Những ngày này, trên các cánh đồng, nông dân huyện Đông Hưng đang hối hả thu hoạch lúa xuân. Tiếng máy gặt rền vang hòa với niềm vui được mùa của người nông dân xua tan cái nắng hè oi bức. 

Ông Nguyễn Hữu Khoảng, thôn Duyên Trang Đông, xã Phú Lương phấn khởi cho biết: Đầu vụ mưa nhiều gây ngập úng, một số diện tích ruộng của gia đình bị chết phải thuê người dặm lại nhưng được HTX DVNN xã hướng dẫn cách chăm sóc, phòng, trừ sâu bệnh hợp lý, đúng thời điểm, 1,5 mẫu ruộng của gia đình vẫn sinh trưởng, phát triển tốt, năng suất ước đạt trên 2,2 tạ/sào, cao hơn vụ trước 40 - 50kg/sào, nếu thu hoạch hết được khoảng 3 - 3,5 tấn thóc/vụ. Mấy ngày nay tôi vừa gặt thuê cho bà con vừa tranh thủ gặt ruộng của nhà. 

Phải thuê thêm người, gặt từ sáng sớm tới tối mịt, mệt nhưng vui vì lúa được mùa. Gặt được ruộng nào là tôi tiến hành cày lật đất, bừa dập rạ chuẩn bị cho sản xuất vụ mùa. Vụ xuân này, Phú Lương gieo cấy gần 300ha, lúa chất lượng cao chiếm tới 30 - 40%, hầu hết các khâu từ làm đất, cấy đến thu hoạch đều bằng máy, ngay cả gieo mạ cũng theo phương thức tiên tiến là gieo mạ khay vừa giảm giống, giảm chi phí, người làm ruộng lại nhàn. 

Ông Nguyễn Trọng Thành, Giám đốc HTX DVNN xã Phú Lương cho biết: Vì thời gian chuyển vụ ngắn, HTX khuyến cáo bà con chủ động thu hoạch theo phương châm “xanh nhà hơn già đồng”. Để giúp bà con thu hoạch nhanh gọn, HTX động viên các chủ máy trong xã mời gọi chủ máy ở các tỉnh khác về thu hoạch cho bà con, đồng thời tham mưu với xã làm tạm trú cho các chủ máy ở xa về vừa để quản lý vừa tạo thuận lợi cho họ. Nhờ đầu tư thâm canh đúng mức cùng với việc chủ động gieo cấy đúng khung thời vụ nên lúa xuân đạt năng suất bình quân trên 72 tạ/ha (vụ xuân năm 2021 cũng được mùa nhưng năng suất chỉ đạt 71,9 tạ/ha). HTX khuyến cáo bà con thu hoạch đến đâu tiến hành làm đất đến đó, dùng vôi bột, phân vi sinh làm phân hủy rạ nhanh. Bên cạnh đó, HTX tuyên truyền bà con chủ động giống chất lượng, gieo mạ nền, mạ khay đúng khung thời vụ ngành chức năng khuyến cáo, chỉ những chân ruộng trũng mới gieo mạ diệc.  

Bà Cao Xuân Ngoạn, thôn Cốc, xã Phú Châu chia sẻ: Năm nay đầu vụ lúa phải dặm lại tới 2 lần nhưng sau đó thời tiết thuận lợi, lúa ít sâu bệnh, vẫn trĩu bông. Cứ tưởng năng suất bằng năm ngoái 1,8 - 2 tạ/sào, tôi chỉ chuẩn bị 20 bao để đựng thóc nhưng phải thêm 4 bao nữa mới hết thóc, vụ này chắc được tới 2,5 tạ/sào. Giờ nông dân nhàn vì tất cả làm bằng máy móc, chúng tôi già rồi vẫn tham gia sản xuất được, quyết tâm không bỏ ruộng. So với mọi năm, thu hoạch lúa xuân năm nay ở xã Trọng Quan sớm hơn các xã khác khoảng 10 ngày. 

Anh Nguyễn Ngọc Hạnh, xã Trọng Quan chia sẻ: Nhà có máy cấy, máy cày, máy gặt, vì vậy tôi mượn thêm ruộng của các hộ không sản xuất cấy 4 mẫu cùng một giống BC15 kháng đạo ôn. Đã nhiều năm, năm nay mới lại có một vụ xuân năng suất cao 2,5 - 2,8 tạ/sào. Nhà tôi đã thu hoạch xong, được khoảng 10 - 11 tấn thóc. Hiện nay tôi vừa thuê thêm người cày lật đất, bừa lồng dập rạ cho bà con trong xã, của gia đình vừa đưa máy gặt đi gặt lúa cho các xã trong huyện. Đã chuẩn bị bước vào vụ sản xuất mới, tôi và bà con mong muốn nhà nước điều chỉnh giảm giá xăng dầu, giá vật tư, phân bón để sản xuất nông nghiệp có lãi, nông dân mới mặn mà với đồng ruộng.

Vụ xuân năm nay, huyện Đông Hưng gieo cấy trên 11.200ha, đã có trên 1.300ha tích tụ sản xuất quy mô 1ha/hộ trở lên. Do làm tốt công tác phòng, trừ sâu bệnh, diệt chuột ngay từ đầu vụ, vì vậy lúa xuân phát triển tốt, ít sâu bệnh, bông to, hạt mẩy, lúa được mùa. Toàn huyện đã huy động hàng trăm máy gặt đập liên hợp đẩy nhanh tiến độ thu hoạch lúa cho bà con. 

Theo ông Lã Quý Thắng, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện, thời gian chuyển tiếp giữa vụ xuân và vụ mùa rất ngắn nên sâu bệnh tồn tại trong đất sẽ lây lan từ lúa xuân sang lúa mùa, có nguy cơ gây hại cao, vì vậy các địa phương tranh thủ nước hồ thủy điện Hòa Bình xả, lấy nước vào đồng ruộng, huy động máy cày ra đồng khẩn trương làm đất ngay sau thu hoạch xong để đáp ứng thời vụ gieo cấy lúa mùa; bà con nông dân cần làm tốt công tác vệ sinh đồng ruộng, rắc vôi bột, dùng phân vi sinh để xử lý gốc rạ; chủ động giống chất lượng gieo mạ đúng khung thời vụ khuyến cáo.

Vụ xuân năm nay ở Đông Hưng còn ghi nhận sự chuyển dịch về cơ cấu giống lúa và diện tích lúa chất lượng cao, sản xuất hữu cơ thân thiện với môi trường có xu hướng tăng. Đây là tiền đề quan trọng để vụ mùa năm 2022 và các năm tiếp theo bà con nông dân tiếp tục tích tụ ruộng đất, mở rộng sản xuất nông nghiệp hàng hóa, góp phần nâng cao giá trị trên diện tích đất canh tác.  

Thu Hiền