Là một trong những xã được chọn làm điểm của tỉnh trong xây dựng NTM, hết năm 2013, Trọng Quan (Ðông Hưng) đã hoàn thành 19/19 tiêu chí với điểm nhấn là môi trường nông thôn xanh, sạch, đẹp; hệ thống cơ sở hạ tầng trường học, trạm y tế, nhà văn hóa, đường giao thông khang trang. Theo ông Ðặng Xuân Hòa, Phó Chủ tịch UBND xã Trọng Quan cho biết, khi chưa thực hiện xây dựng NTM, kinh tế của  xã tuy phát triển song sản xuất nông nghiệp còn nhỏ lẻ, manh mún. Thu nhập của người dân thấp (13,2 triệu đồng/người/năm); cơ sở hạ tầng xuống cấp gây nhiều khó khăn cho sinh hoạt, phát triển kinh tế.

Ðược tỉnh chọn làm điểm xây dựng NTM, sau 5 năm triển khai, bộ mặt nông thôn đã có sự thay đổi rõ rệt. Kinh tế có bước tăng trưởng khá, cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực với tốc độ tăng trưởng đạt trên 17%/năm, thu nhập bình quân đạt 28,8 triệu đồng/người/năm. Cũng theo ông Hòa, tuy được công nhận là xã NTM song địa phương vẫn còn nhiều việc phải làm bởi xây dựng đã khó, việc giữ vững các tiêu chí còn khó khăn hơn. Ðơn cử, cơ sở hạ tầng NTM: nhà văn hóa, khu thể thao các thôn… đầu tư hàng chục tỷ đồng tuy nhiên việc quản lý thế nào, kinh phí duy tu, bảo dưỡng và khai thác hiệu quả vẫn là trăn trở với địa phương. Không chỉ với hệ thống hạ tầng cơ sở, việc phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập cho người dân là trăn trở lớn nhất với địa phương.

Ông Ðặng Xuân Hòa cho biết thêm: Trọng Quan được tỉnh chọn là một trong những xã xây dựng thí điểm mô hình cánh đồng mẫu với diện tích 50,27 ha, thuộc 3 thôn: Tràng Quan, Vinh Hoa, Vinh Quan. Ðể phát triển kinh tế, xã đặc biệt quan tâm tới việc phát triển nông nghiệp, trong đó có cánh đồng mẫu. Với 2 vụ lúa, 1 vụ màu, xã đã đưa các giống lúa chất lượng cao như: Bắc thơm, RVT, ÐS1… vào sản xuất hàng hóa; vụ đông lấy khoai tây, đậu tương, bí xanh làm chủ lực. Sang năm thứ 2 thực hiện cánh đồng mẫu, mô hình bước đầu cho thấy tính hiệu quả, giá trị sản xuất vượt mục tiêu đề ra.

Diện mạo nông thôn mới trên quê hương Vũ Tây (Kiến Xương).

Trong thời gian tới, xã tiếp tục xây dựng cánh đồng mẫu tại các thôn còn lại, mở rộng diện tích trồng vụ đông để nâng cao giá trị sản xuất từ nông nghiệp. Với các ngành nghề hiện có tại địa phương: chế biến lương thực - thực phẩm, sản xuất gạch blôc, may, thêu, hàn xì, thời gian tới xã tiếp tục mở rộng các nghề mới; phối hợp với các tổ chức, đơn vị mở các lớp dạy nghề cho nông dân; tạo mọi điều kiện thuận lợi cho các cá nhân, doanh nghiệp tại địa bàn mở rộng sản xuất, thu hút ngày càng nhiều lao động nông nhàn địa phương.

Mặc dù không phải là xã điểm của tỉnh, huyện, nhưng hết năm 2013, xã Vũ Tây (Kiến Xương) cũng đã về đích NTM. Một trong những thành công khi xây dựng NTM ở Vũ Tây chính là thực hiện tốt các tiêu chí về an ninh trật tự (ANTT), xây dựng thôn làng văn hóa, hệ thống chính trị vững mạnh. Trao đổi với chúng tôi, ông Tạ Xuân Khiết, Phó Chủ tịch UBND xã cho biết: Với diện tích tự nhiên trên 600 ha, 3.239 hộ, 9.887 khẩu, Vũ Tây là một trong những xã đông dân. Với hàng nghìn lao động địa phương đi làm ăn xa ở các tỉnh bạn, bên cạnh việc nâng cao thu nhập, phát triển kinh tế cũng kéo theo hệ lụy: lây mắc các tệ nạn xã hội. Chính vì vậy, cùng với việc phát triển kinh tế, xã luôn chú trọng công tác bảo đảm ANTT, an toàn xã hội.

Bằng việc xây dựng nên các mô hình tự quản ở các thôn, từ nhiều năm nay, trong xã không xảy ra vụ trọng án nào, tệ nạn ma túy giảm rõ rệt. Tiêu biểu như mô hình “Thôn an toàn, không ma túy” thành lập năm 2003 ở thôn Tiền Phong, mô hình “Ngăn chặn và đẩy lùi tệ nạn xã hội” thôn Quang Minh, Chi hội Cựu chiến binh thôn Hợp Tiến với phong trào “Ngăn chặn và đẩy lùi tệ nạn ma túy”... Ông Tạ Xuân Khiết cho biết thêm: Trong xây dựng NTM nói chung, thực hiện các tiêu chí về ANTT, hệ thống chính trị, văn hóa nói riêng, Ðảng bộ, chính quyền địa phương luôn đặt công tác tuyên truyền lên hàng đầu để người dân nhận thức được vai trò, trách nhiệm, vị thế của con người mới.

Với phương châm “mưa dầm thấm lâu” bước đầu công tác tuyên truyền đã cho thấy hiệu quả, tỷ lệ sinh con thứ 3 hàng năm liên tục giảm, 7/9 thôn đạt danh hiệu thôn làng văn hóa. Hệ thống chính trị cũng không ngừng được củng cố, đổi mới hoạt động. Ðể giữ vững xã NTM, bên cạnh việc tăng cường công tác tuyên truyền đến người dân, đẩy mạnh hiệu quả hoạt động của các tổ tự quản, xã Vũ Tây cũng nâng cao chất lượng của đội ngũ công an viên, làm tốt công tác tuần tra, canh gác, bảo vệ tạo tiền đề phát triển kinh tế của địa phương.

Ông Lê Nguyên Hoài, Phó Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn cho rằng, trong 19 tiêu chí xây dựng NTM, ngoài những tiêu chí cứng về xây dựng cơ sở hạ tầng, các tiêu chí mềm: môi trường, thu nhập, tỷ lệ hộ nghèo… cần quan tâm, duy trì thường xuyên nếu không rất khó giữ. Với các tiêu chí: văn hóa, ANTT, hệ thống chính trị, tuy không mất nhiều kinh phí song rất dễ “tuột” nếu chủ quan, lơ là. Xây dựng NTM không dừng lại ở việc hoàn thiện 19 tiêu chí mà cần giữ vững, củng cố và phát triển hơn nữa kết quả đã đạt được, để NTM có con người mới, cuộc sống mới.

Lưu Ngần