốt mọi điều kiện cho sản xuất vụ mùa, sớm tạo quỹ đất gieo trồng cây màu vụ đông. Có mặt trên cánh đồng thôn An Ấp hơn 3 giờ chiều, mặc dù trời nắng nóng như đổ lửa nhưng không khí lao động ở đây không hề giảm, họ như quên đi bao nỗi khó khăn, vất vả bởi niềm vui được mùa.

Dừng tay lau những giọt mồ hôi trên khuôn mặt rám nắng, chị Hoàng Thị Lanh chia sẻ: “Ðầu vụ thời tiết không thuận lợi, lúa mới cấy chết rét nhiều nhưng với sự chỉ đạo sát sao của HTX nên bà con đã tập trung chăm sóc, khắc phục hậu quả. Sau những tháng ngày vất vả, đổ biết bao công sức và tiền của, đất cũng không phụ công người, với thành quả là những cánh đồng lúa vàng óng, trĩu bông. Vụ xuân 2014, gia đình tôi cấy gần một mẫu ruộng, hoàn toàn là giống TBR1 và BC15. Các giống lúa mới này thời gian sinh trưởng ngắn mà năng suất lại cao hơn hẳn các giống lúa cũ, năng suất đạt 2,5 - 3 tạ/sào”.

Ðối với chị Trần Thị Hà, thôn Ðông Thành thì thóc đã vào bồ từ hơn 10 ngày trước. Những ngày này, chị tập trung ra đồng làm đất chuẩn bị cho 3 sào trà mùa cực sớm và chăm sóc, phun thuốc phòng trừ sâu bệnh cho 5 sào lúa chét. Chị Hà cho biết: Làm nông nghiệp vất vả là vậy nhưng bao đời nay, người nông dân quê chị vẫn gắn bó với đồng ruộng và làm giàu từ cây lúa, cây màu vụ đông. Sau khi gặt xong, gia đình chị cũng như nhiều gia đình khác không cấy mà để lúa chét, nhằm sớm tạo quỹ đất trồng cây vụ đông ưu ấm, với cây chủ lực là ớt.

Theo kế hoạch, vụ mùa năm nay, An Ấp gieo cấy gần 100 ha trà mùa cực sớm và để 120 ha lúa chét. Ðối với trà mùa cực sớm, bà con nông dân đã hoàn thành việc gieo mạ, làm đất và đang cấy, phấn đấu cấy xong trước ngày 25/6. Theo đó, bà con xã viên đã tận dụng quỹ đất sau thu hoạch cây màu xuân để làm dược gieo mạ mùa hoặc sử dụng các khoảng đất trống tại sân nhà, vườn... gieo mạ non trên nền đất cứng. HTX khuyến cáo nông dân chỉ nên sử dụng các giống lúa có thời gian sinh trưởng ngắn từ 85 - 110 ngày như: Thiên hương 3, Bắc thơm 7, Nếp R87, VTR.

Ðối với diện tích lúa chét, hiện bà con nông dân đang tập trung bón kali giúp lúa phát triển, đồng thời phun thuốc phòng trừ sâu bệnh như: khô vằn, rầy nâu, đục thân. Với thời gian sinh trưởng chỉ sau 45 ngày lúa chét đã cho thu hoạch, năng suất đạt từ 90 - 120 kg/sào. Nếu so với năng suất chính vụ thì lợi nhuận bà con nông dân thu được từ để lúa chét cao hơn. Bởi chi phí một sào lúa chét chỉ cần khoảng 100.000 đồng tiền kali, thuốc sâu, hơn nữa lại không phải chi phí công làm mạ, cấy lúa, cày bừa, đặc biệt sớm tạo quỹ đất để trồng cây vụ đông ưa ấm, với cây chủ lực là ớt. Ðây là điều kiện đặc biệt thuận lợi giúp nông dân có được các sản phẩm cây vụ đông trái mùa nên giá thành cao, dễ tiêu thụ, không bị thương lái ép giá. Hơn nữa, với cây mùa chủ lực là ớt (chiếm gần 70%) nên nếu trồng sớm và chăm sóc đúng kỹ thuật sẽ kéo dài thời gian thu hoạch quả, giúp tăng năng suất và mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn.

Hiện nay trà lúa xuân trên địa bàn xã Vũ Trung (Kiến Xương) đã chín rộ, tranh thủ thời tiết thuận lợi, bà con nông dân đang huy động nhân lực, máy móc, tập trung đẩy nhanh tiến độ thu hoạch lúa xuân, làm đất gieo cấy lúa mùa.

Bà con nông dân xã Vũ Trung (Kiến Xương) tích cực thu hoạch lúa xuân, triển khai sản xuất vụ mùa.

Có mặt tại cánh đồng thôn 7B, chúng tôi được chứng kiến không khí thu hoạch lúa xuân hết sức khẩn trương của bà con nơi đây. Cũng như nhiều hộ dân khác, thời gian này gia đình ông Phạm Văn Thuế  đang tập trung ra đồng thu hoạch nhanh gọn 1 mẫu lúa. Ông Thuế cho biết, năm nay vào thời điểm lúa đẻ nhánh có xuất hiện một số sâu bệnh phá hại, tuy nhiên gia đình đã phát hiện và phun thuốc phòng trừ kịp thời. Vì vậy lúa phát triển khá tốt. Nhờ thời tiết tương đối thuận lợi nên gia đình đã thu hoạch được gần 4 sào, dự kiến năng suất đạt 2,4 tạ/sào cao hơn vụ xuân năm trước.

