Vẻ vang thay, trong lịch sử hình thành, chiến đấu và phát triển, đường Trường Sơn - Hồ Chí Minh lịch sử có sự tham gia của hơn 2 vạn người con Thái Bình, nhiều người trong số đó đã in đậm dấu ấn trên các trang sử hào hùng của tuyến đường. Ðó là Nguyễn Thanh Lâm, quê xã An Mỹ (Quỳnh Phụ) là người đầu tiên tham gia đoàn công tác “thồ đặc biệt” từ năm 1959; đó là các Phó Tư lệnh: Nguyễn Tường Lân, Hoàng Văn Thái, Tô Ða Mạn, Ðặng Hương, Nguyễn Văn Quý, Trần Văn Phúc; là các Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân: Vũ Tiến Ðề, Hà Văn Tơ, Nguyễn Duy Tân, Nguyễn Thị Hồng Mai, Nguyễn Ðức Hạnh, Nguyễn Xuân Liên... cùng hàng nghìn người con ưu tú của quê hương 5 tấn đã anh dũng hy sinh hoặc để lại một phần xương máu trong quá trình “mở đường mà tiến”, “đánh địch mà đi” trên tuyến đường lịch sử này. Niềm tự hào đó từng được nhân lên bởi nhiều tướng lĩnh tài ba, nhiều cán bộ cấp cao của Ðảng, Nhà nước, nhiều nhà khoa học thành danh, nhiều doanh nhân thành đạt cùng nhiều công dân gương mẫu vốn sinh ra và lớn lên từ đồng đất Thái Bình, đã có một thời tôi luyện, thử thách ở Trường Sơn trong hoàn cảnh đói cơm, nhạt muối, nắng lửa, mưa rừng, thác lũ, muỗi vắt, bọ chó, gió Lào, sốt rét, bom dội lên bom, đạn cày lên đạn để trưởng thành khi chiến tranh đã lùi xa.

Nhằm giáo dục và phát huy truyền thống, từ năm 1999, Nhà nước đã cho phép thành lập Hội Truyền thống Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh và Tỉnh hội Thái Bình đã được thành lập. Sau 15 năm hoạt động, đến nay Hội Truyền thống Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh của Thái Bình đã kết nạp được hơn 15.000 hội viên và Hội đã trở thành thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

Những năm gần đây, đặc biệt là sau đại hội năm 2013, Hội Truyền thống Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh tỉnh đã triển khai nhiều hoạt động phong phú không chỉ thấm đẫm nghĩa tình đồng đội mà còn góp phần tích cực vào các phong trào thi đua yêu nước ở địa phương như: Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, xây dựng đô thị văn minh... Hiện chưa thống kê được chính xác sự đóng góp công sức, tiền của, đất đai của những người lính Trường Sơn năm xưa vào quá trình xây dựng nông thôn mới ở Thái Bình nhưng dường như đến bất kỳ địa phương nào trong tỉnh cũng được nghe kể về những tấm gương, những điển hình của hội viên hội Truyền thống Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh từng hiến kế, đứng ra tổ chức, tham gia ban kiến thiết, ban giám sát hoặc làm nòng cốt trong việc vận động bà con góp tiền, hiến đất, tìm nguồn tài chính để xây dựng nông thôn mới. Ngoài việc đóng góp đầy đủ theo quy định, đã có hàng trăm hội viên tài trợ cho việc làm đường của các thôn làng từ 1 - 5 triệu đồng. Hàng chục tấm gương hội viên đã tài trợ từ 10 triệu đồng trở lên, nhiều hội viên đã đi tiên phong trong việc tháo dỡ tường bao, cổng dậu, hiến đất để làm đường. Có thể kể đến những hội viên tiêu biểu tích cực tham gia xây dựng nông thôn mới như: Lại Ðăng Dục xã Việt Hùng, Trần Văn Bảo xã Vũ Tiến, Trần Văn Thi xã Tân Lập (Vũ Thư); Nguyễn Ðức Hải xã Quỳnh Ngọc (Quỳnh Phụ); Bùi Tiến Phong xã Thái Phương (Hưng Hà); Lưu Xuân Cán xã Ðông Hợp (Ðông Hưng); Nguyễn Thị Ðũi xã Nam Hà, Lê Thị Vân xã Nam Thịnh (Tiền Hải) và làm kinh tế giỏi như: Phạm Thị Mỵ, Nguyễn Văn Bản, Tạ Thị Hạnh, Vũ Thị Vị, Phạm Văn Giảng... Hầu hết hội viên gương mẫu hưởng ứng các phong trào, các cuộc vận động diễn ra ở cơ sở như phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng gia đình hiếu học, dòng họ hiếu học, tham gia các tổ tự quản về phòng chống tội phạm, tệ nạn ma túy, bảo đảm trật tự an toàn giao thông..., góp phần cùng địa phương hoàn thành các tiêu chí xây dựng nông thôn mới.

Cuối năm 2014, nhân dịp kỷ niệm 70 năm ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam, 25 năm Ngày hội quốc phòng toàn dân, Ban Thường vụ Hội Truyền thống Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh tỉnh đã tặng giấy khen cho 34 hội viên tiêu biểu. Ðó là sự khích lệ những chiến sĩ Trường Sơn năm xưa đã đóng góp tích cực vào chương trình xây dựng nông thôn mới.

Nguyễn Thanh

Vũ Quý, Kiến Xương