Cuối năm 2009, sau khi được chọn làm điểm về xây dựng nông thôn mới, xã Thụy Trình (Thái Thụy) bắt tay ngay vào chuẩn bị tư tưởng, đánh giá thực trạng, làm quy hoạch tổng thể, quy hoạch chi tiết theo Bộ tiêu chí chuẩn quốc gia mà Thủ tướng Chính phủ ban hành tháng 4/2009. Sơ bộ tính toán phải cần 4 - 5 năm và phải đầu tư hàng vạn ngày công, trên dưới 100 tỷ đồng để cải tạo cũ và xây dựng mới. Dù vậy, Thụy Trình vẫn quyết tâm. Ðảng bộ, chính quyền, Hội Nông dân đã nhiều lần họp bàn với nông dân: “Mình làm cho mình, cho con cháu mình, đây là thời cơ, mình bỏ công sức, có sự hỗ trợ của Nhà nước, của các nhà khoa học, không làm thì để đến bao giờ, chẳng làm trước cũng phải làm sau”… Thế rồi chủ trương xây dựng nông thôn mới được thông qua, xã lập Ban Chỉ đạo, lập quy hoạch tổng thể, lập các tiểu ban. Quy hoạch tổng thể được UBND huyện Thái Thụy phê duyệt.          

Từ đầu năm 2010, xã tiến hành dồn điền đổi thửa, quy vùng sản xuất nông nghiệp. Cánh đồng hơn 430ha, gần 10.000 thửa từ thời “khoán hộ” (mỗi hộ 4,5 thửa), dồn lại mỗi hộ còn bình quân 1,8 thửa; riêng việc dồn điền đổi thửa mỗi nhân khẩu nông nghiệp đã góp 26m² đất, toàn xã đào đắp 95.000m³; 16km đường giao thông nội đồng được nâng cấp, chỉnh trang; hơn 10km đã rải nhựa và bê tông hóa. Ðồng thời chỉnh trang, sửa sang, bê tông hóa 27km đường giao thông dọc xã, liên xã, đường thôn xóm. Hệ thống thủy lợi được rà soát lại, bảo trì 6 trạm bơm, xây thêm  2 trạm bơm mới, 12 cống đập, 15km mương (80% kênh mương được cứng hóa), bảo đảm tưới tiêu nước cho lúa và rau màu trong mọi tình huống. Ðồng ruộng được quy hoạch thành 3 vùng: 260ha hai vụ lúa một màu, 157ha hai vụ lúa, 16ha nuôi thủy sản; từng bước cơ giới hóa khâu làm đất bằng 5 máy kéo lớn, 40 máy nhỏ. Ðồng lúa được thâm canh đúng thời vụ, gieo cấy hoàn toàn giống lúa mới ngắn ngày, 80% là giống chất lượng cao; khâu thu hoạch cũng được cơ giới hóa... Ðồng thời khuyến khích các gia đình đẩy mạnh chăn nuôi, phát triển 4 trang trại, 55 gia trại.

Các ngành nghề truyền thống như làm nón, xây dựng được mở mang, thu hút hơn 1.000 lao động, Các trường học, trạm y tế, nhà văn hóa, khu trung tâm cũng được bổ sung, chỉnh trang và xây dựng mới. Nhà ở của dân cư được nâng cấp, trên 90% đạt chuẩn, hàng trăm nhà 2 - 3 tầng, 94% hộ dùng nước máy, 95% hộ có điện sinh hoạt,… Cả xã là một đại công trường! Ðến Thụy Trình thấy chỗ nào cũng xây dựng, lúc nào cũng vui; ngày nào cũng có khách đến tham quan, trao đổi kinh nghiệm… Với trách nhiệm là một xã điểm, từ thực tế, Thụy Trình đã có nhiều kiến nghị với Ban Chỉ đạo xây dựng nông thôn mới của huyện, của tỉnh, đề nghị với Thủ tướng Chính phủ điều chỉnh bổ sung, sửa một số tiêu chí trong Bộ tiêu chí xã NTM (trong đó có tiêu chí 10,11,12). Ðề nghị đã được chấp nhận sửa đổi.

Hết năm 2011 Thụy Trình đã hoàn thành 10/19 tiêu chí theo chuẩn quốc gia. Bình quân thu nhập đầu người 17,5 triệu đồng, còn 5% hộ nghèo. Năm 2012 có thêm 7 tiêu chí đạt chuẩn quốc gia. Năng suất lúa đạt 12,5 tấn/ha. Tổng giá trị thu nhập đạt 150,9 tỷ đồng, tốc độ tăng trưởng 15,8%, bình quân thu nhập 20,7 triệu đồng/người/năm; hộ nghèo còn 2,85%; trên 90% lao động có việc làm thường xuyên; số gia đình dùng nước máy 97,7%, 77% người dân tham gia bảo hiểm y tế.

Như vậy năm 2013 chỉ còn 2 tiêu chí (2, 6) đã tập trung xây dựng. Tiêu chí 2 giao thông còn nâng cấp 2.756m đường xã, 2.280m đường thôn, một số đường liên thôn, xóm, một số đường giao thông nội đồng; tiêu chí 6 còn trụ sở Ðảng ủy, UBND xã, nhà văn hóa xã và nhà văn hóa 2 thôn. Thụy Trình đã lập kế hoạch xin Nhà nước hỗ trợ kinh phí cho giao thông đường huyện, liên xã, một phần cho trường học, nhà văn hóa, trụ sở Ðảng ủy, UBND xã, vận động nhân dân và những bà con xa quê góp sức làm tiếp, hoàn thiện những công trình còn lại.

Ðến hết năm 2013 cả 19 tiêu chí đã cơ bản hoàn thành. Ban Chỉ đạo xây dựng nông thôn mới của huyện, của tỉnh đã kiểm tra và báo cáo UBND tỉnh công nhận Thụy Trình là Xã nông thôn mới đợt I năm 2014. Ngày 26 tháng 9 năm 2014, UBND tỉnh đã quyết định công nhận xã Thụy Trình đạt chuẩn quốc gia nông thôn mới năm 2014. Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ của Tỉnh ủy, Huyện ủy, Thụy Trình đã cố gắng hết sức, kết hợp được sức mạnh của bốn nhà (nhà nông, nhà nước, nhà khoa học, nhà doanh nghiệp). Riêng vốn đầu tư, đã huy động trên 60 tỷ đồng, trong đó Nhà nước hỗ trợ gần 30 tỷ đồng (chủ yếu là giao thông, thủy lợi, trường học, trạm y tế), huy động các doanh nghiệp vừa và nhỏ, các hộ dân cư đóng góp hơn 30 tỷ đồng, những người con xa quê trên 3 tỷ đồng…

Về thăm Thụy Trình, ai cũng thấy vui. Từ trung tâm xã qua các thôn, các cánh đồng mẫu thẳng cánh cò bay gần chục cây số. Khu trung tâm có những tòa nhà mới xây nhiều tầng của trường mầm non, trường tiểu học, trung học cơ sở; trụ sở Ðảng ủy, Ủy ban nhân dân, nhà văn hóa khang trang; qua thôn xóm nào cũng nhộn nhịp những “tiểu công trường” làm đường, mở rộng ngõ xóm, sửa sang nhà mới, chỉnh trang đường điện, đường nước… Thụy Trình  đang đổi mới từng ngày.

Phạm Tầm

(Thành phố Thái Bình)