Thành lập sau một năm miền Bắc được giải phóng, so với gần 200 năm thành lập huyện thì Ðông Trà là một trong số xã trẻ của huyện Tiền Hải. Ở đây còn nhiều tên làng mới có từ khi Ðảng và Nhà nước ta có chủ trương di dân xây dựng vùng kinh tế mới, như thôn Ðịnh Cư Ðông, Ðịnh Cư Tây. Là xã mới, duyên giang nên Ðông Trà có rất nhiều khó khăn. Mặc dù vậy khi được huyện chọn là một trong 10 xã làm điểm xây dựng nông thôn mới (NTM), địa phương này đã có bứt phá nhiều mặt. Ðến tháng 8/2013, toàn xã đạt được 14/19 tiêu chí phấn đấu hoàn thành 5 tiêu chí còn lại vào năm 2014.

Ðông Trà có 1.275 hộ, 4.400 khẩu với 483 ha đất tự nhiên, trong đó đất sản xuất nông nghiệp gần 300 ha. Do cận kề với cửa sông và cách biển không xa nên tỷ lệ ruộng nhiễm chua mặn cao, làm cho năng suất cây trồng thấp. Phần lớn dân cư từ các tỉnh Nam Ðịnh, Thanh Hóa và ở các huyện bạn theo lời kêu gọi đi xây dựng kinh tế mới về đây, nên chủ yếu là làm ruộng, ít hộ có thêm nghề phụ; xa trung tâm huyện nên giao lưu kinh tế Ðông Trà cũng khó khăn.

Tuy nhiên, về Ðông Trà lần này, chúng tôi đã nhìn thấy rõ nét các tiêu chí mà địa phương đã thực hiện được. Trong phát triển kinh tế, ngay sau khi thực hiện thành công dồn điền đổi thửa (từ 2,46 thửa/hộ xuống còn 1,49 thửa/hộ), Ðông Trà đã đổi mới cơ cấu cây trồng (đưa 50% lúa chất lượng cao vào thâm canh), năng suất lúa có mức tăng đáng kể từ 115 tạ/ha năm 2011 lên 120 tạ/ha vào năm ngoái. Từ một xã rất ít diện tích cây vụ đông, sau dồn điền đổi thửa và cải tạo đất, ngay vụ đông năm nay có thể mở rộng được 150 ha, trong đó diện tích khoai tây, dưa, bầu bí chiếm 70 - 80%.

Về chăn nuôi, Ðông Trà đã xây dựng được 20 gia trại, quy mô 100 đầu lợn/gia trại. Với lợi thế đầm bãi ven sông, Ðông Trà vừa khai thác để nuôi trồng, đánh bắt thủy hải sản vừa chăn nuôi thủy cầm, mang lại nguồn thu đáng kể cho người dân. Mặt tích cực hơn nữa, từ một vùng quê trắng nghề, thực hiện Nghị quyết số 01 của Tỉnh ủy và thực hiện đổi mới cơ cấu lao động, sắp xếp lại việc làm, đến nay Ðông Trà vẫn duy trì được một làng nghề đã được cấp bằng công nhận, ngoài ra còn du nhập được nhiều nghề mới, thu hút hàng trăm lao động có việc làm.

Mức thu nhập đạt bình quân 25,2 triệu đồng/người/năm. Kinh tế hộ ổn định và có bước phát triển, 100% nhà dân trong xã là nhà mái bằng, nhà tầng. Từ kết quả dồn điền đổi thửa, Ðông Trà không chỉ nâng cao năng suất cây trồng, còn huy động sức người, sức của cho việc xây dựng cơ sở hạ tầng, với tổng số vốn đã đầu tư trong những năm qua đạt hơn 8,5 tỷ đồng. Nhiều hạng mục bắt đầu phát huy tác dụng như cứng hóa 4,55 km kênh mương; nhiều tuyến đường mở rộng, nâng cấp đã tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân đi lại, sản xuất - kinh doanh; xây dựng mới nhiều phòng học kiên cố đáp ứng yêu cầu dạy và học cho con em...

