Trạm bơm Hiệp Trung (xã Đông Hòa, thành phố Thái Bình), nơi vận hành tiêu úng dân sinh và sản xuất cho hai xã Đông Thọ, Đông Hòa (thành phố Thái Bình), không khí lao động hết sức khẩn trương. Các công nhân trực 24/24 giờ, phân công người trực máy, người trực tiếp vớt bèo, vật cản trong quá trình tiêu rút nước để bảo đảm hệ thống hoạt động thông suốt. 

Bà Mai Thị Nhung, công nhân vận hành trạm bơm Hiệp Trung cho biết: 2 máy bơm với công suất 2.500m³/giờ/máy đã được vận hành từ 16 giờ ngày 16/7 để kịp thời tiêu nước. Từ ngày 17/7, toàn bộ 4/4 máy bơm vận hành hết công suất, liên tục đến nay nhằm khắc phục tình trạng ngập úng ở mức cao nhất, hạn chế tối đa thiệt hại ở vụ mùa.

Ông Đỗ Mạnh Hùng, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Nam Thái Bình cho biết: Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, ngay trước khi có bão số 3, Công ty đã chỉ đạo các đơn vị tiêu rút nước đệm trên toàn hệ thống, đặc biệt những vùng có nguy cơ ngập úng cao. 

Do mưa lớn kéo dài trong nhiều ngày, Công ty đã cử cán bộ đi kiểm tra tình hình thực tế ở các địa phương, đồng thời chỉ đạo các trạm bơm tiêu thực hiện bơm tiêu úng hết công suất. Cao điểm, 8 trạm bơm tiêu với tổng công suất 200.000m³/ giờ được vận hành. Bên cạnh đó, phối hợp chặt chẽ với các địa phương, các HTX yêu cầu mở các cống nội đồng, vớt bèo, khơi thông dòng chảy để nước chảy nhanh nhất về các trạm bơm lớn để tiến hành bơm tiêu nước. 

Đến ngày 19/7, mực nước trên hệ thống vẫn còn cao, một số trạm bơm vẫn được vận hành hết công suất thiết kế để bảo đảm tiêu thoát nước kịp thời cho các vùng úng, trũng, mới gieo cấy.

Vớt bèo bồng tại cống Trà Linh.

Ông Nguyễn Sơn Hà, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Bắc Thái Bình cho biết: Để tiêu thoát nước tránh ngập úng, cùng với việc tiêu tự chảy (chủ yếu ở cống Trà Linh), cao điểm, Công ty đã vận hành 11/11 trạm bơm tiêu với tổng công suất 280.000m³/giờ, đến nay mưa ngớt nên một số trạm bơm đã dừng hoạt động. Qua kiểm tra của Công ty, tình trạng ngập úng cơ bản được khắc phục.

Đến ngày 16/7, toàn tỉnh đã gieo cấy được khoảng 70.000ha lúa mùa, đạt trên 87% diện tích, trồng được trên 7.000ha cây màu hè thu. Trà lúa mùa sớm cấy từ cuối tháng 6, đầu tháng 7 đang ở giai đoạn đẻ nhánh đến đẻ nhánh rộ, trà lúa mùa đại trà đang ở giai đoạn bén rễ hồi xanh đến đầu đẻ nhánh. Do mưa lớn kéo dài từ ngày 7 - 17/7, đặc biệt từ đêm ngày 12/7 đến nay đã làm cho khoảng 20.000ha lúa mùa gieo cấy sau ngày 6/7 bị ảnh hưởng, trong đó khoảng 3.500ha lúa phải gieo cấy lại, chủ yếu là diện tích gieo thẳng.

Để bảo vệ diện tích lúa và hoa màu, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chỉ đạo các đơn vị trong ngành tăng cường lực lượng cán bộ kỹ thuật xuống cơ sở, kịp thời hướng dẫn nông dân các giải pháp kỹ thuật về chăm sóc, phòng, trừ sâu bệnh cho cây trồng sau mưa úng, nắm bắt tình hình cụ thể ở từng địa phương, tham mưu các biện pháp chỉ đạo và xử lý kịp thời. 

Các địa phương hướng dẫn nông dân bảo vệ tốt diện tích mạ còn lại, chủ động tiêu úng nhanh khi có mưa lớn, không để ruộng bị ngập úng lâu làm chết lúa; chủ động gieo cấy lại ngay những diện tích bị úng lụt không thể khắc phục được bằng mạ dự phòng hoặc lúa được tỉa từ các ruộng gieo cấy dày không bị ảnh hưởng. Khẩn trương thu hoạch cây màu hè đã đến kỳ thu hoạch; tiếp tục chỉ đạo, hướng dẫn nông dân gieo trồng cây màu vụ hè thu khi điều kiện thời tiết thuận lợi; chăm sóc, bảo vệ diện tích đã gieo trồng, trong đó chú ý phòng, trừ nấm gây bệnh lở cổ rễ, bệnh thối nhũn.

