Một số cụ cao tuổi nơi đây cho biết: thuốc lào được trồng trên đất An Cố (tên cũ của Thụy An) đã từ lâu lắm rồi. Trong xã vẫn còn gần chục ngôi nhà ngói cổ có lịch sử hơn trăm năm là kết quả sau một vụ thuốc lào "đắt" người dân xây dựng được. Nhiều hộ gia đình còn giữ được những phên phơi thuốc từ 4-5 đời trước.

Trước đây, người ta trồng thuốc lào phục vụ tiêu dùng nhỏ lẻ trong dân, bán cho những người có nhu cầu quanh vùng nên mỗi nhà chỉ trồng mấy thước ruộng. Sau dần, tiếng thơm của thuốc lào Thụy An lan xa, nhiều khách hàng tìm đến mua, diện tích vì thế tăng lên, từ 100 mẫu lên 120 mẫu, đến vụ xuân năm 2011 toàn xã trồng 240 mẫu (hơn 90ha). 100% hộ làm nông nghiệp trong xã đều trồng thuốc lào, nhà ít trồng 1 đến 2 sào, nhiều từ 3 đến 4 sào, có gia đình trồng tới 7 sào.

Cuối tháng 11 dương lịch hàng năm bắt đầu vào vụ trồng thuốc lào. Để tiết kiệm đất, người dân trồng xen trên những luống hành, 2 tháng sau khi nhổ hành tập trung chăm bón cho thuốc, đến đầu tháng 5 khi nắng mới lên bắt đầu thu hoạch. Trồng cây thuốc lào có đặc điểm chi phí ít, chăm sóc cũng không tốn công nhưng lại mất rất nhiều công thái lá và phơi. Trước kia, bình quân mỗi sào thuốc lào phải mất tới 5 đến 6 công thái, 12 công phơi. Nhưng nay, các hộ dân đã đầu tư mua máy về thái, giảm bớt chỉ còn nửa công thái, nên đỡ vất vả hơn.

Nhiều nông dân tiết lộ: bí quyết để thuốc lào Thụy An có hương vị thơm ngon đặc biệt là do nó được trồng trên chân đất thịt nặng, chua mặn đặc trưng. Sau đó, cây thuốc được người dân chọn thu hoạch đúng thời điểm, lá hái về bày lên cuốn, ủ từ 5 đến 7 đêm đến khi nào vừa vàng tới thì đem ra thái, phơi từ 5 đến 6 ngày nhất thiết không để gặp mưa thuốc sẽ mất hết vị. Mỗi sào thuốc lào, bình quân thu 70 kg.

Sau vụ chính, nhiều hộ để  một vụ chánh thuốc thu thêm 20kg/sào. Nếu về Thụy An những ngày tháng 5, tháng 6 chúng ta có thể nhìn thấy hàng ngàn phên thuốc lào phơi kín từ trong sân ra ngoài ngõ, đường làng, tận cánh đồng. Ngày nông nhàn thanh niên trai tráng, đàn ông trong xã có thể đi làm ăn xa nhưng đến thời điểm hái lá dù bận mải mấy vẫn trở về quê cùng gia đình thu hoạch thuốc. Toàn xã có 6 đại lý đứng ra thu gom hàng cho bà con xuất bán đi nhiều tỉnh thành trong cả nước nên thuốc lào phơi khô đến đâu, bán hết ngay đến đó. 

Khoảng 5 năm trở lại đây, thuốc lào bán được giá, lúc chính vụ từ 70 đến 80 ngàn đồng /kg, thời gian cao điểm từ 100 đến 110 ngàn đồng /kg. Sau một vụ trồng thuốc lào xuân, gia đình nào trồng ít cũng có trong tay từ 15 đến 20 triệu đồng, nhiều từ 30 đến 40 triệu đồng. Năm 2010, tổng nguồn thu từ cây thuốc lào toàn xã ước đạt 1, 4 tỷ đồng.

Từ cây thuốc lào, nhiều nông dân Thụy An có tiền nuôi con học đại học mà không phải bươn trải vất vả làm thuê nơi đất khách. Anh Lê Trung Kết (An Cố NamA) cán bộ tư pháp xã  cho biết: nhà chỉ có vợ là lao động chính, ngoài giờ hành chính anh tranh thủ về làm thêm nhưng vẫn đấu thầu 9 sào vùng VAC của xã trồng màu và thả cá.

Năm 2010, gia đình trồng 4 sào thuốc lào thu 28 triệu đồng, sau vụ thuốc trồng hành tổng thu nhập được gần 50 triệu đồng. Nhờ chăm chỉ trồng màu mà vợ trồng anh nuôi được 2 con học đại học đến  nay 1 cháu đã tốt nghiệp ra trường. Ở cùng thôn với nhà anh Kết, ông Mai Đức Hải cũng có 3 sào đất màu mỗi năm luân canh mấy vụ: hết cấy lúa lại trồng hành, dưa hấu, sau thu hoạch trồng thuốc lào. Năm 2010, hai vợ chồng ông thu nhập  khoảng 30 triệu đồng.

Bài, ảnh: Nguyễn Hình