Cùng niềm vui chung được mùa, bác Vũ Thị Hà cho biết: Vụ xuân năm nay, gia đình bác gieo cấy toàn bộ 5 sào bằng giống lúa TBR36. Do tuân thủ chặt chẽ khung thời vụ và những hướng dẫn kỹ thuật về cách chăm sóc, bảo vệ mạ và bón phân cân đối nên lúa đẻ nhánh khỏe, sinh trưởng và phát triển tốt, ít bị sâu bệnh, lại chắc hạt nên “được mùa to”, năng suất ước đạt trên 2,3 tạ/sào. Ngay khi thu hoạch xong, bác sẽ tiến hành làm đất luôn để kịp cho sản xuất vụ mùa.

Với tinh thần chỉ đạo khẩn trương, đến nay bà con nông dân xã Vũ Trung đang tích cực thu hoạch lúa xuân, phấn đấu đến ngày 26/6 kết thúc việc thu hoạch lúa xuân để giải phóng đất cho vụ mùa, một số chân ruộng gặt sớm đã được bà con dành đất để gieo mạ. Do thời điểm thu hoạch lúa xuân ở Vũ Trung muộn hơn từ 7 - 10 ngày so với vụ xuân 2013, HTX chỉ đạo bà con nông dân chủ động và làm đất nhanh, giữ nước từ khi lúa trỗ đến thu hoạch, đồng thời tăng cường cơ giới hóa khâu làm đất, thu hoạch đến đâu làm đất vùi sâu gốc rạ đến đó để tăng khả năng phân hủy gốc rạ, tránh cho lúa mới gieo cấy bị ngộ độc hữu cơ trong điều kiện nắng nóng.

Ông Nguyễn Trọng Khởi, Chủ nhiệm HTX DVNN Vũ Trung cho biết, HTX đã xây dựng xong kế hoạch sản xuất vụ mùa và vụ đông. Vụ mùa năm nay, Vũ Trung gieo cấy trên 219 ha, cơ cấu bằng các giống lúa TBR36, Thái Xuyên 111, Ð.ưu 527 và một số giống năng suất cao. Thời vụ gieo mạ từ 17 - 18/6 và tập trung chỉ đạo bà con nông dân xuống đồng cấy lúa mùa từ ngày 12/7, nhằm đáp ứng khung thời vụ tốt nhất để trồng cây vụ đông ưa ấm. HTX duy trì lượng nước vừa đủ trong hệ thống và làm ướt mặt ruộng, tạo điều kiện cho nông dân thu hoạch lúa tới đâu bắt tay làm đất tới đó.

Từ vụ mùa 2013, HTX đã chủ động họp các chủ máy để thống nhất giá làm đất, phân chia từng xứ đồng cho các chủ máy nông nghiệp bảo đảm sự cạnh tranh lành mạnh, ổn định về giá cho bà con nông dân. Huy động tối đa 7 máy cày cỡ trung và 6 máy cày tay tập trung cày lật đất theo đúng thời vụ đề ra. Triển khai nạo vét duy tu bảo dưỡng hệ thống công trình thủy lợi, kênh mương nội đồng, 6 trạm bơm... bảo đảm đủ nước tưới tiêu cho trên 219 ha lúa vụ mùa. Ngoài ra, HTX cũng chuẩn bị đầy đủ nguồn giống, phân bón cung ứng cho xã viên chủ động gieo cấy lúa mùa đúng lịch thời vụ. Tập huấn cho bà con nông dân về công tác phòng trừ sâu bệnh bảo vệ lúa mùa. Khuyến cáo cho nông dân các loại sâu bệnh thường gây hại nặng ở vụ mùa là bệnh bạc lá, khô vằn, sâu đục thân, sâu cuốn lá, rầy các loại...; hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật khi mật độ sâu, tỷ lệ bệnh còn thấp. HTX còn chuẩn bị các phương tiện phòng chống úng, xây dựng phương án chống úng, kiểm tra các công trình thủy lợi trước mùa mưa bão. Nạo vét kênh tiêu, áp trúc tôn cao khép kín các bờ vùng trước mùa mưa bão để phục vụ chống úng nội đồng.

Với những kinh nghiệm đúc rút trong công tác chỉ đạo từ vụ xuân, để vụ mùa thắng lợi, Vũ Trung đã tập trung mọi điều kiện cho sản xuất theo đúng kế hoạch đề ra.

Cuộc chạy đua với khung thời vụ trà mùa cực sớm đã bước vào giai đoạn nước rút. Những giọt mồ hôi đang rơi trên khắp các cánh đồng lúa vàng chín rực, trên những mảnh ruộng còn thơm màu đất chuẩn bị cho vụ mới, hứa hẹn thêm một vụ mùa bội thu.

Minh Nguyệt - Mạnh Thắng