Theo chân anh Trịnh Xuân Dưỡng, Chủ nhiệm Dịch vụ nông nghiệp chúng tôi ra cánh đồng thôn Cao Dương Hạ. Hai bên đường những ruộng lúa xuân đang vào mẩy, trĩu bông, nặng hạt, nhiều ruộng dưa lê, dưa hồng sai trĩu quả đang độ thu hoạch.  Vừa dừng chân trước ruộng dưa của CCB  Phạm Viết Lạc đã nghe ông hồ hởi khoe: “ Đây là 2 sào đất chuyên màu, một năm tôi luân canh quay vòng 4 vụ, hết trồng dưa đến trồng rau màu sớm. 2 năm qua, đều bán được giá mỗi năm cũng thu từ 20 đến 30 triệu đồng. Còn vụ dưa lê này chắc cũng thắng lợi,  sau 55 ngày trồng dự kiến thu hoạch 2 tấn, với giá bán 6.000đ/kg sau khi trừ chi phí ít nhất cũng lãi 10 triệu đồng”.

Tiếp lời ông Lạc, Chủ nhiệm Dưỡng cho biết thêm:  Vụ xuân năm 2011, toàn xã gieo trồng gần 25 ha cây màu và chủ yếu là dưa các loại, năng suất khá, bình quân mỗi hộ thu lãi từ 4 đến 5 triệu đồng/sào. Cùng với cây màu, 310 ha lúa xuân sinh trưởng và phát triển tốt, nếu thời tiết thuận không bão gió, phòng trừ sâu bệnh kịp thời năng suất dự kiến đạt khoảng 70 tạ/ha. "Thắng vụ dưa, được mùa lúa" nhưng hiện nay cán bộ và xã viên vẫn canh cánh một nỗi lo “chậm thời vụ”. Bởi Thụy Hưng vốn là vùng đất trồng màu xen và cây vụ đông ưa ấm quy mô lớn của huyện Thái Thụy.

Theo đề án sản xuất năm 2011, sau vụ xuân toàn xã dự kiến gieo cấy 310 ha lúa mùa, 70 ha cây màu hè và hè thu, 130 ha cây vụ đông.  Lẽ ra vào thời điểm này như mọi năm, xã viên đã thu hoạch xong lúa xuân, trồng cây màu hè, làm đất chuẩn bị cấy lúa mùa sớm và cấy kết thúc trong tháng 6.  Nhưng năm nay, do đầu vụ xuân thời tiết rét đậm, rét hại kéo dài khiến cho lúa xuân sinh trưởng và phát triển chậm, dự kiến cuối tháng 6 mới cho thu hoạch, cá biệt có diện tích kéo dài đến 5/7. Điều này đã ảnh hưởng lớn đến việc bố trí sản xuất cây màu hè, nhất là những diện tích sau chân lúa xuân và thời vụ gieo cấy 150 ha lúa mùa sớm trước 30/6 là khó hiện được. Kéo theo đó là bài toán thách thức cho việc thực hiện được mục tiêu trồng 60 ha dưa bí, những loại cây trồng buộc phải đưa ra ruộng trước 30/9, chậm nhất là mùng 5/10.

Để khắc phục những yếu tố bất thuận ảnh hưởng đến thời vụ, ngay trong tháng 4, Thụy Hưng đã  đánh giá lại kết quả sản xuất vụ xuân, bổ khuyết kịp thời đề án sản xuất đối với vụ hè, vụ mùa, vụ đông cho phù hợp với điều kiện thực tiễn. Tổ chức tuyên truyền, tập huấn xuống tận các thôn thu hút hơn 1.000 lượt hộ xã viên  tham gia. Cùng với đó, HTX hướng dẫn nông dân tập trung chăm sóc tốt cây màu xuân, lúa xuân nhằm rút ngắn thời gian sinh trưởng của cây trồng. Tận dụng tối đa quỹ đất màu, chân đất sau thu hoạch cây màu xuân để trồng cây màu hè như dưa gang, dưa lê, dưa hấu, đậu đỗ các loại. Riêng những diện tích sau lúa xuân, xã viên đều làm bầu, rẽ lúa và đưa ra ruộng trước 20/5.

Về cơ cấu thời vụ của lúa mùa, xã bố trí 115 ha diện tích trà sớm cấy các giống ngắn ngày như: nếp các loại, hương thơm,  bắc thơm, T10, sau  thu hoạch trồng cây vụ đông ưa ấm; diện tích còn lại cấy giống BC 15, TBR-1 sau thu hoạch trồng cây vụ đông ưa lạnh. Để chủ động giống lúa, HTX đã liên hệ với Công ty CP giống cây trồng, lấy giống về trữ trong kho cung ứng đủ nguồn phục vụ xã viên gieo cấy.

Hiện nay, đang là thời điểm bà con xuống giống gieo mạ mùa nhưng chân mạ đều cấy lúa xuân chưa thu hoạch nên thiếu chân đất gieo. Khắc phục tình trạng này, HTX hướng dẫn xã viên tận dụng chân đất màu để gieo, nếu hộ nào không có chân đất màu thì đăng ký với các trưởng thôn mượn sân vận động của thôn để gieo mạ cho kịp thời vụ.  Xã vận động nhân dân khi lúa xuân chín đến đâu gặt ngay đến đó theo phương châm " xanh nhà hơn già đồng", tranh thủ mọi thời gian đẩy nhanh tiến độ gặt hạn chế thiệt hại do thiên tai gây ra. Khi gặt phải cắt sát gốc rạ, gặt lúa xuân đến đâu tiến hành cày lật đất ngay đến đó để đất nhanh ngấu, bảo đảm cho cây lúa sau khi cấy không bị nghẹt rễ. Tăng cường bón thêm vôi bột mỗi sào từ 15 đến 20kg, hoặc bón phân vi sinh để cải tạo đất và tăng khả năng phân giải các chất hữu cơ trong đất. Đồng thời, địa phương tổ chức họp với 40 chủ máy cày tay, 3 chủ máy làm đất đa năng ở các thôn để thống nhất phương án chung, vận động họ tích cực lao động, ưu tiên làm đất trước ở những vùng quy hoạch cấy lúa mùa sớm.

Hiện nay, HTX đã chuẩn bị đầy đủ điều kiện sẵn sàng cho các đợt lấy sa; huy động nhân lực vớt bèo bồng, khơi thông dòng chảy, tu sửa các máy bơm sẵn sàng cấp đủ nước cho xã viên gieo cấy lúa mùa. Hi vọng với những biện pháp chỉ đạo quyết liệt, cộng thêm niềm vui " được mùa trúng giá" của nông dân, Thụy Hưng sẽ hoàn thành thắng lợi mục tiêu gieo cấy lúa mùa và trồng 130 ha cây vụ đông như kế hoạch đã đề ra.

Bài, ảnh: Nguyễn Hình