Trong khi phần lớn diện tích lúa xuân của huyện Quỳnh Phụ mới ở giai đoạn trổ bông, vào mẩy thì hơn nửa diện tích lúa xuân của xã An Ấp đã ngả vàng, chuẩn bị cho thu hoạch. Ngay từ đầu tháng 6 dương lịch, nhiều hộ dân trong xã đã bắt tay chuẩn bị các khâu để xuống giống vụ lúa mùa. Toàn xã phấn đấu gieo cấy từ 100- 120ha trà lúa mùa cực sớm cấy trước 30/ 6 nhằm tạo quỹ đất phục vụ cho việc gieo trồng các cây vụ đông ưa ấm.

Trao đổi với chúng tôi, anh Nguyễn Văn Phông- Chủ nhiệm HTX DVNN An Ấp cho biết, vụ xuân năm nay toàn xã gieo cấy được 360ha, trong đó 95% diện tích cấy các giống lúa ngắn ngày, 5% diện tích còn lại chủ yếu cấy giống nếp cây cao.

Đến hết tháng 5, khoảng 90% diện tích lúa xuân đã trổ bông, 10% còn lại trỗ  vào tuần đầu của tháng 6. Trong đó, trà cực sớm đã bắt đầu chín, dự kiến cho thu hoạch vào giữa tháng 6; trà đại trà sẽ cho thu hoạch từ 20- 25/ 6. Nhìn chung, diện tích lúa xuân của An Ấp tốt đều ở các trà và các giống, tình hình sâu bệnh ít hơn so với trung bình nhiều năm. Từ nay đến cuối vụ nếu điều kiện thời tiết thuận lợi, chắc chắn nông dân An Ấp sẽ giành được vụ lúa xuân thắng lợi toàn diện cả về diện tích, năng suất và sản lượng.

Tuy nhiên, điều mà chính quyền và người dân xã An Ấp lo lắng lúc này không phải là vấn đề sâu bệnh hại hay năng suất mà là thời vụ thu hoạch lúa xuân đã bị chậm so với trung bình các năm từ 15- 20 ngày. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến việc gieo cấy trà lúa mùa cực sớm vì yêu cầu của trà cực sớm là phải hoàn thành gieo cấy trong tháng 6 dương lịch để có thể thu hoạch trước ngày 30/ 9 dương lịch, sau đó chyển sang gieo trồng các cây vụ đông ưa ấm. Nếu kế hoạch gieo cấy trà lúa mùa cực sớm không thành thì An Ấp sẽ khó hoàn thành mục tiêu trồng 110ha ớt đông và một số loại rau màu ưa ấm khác do nhóm cây này đòi hỏi rất khắt khe về thời vụ.

Nhận thức rõ tầm quan trọng của trà lúa mùa cực sớm đóng vai trò gắn kết vụ xuân với vụ mùa và vụ đông, HTX DVNN An Ấp đã chỉ đạo các hộ chỉ sử dụng những giống lúa có thời gian sinh trưởng ngắn dưới 100 ngày để gieo cấy ở trà cực sớm như DT122, MN48. Ngoài ra, có thể sử dụng một vài giống lúa khác có thời gian sinh trưởng dài hơn nhưng vẫn cho thu hoạch trong tháng 9 dương lịch như N87, QR1. Hiện các giống lúa này đã được HTX chuẩn bị sẵn ngay tại kho, bảo đảm cung ứng đủ số lượng cho xã viên.

Với những hộ có diện tích đất chuyên màu, xã vận động sử dụng ngay diện tích đó để làm diệc gieo mạ mùa; thời gian gieo mạ từ 25- 30/ 5, khi trà lúa xuân sớm cho thu hoạch thì mạ cũng vừa tuổi cấy. Với đa số các hộ không có diện tích đất chuyên màu, HTX khuyến cáo tận dụng diện tích sân, vườn, bãi ven sông…để gieo mạ nền. Gieo theo hai cách: Gieo mạ trên nền bùn, đây là cách đơn giản, dễ làm và chỉ sau 1 tuần là có thể đưa mạ ra cấy; ngoài ra một số hộ có thể áp dụng phương thức gieo mạ trên nền đất bột bằng cách sử dụng đất bột pha với 1/3 cát phù sa sau đó rắc trên nền đất cứng dầy từ 2- 3 cm rồi gieo mạ và rắc một lớp đất bột mỏng phủ lên mặt, khi mạ đến tuổi có thể nhổ và bó như với mạ dược rồi đem ra cấy.

Các giải pháp trên đã được nhiều hộ dân ở An Ấp áp dụng thành công để tạo ra khung thời vụ theo ý muốn, làm tiền đề cho việc luân canh, tăng vụ. Nhưng riêng năm nay, do khoảng trống gối vụ giữa hai vụ lúa gần như không có nên HTX yêu cầu các hộ cần chuẩn bị đầy đủ các điều kiện về vật tư, nhân lực để thu hoạch lúa xuân khi vừa đủ độ chín. Lúc thu hoạch yêu cầu cắt sát gốc rạ; gặt tới đâu cày lật đất ngay tới đó. Trước khi cấy phải rắc vôi bột để gốc rạ chóng hoai mục và hạn chế sâu bệnh từ vụ trước chuyển sang. Thường xuyên kiểm tra đồng ruộng, dự đoán thời gian thu hoạch lúa xuân để chọn thời điểm làm đất gieo mạ cho phù hợp, đảm bảo khi thu hoạch lúa xuân thì mạ cũng vừa tuổi cấy, không để ruộng phải đợi mạ.

Với cách làm như trên, An Ấp phấn đấu sẽ hoàn thành gieo cấy từ 100- 120ha trà lúa mùa cực sớm trong tháng 6. Trà này sẽ trổ bông vào thượng tuần tháng 8 và cho thu hoạch trước ngày 30/ 9 dương lịch. Sau thu hoạch, dự kiến sẽ trồng khoảng 110ha ớt đông và một số cây rau màu ưa ấm khác. Qua đó góp phần đưa tổng diện tích vụ đông toàn xã dự kiến lên 179ha với đa dạng các cây như: ngô, cà chua, hành tỏi, khoai tây, khoai lang, bí xanh, rau các loại.

Vũ Mạnh