Thị trấn Thanh Nê, các xã Trà Giang, Hồng Thái, Quốc Tuấn, Lê Lợi, Vũ Thắng… là những địa phương có tỷ lệ gieo sạ, gieo vãi cao của huyện Kiến Xương. Tranh thủ thời tiết thuận lợi, bà con đang tích cực kiểm tra đồng ruộng nhằm hạn chế tới mức thấp nhất thiệt hại do mưa rét gây ra. Vụ xuân năm nay, với 6 sào, gia đình bác Phạm Văn Muộn, thôn Bích Kê xã Quốc Tuấn cấy tay 100% diện tích.

Song đến thời điểm này, ruộng lúa xuất hiện hiện tượng khô đầu lá lúa, vàng lá, rễ chuyển thành đen. Ðứng trước ruộng lúa đã chuyển vàng, không tính đến thiệt hại kinh tế, bác Muộn đang hoang mang không biết xử lý sao khi lịch thời vụ sắp kết thúc. Còn bên những mảnh ruộng gieo vãi, cây lúa đã có từ 2 - 3 lá, bà con có vẻ bình tâm hơn. Vừa tháo nước vào ruộng, bác Mai Thị Thìn, thôn Bích Kê cho biết: “Nhà tôi gieo thẳng đã nhiều vụ nay, vụ xuân này bác cũng vãi 100% diện tích bằng giống Bắc thơm từ mùng 9 âm lịch, đến nay lúa đã được 2 lá.

Những ngày mưa rét này, ngày nào tôi cũng ra thăm đồng. Trời rét chỉ làm cây lúa chậm phát triển chứ chắc là không thể chết được”. Nhổ một cây lúa dưới ruộng, bấm tay vào hạt thóc mộng, bác lạc quan cho biết: “Chỉ sợ thời tiết khắc nghiệt, rét hại kéo dài hơn nữa chứ hạt thóc mầm còn sáng và mẩy thế này lúa chưa thể chết được”. Trao đổi với chúng tôi, ông Vũ Hồng Phăng, Chủ nhiệm HTX Quốc Tuấn cho biết: Vụ xuân này, Quốc Tuấn gieo cấy 348 ha, trong đó 340 ha gieo vãi với các giống lúa lai: Thái Xuyên 111, Nhị ưu 838; lúa thuần: Q5, BC15, Bắc thơm số 7… Qua theo dõi, kiểm tra, diện tích lúa chết chủ yếu rơi vào những ruộng cấy.

Ðến thời điểm này, trên những diện tích vãi tuân thủ đúng quy trình kỹ thuật chưa có hiện tượng lúa chết cục bộ. Có khoảng 4 ha lúa vãi chết do người dân chủ quan, không tuân thủ kỹ thuật: không đánh luống, không chú trọng điều tiết nước. Trước khi vãi, bà con cần làm luống, thao tác này không chỉ giúp mặt ruộng được san bằng, ủi đi cỏ và gốc rạ mà còn giúp hạt mộng khi vãi chìm xuống bùn, giữ ấm cho mộng. Với diện tích bà con không làm luống mà vãi ngay, mặt bùn đã se lại, thóc vãi nông, khi rét đậm dễ bị chết.

Bên cạnh đó cũng cần chú ý điều tiết nước cho lúa. Trước tình hình thời tiết khắc nghiệt vừa qua, HTX khuyến cáo bà con cần thường xuyên thăm đồng. Với diện tích vãi sớm từ ngày 5 - 8/2, lúa đã được 2 - 3 lá cần giữ ẩm mặt ruộng, rắc tro mộc để giữ ấm cho lúa, tuyệt đối không được bón đạm đơn, có thể phun lân supe để cây lúa cứng cáp hơn. Khi thời tiết ấm ổn định mới tiến hành tháo nước vào ruộng, bón nhử đạm và tiến hành tỉa dặm. Với diện tích vãi sau, rơi vào những ngày rét đậm cần ủ thêm mộng, có thể gieo đầu luống hoặc trên vườn để dặm khi thời tiết ấm lên.

Trao đổi với chúng tôi, ông Hoàng Văn Thâu, Chủ nhiệm HTX DVNN xã Vũ Thắng cho biết: Vụ xuân này, Vũ Thắng gieo cấy 286,69 ha, trong đó 250 ha gieo vãi (chiếm 87%) với 40% lúa lai (CNR 36, Ð ưu 527, Nhị ưu 838), còn lại là lúa thuần và lúa chất lượng cao (T10, RVT, nếp 97). Trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt những ngày đầu năm này, tuy tỷ lệ nảy mầm không đạt 100% nhưng nếu tuân thủ đúng quy trình kỹ thuật thì dường như gieo thẳng là “an toàn” hơn cả. Ông Thâu cũng cho biết thêm: “Bên cạnh việc chỉ đạo bà con theo khuyến cáo của ngành Nông nghiệp, chúng tôi luôn đẩy mạnh công tác diệt chuột bằng thuốc sinh học từ trước, trong và sau cấy nhằm hạn chế tới mức thấp nhất thiệt hại”. Bà Ðinh Thị Ngoan, thôn 5 (Vũ Thắng) cho biết: “Hai ông bà tuy đã ngoài 60 tuổi nhưng vẫn cấy hơn 4 sào ruộng. 4 năm trở lại đây bà không phải thuê cấy nữa vì áp dụng phương thức gieo vãi. Không chỉ cho năng suất cao, tiết kiệm chi phí, sức lao động, gieo vãi ưu thế hơn cấy ở lúc thời tiết khắc nghiệt thế này. Nếu như trước kia, rét đậm rét hại như những ngày vừa qua, lúa cấy thế nào cũng chết nhưng giờ gieo vãi bà cũng an tâm hơn.

Bà Nguyễn Thị Mai, Phó trưởng Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Kiến Xương cho biết: Ðến thời điểm này, lúa gieo thẳng cơ bản vẫn “an toàn” song không vì thế mà chủ quan, lơ là. Thời vụ gieo cấy đã đi vào giai đoạn cuối vì vậy để bảo đảm khung thời vụ cũng như một vụ xuân thắng lợi, bà con cần tuân thủ nghiêm khuyến cáo của ngành Nông nghiệp.

 Hà Linh