Thực hiện chỉ đạo của Trung ương, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh ban hành Nghị quyết số 02-NQ/TU, ngày 28/4/2011 về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2011 - 2015, định hướng đến năm 2020, một nhiệm vụ quan trọng nhất là thực hiện dồn điền đổi thửa để phát triển sản xuất nông nghiệp, nâng cao thu nhập cho nhân dân; đây là nhiệm vụ khó khăn nhất vì nó động chạm đến quyền lợi của từng gia đình. Nhưng với quyết tâm chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp, sự vào cuộc tuyên truyền, vận động của các đoàn thể, trong đó chủ chốt là hội nông dân nên các gia đình hội viên đã dân chủ bàn bạc, tự nguyện tiến hành dồn điền đổi thửa, không so bì thiệt hơn. Kết quả, đến năm 2013 có 99,6% số xã trong tỉnh thực hiện xong dồn điền đổi thửa gắn với chỉnh trang đồng ruộng, đã giảm 51,8% số thửa so với trước, bình quân còn 1,79 thửa/hộ. Qua đây, nông dân đã thể hiện rõ vai trò chủ thể của mình trong tái cơ cấu ngành Nông nghiệp.

Thời gian qua, Tỉnh ủy đã có chủ trương, các ban, ngành, đoàn thể vào cuộc tuyên truyền, vận động nông dân tích tụ ruộng đất để tạo ra vùng sản xuất hàng hóa, giảm chi phí, tăng hiệu quả sản xuất, nâng cao giá trị kinh tế trên một diện tích đất nông nghiệp. Nông dân đã tự nguyện cho mượn, cho thuê, chuyển quyền sử dụng đất, liên kết với các doanh nghiệp để tạo vùng sản xuất với diện tích lớn. Đến năm 2020, toàn tỉnh có 22.169ha đất nông nghiệp được tích tụ để sản xuất hàng hóa quy mô lớn gắn với tiêu thụ nông sản, trong đó: 7.883ha đất nông nghiệp được tập trung theo hình thức thuê đất, góp đất và chuyển nhượng quyền sử dụng đất (trồng trọt 4.235ha, chăn nuôi 451ha, thủy sản 3.197ha); diện tích đất tập trung theo hình thức hợp đồng liên kết gắn với tiêu thụ 14.286ha (trên 200 cánh đồng lúa với diện tích trên 13.000ha/năm và gần 20 cánh đồng màu với diện tích gần 1.000ha/năm). Hầu hết các mô hình đều được đánh giá có hiệu quả hơn từ 1,5 - 2 lần so với sản xuất thông thường khi chưa được tích tụ, tập trung. Nhiều hội viên nông dân đã mạnh dạn thuê đất, nhận quyền sử dụng đất để tích tụ với diện tích lớn để sản xuất lúa hàng hóa, điển hình như hội viên Dương Trọng Vĩnh, xã Phúc Khánh, huyện Hưng Hà tích tụ 44ha; ông Nguyễn Duy Phiên, xã Thanh Tân, huyện Kiến Xương tích tụ 40ha; ông Phạm Hồng Sơn, xã Quỳnh Thọ, huyện Quỳnh Phụ tích tụ 30ha... và còn rất nhiều mô hình tích tụ ruộng đất sản xuất hiệu quả khác.

Tham gia xây dựng nông thôn mới, vai trò chủ thể của nông dân càng thể hiện rõ nét. Với phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân thụ hưởng”, nông dân các địa phương đã dân chủ bàn bạc, tuyên truyền tới người thân, gia đình đóng góp ngày công, tiền mặt, hiến đất, phá bỏ nhiều công trình, cây cối có giá trị để thực hiện các hạng mục công trình nông thôn mới. Trong giai đoạn 2011 - 2020, tổng nguồn vốn huy động đầu tư cho nông nghiệp, nông thôn của tỉnh ước khoảng 22.236 tỷ đồng, trong đó nguồn huy động nhân dân đóng góp hơn 3.669 tỷ đồng (chiếm 16,5%); con em xa quê ủng hộ 386,99 tỷ đồng (chiếm 1,74%)... Với những nguồn lực đầu tư trên đã giúp toàn tỉnh cứng hóa 1.275km kênh mương cấp 1; xây dựng và nâng cấp 3.780km giao thông nội đồng; 1.090km đường trục xã; 1.910km đường trục thôn; 3.192km đường nhánh cấp 1 trục thôn; 2.215km đường ngõ xóm; 207 trường trung học cơ sở, tiểu học và mầm non; 85 nhà văn hóa xã; 984 nhà văn hóa thôn; 125 sân thể thao xã; 130 sân thể thao thôn; 180 trạm y tế; 137 chợ nông thôn; 99 xã hoàn thành nâng cấp lưới điện nông thôn; 247 khu xử lý rác thải và lò đốt rác; 21 nghĩa trang được quy hoạch và xây dựng mới; hỗ trợ xây dựng, nâng cấp trên 6.100 nhà ở cho người có công, người nghèo. Đến nay Thái Bình có 100% số xã, 8/8 huyện, thành phố được công nhận đạt chuẩn, hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới, 4 xã được công nhận xã nông thôn mới nâng cao, 13 xã đạt 11/11 tiêu chí của xã nông thôn mới nâng cao. Kết quả đạt được đã vượt chỉ tiêu các nghị quyết của tỉnh đề ra cũng như chỉ tiêu Chính phủ giao cho tỉnh thực hiện đến năm 2020.

Nhìn lại chặng đường phát triển của tỉnh nhà, có thể thấy nông dân đóng vai trò rất quan trọng trong tái cơ cấu ngành Nông nghiệp và tham gia xây dựng nông thôn mới. Nông dân Thái Bình với truyền thống đấu tranh anh dũng, quật cường trong kháng chiến giờ đây lại tiếp nối truyền thống yêu nước đó, tích cực phát triển kinh tế, tham gia xây dựng và củng cố quốc phòng, an ninh, góp phần không nhỏ trong phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Từ những bài học kinh nghiệm đúc rút, thời gian tới các cấp hội nông dân sẽ tích cực tuyên truyền, vận động cán bộ, hội viên và nhân dân tham gia tái cơ cấu ngành Nông nghiệp, xây dựng các mô hình tổ hợp tác, hợp tác xã hoạt động hiệu quả. Hội viên nông dân sẽ tích cực tham gia xây dựng các tiêu chí nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu, góp phần hoàn thành thắng lợi mọi mục tiêu, nhiệm vụ mà Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Thái Bình lần thứ XX đã đề ra.

LÊ HỒNG SƠN
(Tỉnh ủy viên, Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh)