Xã Hồng Tiến nổi tiếng với nghề làm mắm cáy theo phương pháp truyền thống có từ hàng trăm năm nay. Mắm cáy Hồng Tiến vốn nức tiếng thơm ngon vì được làm ra từ những con cáy sống tự nhiên trong môi trường nước lợ và kỹ thuật ngâm ủ, chiết xuất mắm của người dân nơi đây. Tuy nhiên, thị trường lại chưa biết nhiều tới sản phẩm của bà con vì số lượng hạn chế, chưa có thương hiệu. Năm 2016, khi được UBND huyện Kiến Xương hỗ trợ, tổ chức xây dựng nhãn hiệu tập thể “Mắm cáy Hồng Tiến”, làng nghề này thực sự khởi sắc và thu nhập của người dân mới được nâng lên.

Ông Trần Văn Kiểm, Giám đốc HTX Thủy sản Hồng Tiến cho biết: Hiện nay, toàn xã có 47 hộ thành viên chuyên sản xuất, kinh doanh mắm cáy. Sản lượng mỗi năm đạt hơn 10.000 lít mắm, cho giá trị gần 2 tỷ đồng. Mắm cáy Hồng Tiến giờ đã trở thành sản phẩm có thương hiệu trên thị trường nhờ HTX Thủy sản đứng ra tổ chức cho xã viên sản xuất, đăng ký nhãn hiệu tập thể đã được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cấp giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu và bảo hộ thương hiệu. Giá trị kinh tế tăng 20 - 30% so với trước; nghề làm mắm cáy đang tạo ra cơ hội phát triển kinh tế và giải quyết việc làm cho nhiều người dân địa phương.

Để xây dựng thành công nhãn hiệu tập thể “Mắm cáy Hồng Tiến”, UBND huyện Kiến Xương đã hỗ trợ 450 triệu đồng thực hiện đề tài; xây dựng và tập huấn quy trình kỹ thuật chế biến và bảo quản sản phẩm mắm cáy cho các hộ dân; thiết kế nhãn hiệu; xây dựng hệ thống nhận diện để quảng bá; xây dựng các quy chế phục vụ việc cấp và sử dụng nhãn hiệu tập thể; tập huấn nâng cao nhận thức về sở hữu trí tuệ và áp dụng các quy định của HTX trong quá trình sản xuất, kinh doanh, quảng bá sản phẩm.

Gian hàng quảng bá sản phẩm chạm bạc gắn với du lịch làng nghề tại lễ hội Đồng Xâm 2018. Ảnh: Quốc Cường 

Ra đời cách đây gần 600 năm, làng nghề chạm bạc Đồng Xâm (xã Hồng Thái) nay đã phát triển thành một xã nghề với hàng chục doanh nghiệp và hơn 150 tổ hợp sản xuất thu hút hơn 2.000 lao động chính và hàng nghìn lao động thời vụ. 

Ông Nguyễn Văn Ngoan, Chi hội trưởng Chi hội mỹ nghệ kim hoàn đá quý chạm bạc Đồng Xâm cho biết: Mặc dù làng nghề có truyền thống, lịch sử phát triển lâu đời, tiềm năng phát triển kinh tế nhưng các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất ở Đồng Xâm vẫn phải tự loay hoay tìm đầu ra cho sản phẩm của mình; giá bán một sản phẩm tại làng nghề chỉ bằng một nửa, thậm chí 1/3 so với giá bán những sản phẩm này tại các cửa hàng mỹ nghệ kim hoàn trong nước; nhiều mẫu mã, kiểu dáng sản phẩm đặc sắc của làng nghề bị làm nhái khiến cho uy tín của chạm bạc Đồng Xâm giảm xuống.

Năm 2012, Sở Khoa học và Công nghệ, UBND huyện Kiến Xương đã hỗ trợ xã Hồng Thái thực hiện xây dựng nhãn hiệu tập thể cho làng nghề chạm bạc Đồng Xâm. Dự án đã tổ chức các lớp tập huấn nâng cao kiến thức xây dựng và quản lý nhãn hiệu tập thể cho Chi hội mỹ nghệ chạm bạc và các nghệ nhân, thợ nghề chạm bạc; xây dựng mô hình quản lý nhãn hiệu tập thể cho chi hội; hoàn chỉnh thiết kế lôgô cho nhãn hiệu tập thể và đăng ký lôgô bản quyền với Cục Sở hữu trí tuệ. Dự án cũng xây dựng cho làng nghề một website động có đủ tính năng đáp ứng nhu cầu quảng bá sâu rộng hơn nữa sản phẩm ra các thị trường trong nước, quốc tế, kết hợp xúc tiến hoạt động giao thương, hoạt động mua, bán sản phẩm làng nghề qua mạng internet góp phần tạo môi trường thuận lợi cho làng nghề phát triển. Hiện nay, tỷ lệ hộ khá, giàu ở Đồng Xâm chiếm khoảng trên 70% số hộ trong làng nghề; doanh thu từ nghề chạm bạc đóng góp hơn 60% vào tổng thu nhập của địa phương.

Ông Bùi Xuân Triều, Trưởng phòng Kinh tế - Hạ tầng huyện Kiến Xương cho biết: Toàn huyện có 37 làng nghề, giải quyết việc làm, thu nhập cho 14.419 hộ với 27.803 lao động. Giá trị sản xuất từ nghề năm 2017 đạt 1.454,3 tỷ đồng, năm 2018 phấn đấu đạt 1.582,8 tỷ đồng. Tuy nhiên đến nay, mới có 2 làng nghề được xây dựng nhãn hiệu tập thể. Để giúp các làng nghề phát triển bền vững, huyện đang tập trung chỉ đạo các địa phương, làng nghề tăng cường phát triển các mối liên kết, sản xuất hàng hóa theo chuỗi sản phẩm. Khuyến khích các làng nghề, cơ sở sản xuất, doanh nghiệp chủ động tìm mở rộng thị trường tiêu thụ, nhất là đầu tư xây dựng nhãn hiệu tập thể, thương hiệu cho sản phẩm để gia tăng giá trị cho sản phẩm làng nghề.

Khắc Duẩn