Từng được tập huấn về cách sử dụng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) trên lúa và một số cây trồng khác, giờ đây, bà Nguyễn Thị Thuận, thôn Nghĩa Môn, xã Quang Hưng (Kiến Xương) khá tự tin khi sâu bệnh xuất hiện trên diện tích canh tác của gia đình. 

Bà Thuận cho biết: Thông qua các lớp tập huấn IPM (tập huấn quản lý dịch hại tổng hợp trên cây trồng và sử dụng an toàn thuốc BVTV) mà tôi đã được tham gia, nhận thức, thói quen sử dụng thuốc BVTV của tôi thay đổi rất nhiều. Nhờ tuân thủ đúng nguyên tắc “4 đúng” khi sử dụng thuốc BVTV nên gia đình đã phòng, trừ hiệu quả nguy cơ gây hại của sâu bệnh trên lúa. Hiện nay, 1,7 mẫu lúa của gia đình tôi phát triển tốt, bước vào giai đoạn ôm đòng, trỗ bông, hứa hẹn cho năng suất cao.

Tuy nhiên, không nhiều nông dân như bà Thuận nắm chắc và nghiêm túc thực hiện “4 đúng” khi sử dụng thuốc BVTV. Chiến dịch phun thuốc phòng, trừ sâu bệnh do ngành Nông nghiệp phát động từ ngày 25/4 đến ngày 1/5 vừa qua, tổng diện tích đề xuất phòng, trừ sâu cuốn lá nhỏ và trừ rầy là 78.710ha, ngoài ra còn phòng bệnh đạo ôn lá, bệnh khô vằn, đạo ôn cổ bông với diện tích lúa trỗ trước ngày 10/5. 

Qua kiểm tra, đánh giá của Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, 98,8% diện tích được phun thuốc phòng, trừ sâu cuốn lá nhỏ, rầy, nông dân chấp hành tốt lịch chỉ đạo phun trừ của tỉnh, tuy nhiên, tỷ lệ sử dụng thuốc BVTV theo khuyến cáo của cơ quan chuyên môn bình quân toàn tỉnh mới đạt khoảng 50%. Ở nhiều nơi, nông dân vẫn sử dụng các loại thuốc rẻ tiền, thuốc không theo khuyến cáo; lượng nước phun thuốc chưa bảo đảm; đặc biệt, tình trạng hỗn hợp nhiều loại thuốc trong một bình phun vẫn còn xảy ra. 

Theo báo cáo của Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, diện tích phun kém, mật độ sâu cuốn lá nhỏ còn từ 53 - 140 con/m², rầy còn từ 700 - 2.000 con/m².

Thuốc BVTV có vai trò quan trọng trong bảo vệ cây trồng, tuy nhiên nhất thiết cần phải sử dụng đúng kỹ thuật mới phát huy hiệu quả và bảo đảm tính an toàn. Nếu sử dụng không đúng không những không đem lại hiệu quả phòng, trừ sâu bệnh mà còn ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của người lao động, người sử dụng nông sản và môi trường sống.

Nội dung đầu tiên trong “4 đúng” là đúng thuốc: cần phải rõ loại sâu bệnh cần phòng, trừ là gì, mua thuốc đặc trị đúng cho loại sâu bệnh đó. Nếu không được sử dụng đúng vừa không hiệu quả còn gây lãng phí, ô nhiễm môi trường; tuyệt đối không sử dụng thuốc cấm, thuốc không rõ nguồn gốc, thuốc không có trong danh mục được phép sử dụng. Khi sử dụng thuốc cần phải pha đúng nồng độ, phun đủ lượng nước quy định để bảo đảm thuốc trải đều, tiếp xúc với dịch hại nhiều nhất; không được tùy tiện thay đổi nồng độ thuốc, nếu không sẽ gây nguy cơ tái phát dịch hại, ảnh hưởng tới người sử dụng, tăng chi phí sản xuất. 

Ngoài ra, phun thuốc BVTV cần phải đúng lúc, kịp thời vào thời điểm dịch hại trên đồng ruộng dễ bị tiêu diệt. Đối với từng loại thuốc BVTV đều được hướng dẫn sử dụng, phun thuốc đúng cách để bảo đảm an toàn cho người lao động và môi trường xung quanh. Trước khi sử dụng, người trực tiếp phun cần trang bị đầy đủ dụng cụ bảo hộ, sau khi phun không được trút bỏ lượng nước thuốc dư thừa, rửa bình phun ra nguồn nước sinh hoạt, xử lý bao bì thuốc BVTV đúng quy định...

Mặc dù nhiều địa phương đã đầu tư trang bị bể chứa nhưng bao bì thuốc bảo vệ thực vật vẫn chưa được bỏ đúng nơi quy định.

Trong điều kiện diễn biến dịch hại ngày càng phức tạp, định hướng phát triển ngành Nông nghiệp sạch, an toàn thì việc sử dụng thuốc BVTV, cụ thể là tuân thủ nguyên tắc “4 đúng” có ý nghĩa quan trọng góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất, bảo vệ sức khỏe, môi trường.

Lưu Ngần