Trong số vốn đầu tư trên, có tới hơn 1,6 tỷ đồng được huy động từ sự đồng tình ủng hộ của nhân dân và con em xa quê làm ăn thành đạt gửi về. Hai năm 2013 và 2014, Ðông Trà đang quyết tâm phấn đấu hoàn thành 5 tiêu chí còn lại, trong đó nặng nề nhất là xây dựng cơ sở hạ tầng như giao thông nông thôn, giao thông nội đồng còn dang dở; xây dựng nâng cấp chợ Ðông Trà... Khó khăn lớn nhất trong giai đoạn sắp tới vẫn là nguồn lực, tổng nhu cầu vốn là 16,36 tỷ đồng.

Ðể giải quyết khó khăn về vốn và thực hiện thắng lợi cả 5 tiêu chí, Ðông Trà xây dựng kế hoạch phân kỳ phấn đấu: Năm 2013, hoàn thành tiêu chí về thủy lợi, xây dựng xong chợ đúng tiêu chuẩn; 3 tiêu chí (giao thông, hộ nghèo, môi trường) hoàn thành vào năm 2014. Giải quyết khó khăn về vốn đầu tư xây dựng cơ bản, cùng với việc xây dựng kế hoạch đề nghị ngân sách Nhà nước hỗ trợ theo Quyết định số 02 của UBND tỉnh và ngân sách huyện đã được công khai, số còn lại (khoảng 5,767 tỷ đồng) xã đã quy hoạch chuyển đổi mục đích sử dụng đất theo đề án quy hoạch dân cư, đang chờ phê duyệt, để đấu giá công khai.

Tiếp tục huy động sự đóng góp của nhân dân bằng ngày công lao động (quy đổi ra tiền) và vận động con em làm ăn thành đạt góp sức với quê hương xây dựng NTM. Ðể đạt tiêu chí về hạ thấp tỷ lệ hộ nghèo, từ đầu năm 2013, Ban chỉ đạo xây dựng NTM Ðông Trà đã giao chỉ tiêu cho từng đoàn thể quần chúng đảm nhiệm, giúp các hộ nghèo về vốn, về phương hướng sản xuất - kinh doanh. Ðồng chí Ðỗ Ðình Bang, Chủ tịch UBND xã Ðông Trà khẳng định: Gốc gác giải quyết mọi khó khăn là phát triển sản xuất.

Thực hiện quyết tâm này, Ðông Trà đang đổi mới cơ cấu cây trồng, vật nuôi, đổi mới mùa vụ. Về CN - TM - DV, Ðông Trà phấn đấu thu hút thêm một số nghề mới, tăng thêm thu nhập cho hộ gia đình. Chợ hoàn thành trong năm 2013 cũng là điều kiện để kéo thị trường về với sản xuất, cộng với cơ chế mở cửa thu hút những hộ kinh doanh về với Ðông Trà để CN - TM - DV chiếm tỷ trọng 60 - 65%.

Cuối tháng 9, chúng tôi đã về Ðông Trà chứng kiến nhân dân làm đường giao thông trục thôn. Phó Chủ tịch UBND xã Nguyễn Văn Dũng cho biết, mặc dù thời tiết mưa nhiều nhưng bà con vẫn phấn khởi, nô nức tham gia. Tuyến đường dài 630 m, mặt rộng 3,5 m của thôn Ðịnh Cư Ðông được khoán cho tổ thợ của thôn. Ðoạn đường 436 m của thôn Phụ Thành được khoán cho Hội Cựu chiến binh, lại chọn phương án nhân dân tự làm đường bằng chính sức mình để giảm đóng góp. Ông Lại Thế Miên, Chi hội CCB thôn cho biết, hôm khởi công làm đường (ngày 8/9), gần 400 người dân tham gia, do vậy thôn không thuê máy mà sử dụng lực lượng lao động tại chỗ, bảo đảm hoàn thành ngay trong tháng 9.

Bài, ảnh: Phan Lợi