Trong ngôi nhà 2 tầng được xây dựng khang trang, anh Toản kể cho chúng tôi nghe quá trình triển khai trồng dưa hấu của mình với rất nhiều khó khăn và vất vả. Anh cho biết: “Tình cờ đọc thông tin trên báo viết về những người nông dân ở Cần Thơ đã trồng thành công dưa hấu hình thỏi vàng, hình vuông có chữ tài, lộc để bán trong dịp Tết, mang lại giá trị kinh tế cao.

Với suy nghĩ, mình là một nông dân, có nhiều kinh nghiệm trong trồng trọt, những nông dân ở Cần Thơ làm được thì nông dân như mình cũng có thể ứng dụng mô hình trồng dưa hấu “độc đáo” ở địa phương”. Từ suy nghĩ trên, cùng với sự giúp đỡ đắc lực của người cháu (chuyên kinh doanh các mặt hàng thực phẩm sạch tại Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh), hướng dẫn anh vào Cần Thơ, đến các nhà vườn có nhiều kinh nghiệm trồng dưa hấu tạo hình để học hỏi kinh nghiệm.

Sau khi học được kinh nghiệm chăm sóc, làm khuôn vuông, mua khuôn và đặt khuôn, trên diện tích 1 mẫu ruộng, anh trồng 1 nghìn cây dưa. Ðể tạo hình quả dưa hấu hình thỏi vàng có chữ lộc, anh chọn giống dưa hấu vàng chuẩn F1. Ðể quả dưa đạt theo yêu cầu buộc phải trồng trong khung phủ nilông, thắp điện để tránh thời tiết thay đổi thất thường. Dám nghĩ, dám làm, anh tự bỏ vốn gần 200 triệu đồng theo đuổi “dự án” của mình. Theo kinh nghiệm học hỏi được, tỷ lệ thành công cho một quả dưa vàng chỉ ở mức khoảng 20 quả mới cho 2 quả đạt yêu cầu.

Anh cho biết thêm: Quy trình trồng dưa hấu vuông, thỏi vàng bắt đầu là khâu làm đất, vệ sinh đồng ruộng, xử lý đất với vôi bột 50 kg/1.000 m2 trước khi lên luống 5 - 7 ngày. Ðất được xới từng lớp mỏng 2 - 3 cm để cho mau khô và dễ tơi ra, dưới luống là rãnh thoát nước rộng 30 - 50 cm. Luống dưa rộng 80 - 90 cm và bón thêm phân chuồng.

Khi dưa hấu hình thành quả khoảng 15 ngày thì tiến hành đặt khung. Vật liệu làm khuôn để tạo ra dưa hấu vuông tốt nhất là kính dày 10 mm, khung viền được thiết kế bằng sắt. Thể tích khuôn thường là từ 2 - 2,5 lít để khi thu hoạch, quả dưa có trọng lượng hơn 2,5 kg. Tùy giống và độ đồng đều của dưa, người ta làm các khung khác nhau. Tuy nhiên, để dưa lớn, ép khuôn đều và vuông cần có quy trình ghi chép, chăm bón tỷ mỷ. Quy trình tạo dưa hấu hình thỏi vàng cũng tương tự, nhưng khác ở chỗ khuôn hình, phải đặt mua ở các nhà vườn Cần Thơ.

Ðối với dưa hình thỏi vàng, tạo hình đơn giản hơn vì  khuôn đã được đúc sẵn bằng mê-ka và chỉ tác động đến việc tạo hình bên ngoài bằng cách ép khuôn, sau đó kiểm tra mức độ lớn, độ lệch của khuôn dưa, chỉnh sửa cho ngay ngắn, chất lượng quả bên trong khuôn không hề ảnh hưởng mà vẫn bảo đảm độ đẹp mã của quả dưa.

Ngoài ra, khâu chăm sóc cũng là một yếu tố quan trọng cho sự phát triển của quả dưa. Trong đó, chủ yếu bón phân chuồng cho từng giai đoạn phát triển của dưa, bón tập trung tốt nhất là giai đoạn đưa quả vào khuôn. Trong giai đoạn vào khuôn nếu dưa được cung cấp đủ chất dinh dưỡng sẽ  cho những quả dưa có độ sáng bóng vàng, hấp dẫn, đạt tiêu chuẩn. Yếu tố thời tiết cũng quyết định đến chất lượng quả dưa.

Ðối với thời tiết ở miền Bắc vào những tháng cuối năm thường thay đổi, có sương muối vào buổi sáng, tối nên rất khó khăn cho cây dưa phát triển thuận lợi. Ðể hạn chế việc trên, anh phải làm vòm phủ nilông và thắp điện 13 - 18 tiếng/ngày. Thường xuyên đo nhiệt độ trong vòm, để xử lý đạt nhiệt độ thích hợp nhất cho dưa.

Lần đầu tiên thử nghiệm, 1 mẫu dưa đã mang lại thành công hơn cả mong đợi, những quả dưa vuông và dưa thỏi vàng có chữ tài, lộc đã cung ứng kịp thời cho thị trường Tết. 1 mẫu dưa của anh cho khoảng 200 cặp tạo hình hoàn chỉnh, mỗi cặp dưa Tết có giá khoảng 500.000 - 1 triệu đồng. Anh mang những cặp dưa đi tiếp thị tại các siêu thị ở Thành phố lớn như Hà Nội, Namon> Ðịnh, Hải Phòng... đều được đánh giá cao về chất lượng sản phẩm và nhận tiêu thụ.

Theo anh Toản, nhu cầu về hoa quả đẹp, lạ cho thị trường Tết  ngày càng thu hút đông khách hàng. Trong đó, dưa hấu hình thỏi vàng, hình vuông đang được rất nhiều khách hàng các thành phố lớn ưa chuộng. Nhiều người mua dưa thỏi vàng về bày mâm ngũ quả trong ngày Tết để cầu chúc cho năm mới được nhiều may mắn, làm ăn phát tài. Vì vậy, giá dưa hình thỏi vàng, hình vuông cao gấp mấy chục lần so với dưa bình thường mà vẫn đắt hàng.

Với sự tìm tòi, học hỏi của mình, vụ dưa Tết năm nay, anh Toản hy vọng sẽ đem đến cho khách hàng những quả dưa hình lạ mắt, “độc nhất vô nhị” có xuất xứ từ huyện Vũ Thư.

Mạnh Thắng