Việc triển khai mô hình “Ngăn ngừa, giảm thiểu tác hại của bạo lực trên cơ sở giới” là hoạt động trong khuôn khổ Chương trình quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2011 - 2015. Xuân Hòa là xã duy nhất trong tỉnh được chọn làm mô hình điểm.

Nhận thức được tầm quan trọng của mô hình, ngay sau khi được tiếp nhận, xã đã thành lập Ban Chỉ đạo thực hiện gồm 13 thành viên do đồng chí Chủ tịch UBND xã làm Trưởng ban, đồng chí Phó Chủ tịch phụ trách khối văn xã làm Phó Trưởng ban cùng các thành viên là đại diện các đoàn thể. Ban Chỉ đạo tích cực đôn đốc các ban, ngành, đoàn thể tổ chức tuyên truyền, phổ biến Luật Phòng, chống bạo lực gia đình, các quy định của pháp luật về bình đẳng giới trong cán bộ và nhân dân.

Cùng với việc thành lập Ban Chỉ đạo ở xã, tại các thôn đều thành lập các câu lạc bộ (CLB) “Ngăn ngừa, giảm thiểu tác hại của bạo lực trên cơ sở giới”. Đến nay, xã đã thành lập và đưa vào hoạt động 3 CLB tại 3 thôn: Phương Tảo 2, Cự Lâm và Thanh Bản 2. Nhiệm vụ của các CLB là tổ chức các hoạt động truyền thông, nâng cao nhận thức của nhân dân để ngăn ngừa và giảm thiểu các hệ lụy của BLGĐ, nhất là bạo lực đối với phụ nữ, trẻ em. Cùng với đó, các thành viên trong CLB thường xuyên bám sát địa bàn, phát hiện những trường hợp có nguy cơ bị BLGĐ để tư vấn, hỗ trợ khắc phục khó khăn trong cuộc sống.

Mỗi quý một lần, CLB tổ chức nói chuyện chuyên đề, phổ biến pháp luật về bình đẳng giới, BLGĐ, hôn nhân và gia đình, nhằm nâng cao nhận thức của cán bộ và nhân dân về giới và bình đẳng giới. Trong năm 2013, tại 3 thôn đã tổ chức được 6 buổi tuyên truyền cho gần 600 đại biểu tham dự, cấp phát 2.000 tờ rơi có nội dung về phòng, chống BLGĐ và tệ nạn xã hội; tổ chức tuyên truyền trên hệ thống truyền thanh về giới và bình đẳng giới vào thứ ba và thứ sáu hàng tuần.

Ngoài hoạt động của các CLB, xã cũng thành lập Tổ phòng, chống bạo lực và địa chỉ tin cậy (có đường dây điện thoại nóng) tại các thôn, giao cho đồng chí Tổ trưởng có trách nhiệm giải quyết những vấn đề liên quan đến bình đẳng giới và BLGĐ. Thông qua đường dây nóng, nhiều trường hợp bị bạo lực hay có những vướng mắc trong gia đình đều được tư vấn kịp thời. Đồng thời tại mỗi thôn thực hiện mô hình đều có nhà tạm lánh nhằm giúp nạn nhân bị bạo lực có nơi tạm lánh trong trường hợp khẩn cấp, hỗ trợ họ nhanh chóng phục hồi về sức khỏe và tâm lý. Nhờ làm tốt khâu tuyên truyền nên hầu hết các trường hợp xảy ra đều được hòa giải tại gia đình, chưa có trường hợp nào phải đến nhà tạm lánh.

Sau gần 2 năm triển khai, mô hình đã góp phần nâng cao nhận thức, chuyển đổi hành vi cho cán bộ, nhân dân trong xã về bình đẳng giới, về phòng, chống bạo lực trong gia đình và cộng đồng. Nhờ vậy, tình trạng BLGĐ và bạo lực giới trong xã đã giảm về cả số vụ lẫn tính chất nghiêm trọng. Nếu như đầu năm 2013, khi mô hình mới bắt đầu triển khai, số vụ BLGĐ trên địa bàn xã là 3 vụ thì từ tháng 4/2013 đến nay khi các CLB đi vào hoạt động nền nếp đã không xảy ra tình trạng BLGĐ.

Chia sẻ về hiệu quả của mô hình, bác Đỗ Văn Mỹ (thôn Phương Tảo 2), một trong những thôn được chọn thực hiện mô hình cho biết: Nhờ tham gia các buổi sinh hoạt, tư vấn tại CLB “Ngăn ngừa, giảm thiểu tác hại của bạo lực trên cơ sở giới” nên tôi có điều kiện tiếp thu một số kiến thức, kinh nghiệm giải quyết mâu thuẫn, từ đó về truyền đạt lại cho các con để giữ gìn hạnh phúc gia đình.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai mô hình vẫn còn một số khó khăn. Các thành viên Ban Chỉ đạo thực hiện mô hình đều kiêm nhiệm nên nội dung hoạt động còn hạn chế, việc truyền đạt các kiến thức về giới và bình đẳng giới chưa được thường xuyên, liên tục do thiếu giảng viên... Hiện nay, ngoài 3 thôn đã thực hiện mô hình, xã đang triển khai nhân rộng tại 5 thôn còn lại.

Để mô hình phát huy hiệu quả hơn nữa, theo ông Nguyễn Văn Hải, