Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 gồm 11 chương, 141 điều đã bổ sung nhiều quy định nhằm gia tăng sự liên kết giữa tầng trợ cấp hưu trí xã hội và BHXH cơ bản; mở rộng đối tượng được tham gia và thụ hưởng đầy đủ các chế độ BHXH; bổ sung quyền thụ hưởng chế độ ốm đau, thai sản đối với người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã; bổ sung chế độ thai sản vào chính sách BHXH tự nguyện. Bên cạnh đó, các quy định của Luật cũng gia tăng cơ hội được hưởng lương hưu của người tham gia BHXH; bảo đảm tốt hơn quyền tham gia và thụ hưởng BHXH đối với người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài và người lao động nước ngoài vào làm việc tại Việt Nam.

Ông Mạc Thanh Hải, Phó Giám đốc BHXH tỉnh cho biết: Luật BHXH năm 2024 đã có nhiều sửa đổi, bổ sung theo hướng gia tăng quyền lợi, tăng tính hấp dẫn, khuyến khích người lao động bảo lưu thời gian đóng để hưởng lương hưu thay vì nhận BHXH một lần. Cùng với đó, Luật quy định đối tượng được tham gia BHXH và thụ hưởng đầy đủ các chế độ BHXH bằng việc mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc đối với chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh; người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố; người lao động làm việc không trọn thời gian; người quản lý doanh nghiệp, người quản lý điều hành hợp tác xã không hưởng lương. Đó là những điểm đáng chú ý nhằm từng bước hướng tới chính sách BHXH bắt buộc đối với toàn bộ người lao động có việc làm, có thu nhập và tiền lương khi có đủ điều kiện cần thiết.

Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 đã bổ sung trợ cấp hưu trí xã hội để hình thành hệ thống BHXH đa tầng và cũng thể hiện sự liên kết, linh hoạt, sự hỗ trợ giữa các chính sách BHXH nhằm đạt được mục tiêu mở rộng diện bao phủ theo Nghị quyết số 28-NQ/TW. 

Ông Nguyễn Văn Khanh, Trưởng phòng Chế độ BHXH, BHXH tỉnh cho rằng: Trợ cấp hưu trí xã hội theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 là loại hình BHXH do ngân sách nhà nước bảo đảm, được xây dựng trên cơ sở kế thừa và phát triển một phần từ quy định về trợ cấp xã hội hàng tháng đối với người cao tuổi không có lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng, trong đó giảm độ tuổi được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội xuống 75 tuổi (hiện hành là 80 tuổi). Riêng đối với người thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo từ đủ 70 tuổi đến dưới 75 tuổi được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội. Ngoài ra, Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 cũng bổ sung chế độ trợ cấp hàng tháng đối với người lao động không đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.

Thời gian qua, vấn đề chậm đóng, trốn đóng BHXH gây ảnh hưởng trực tiếp đến quyền và lợi ích của người lao động và một trong số những điểm mới nữa của Luật Bảo hiểm xã hội 2024 là đã bổ sung quy định xử lý tình trạng này. 

Ông Mạc Thanh Hải, Phó Giám đốc BHXH tỉnh cho biết: Luật quy định trách nhiệm của các cơ quan trong xác định và quản lý đối tượng thuộc diện tham gia BHXH; đồng thời, đã sửa đổi, bổ sung nhiều biện pháp, chế tài xử lý tình trạng chậm đóng, trốn đóng BHXH. Trong đó, với hành vi trốn đóng BHXH có biện pháp mạnh là truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật. Ngoài ra, để bảo đảm quyền lợi của người lao động, Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 đã bổ sung trách nhiệm của người sử dụng lao động phải bồi thường cho người lao động nếu không tham gia hoặc tham gia BHXH bắt buộc không đầy đủ, không kịp thời, gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người lao động.

BHXH tỉnh tuyên truyền về chính sách BHXH tự nguyện cho người dân xã Vũ Chính (thành phố Thái Bình).

Đỗ Hồng Anh