Trước ảnh hưởng của bão số 3 kết hợp với mực nước dâng cao khi hồ Hòa Bình mở 3 cửa xả lũ có thể gây mưa úng cho các diện tích lúa mùa mới gieo cấy, các địa phương, đơn vị chức năng trên địa bàn huyện Thái Thụy đang tích cực huy động nhân lực, phương tiện khơi thông dòng chảy, tiêu thoát nước trên hệ thống và kênh mương mặt ruộng.

Đợt mưa kéo dài vừa qua đã ảnh hưởng tới tiến độ gieo cấy lúa mùa của huyện Thái Thụy.

Trong đợt mưa kéo dài từ ngày 12 - 17/7, trên địa bàn huyện Thái Thụy có mưa to đến rất to, tổng lượng mưa đo được đạt gần 300mm. Mưa lớn kéo dài kết hợp với việc hồ Hòa Bình mở 3 cửa xả lũ đã khiến một số diện tích lúa mùa mới cấy tại các vùng úng trũng thuộc khu Nam huyện như xã Thái Hồng, xã Thái Thành bị ngập úng. Ngoài ra, mưa lớn khiến một số khu vực cánh đồng trong huyện bị ngập nước chưa thể gieo cấy được, ảnh hưởng tới tiến độ gieo cấy lúa mùa của huyện.

Xã Thái Hồng là một trong những vùng trũng nhất của huyện nên rất dễ bị ngập úng khi có mưa lớn kéo dài xảy ra. Đặc biệt, trong đợt mưa kéo dài vừa qua, toàn xã có hơn 100/280ha lúa mùa mới cấy bị ngập. 

Ông Nguyễn Thanh Biên, Giám đốc HTX SXKD DVNN xã cho biết: Để chủ động tiêu úng cho các diện tích lúa bị ngập, HTX đã huy động nhân lực tổ chức khơi thông dòng chảy như vớt bèo bồng, giải phóng đăng đó, vó bè trên sông, tại các mương nội đồng; đồng thời, mở cống tiêu, rút mực nước hệ thống kênh mương nội đồng, qua đó bảo đảm khả năng tiêu thoát nước được thuận lợi. Vì vậy, các diện tích lúa mùa của xã chỉ bị ngập úng trong thời gian ngắn nên không gây ảnh hưởng nhiều tới sự phát triển hay gây chết lúa. Tuy nhiên, do lúa bị ngập nước tạo điều kiện cho ốc bươu vàng phát triển mạnh, gây thiệt hại cho lúa. HTX đã tăng cường hướng dẫn, đôn đốc người dân thường xuyên kiểm tra đồng ruộng phát hiện và tiêu diệt ốc bươu vàng.

Để chủ động phòng, chống úng bảo vệ lúa mùa mới cấy, huyện Thái Thụy đã chỉ đạo các xã, thị trấn, HTX tập trung huy động nhân lực, phương tiện khơi thông, giải phóng ách tắc dòng chảy, tiêu nước triệt để trên hệ thống và kênh mương mặt ruộng. Đồng thời, chỉ đạo Xí nghiệp Khai thác công trình thủy lợi huyện mở các cống để tiêu nước hệ thống, phối hợp và đôn đốc các HTX tiêu nước mặt ruộng và hệ thống sông trục đề phòng mưa lớn gây ngập úng. 

Theo ông Lê Ngọc Huyên, Giám đốc Xí nghiệp Khai thác công trình thủy lợi huyện: Từ ngày 11/7/2018, Xí nghiệp đã tiến hành kiểm tra, rà soát các công trình thủy lợi, chủ động tiêu nước trên hệ thống, đề phòng mưa lớn gây ngập úng lúa, hoa màu và vùng trũng thấp. Đồng thời, vận hành trạm bơm Khái Lai (Thái Hồng) để bơm tiêu úng cho địa phương và một số vùng phụ cận. Đây là trạm bơm được xây dựng, bàn giao đưa vào sử dụng tháng 4/2018 gồm 4 máy công suất 2.500m³/h. Trong trường hợp mưa lớn tiếp tục kéo dài kết hợp với mực nước do hồ Hòa Bình mở 3 cửa xả lũ gây ngập úng, Xí nghiệp sẽ vận hành trạm bơm Hệ, trạm bơm Thủy Nguyên để tiêu úng bảo vệ sản xuất.  

Bên cạnh sự chủ động trong công tác phòng, chống úng, ngành Nông nghiệp Thái Thụy còn hướng dẫn nông dân các biện pháp chăm sóc lúa sau mưa úng và bảo vệ tốt các diện tích mạ chưa cấy, dư thừa để tiến hành cấy tỉa dặm; thực hiện ngay các biện pháp diệt trừ ốc bươu vàng đang phát sinh gây hại lúa mùa.

Lưu Ngần - Trần Tuấn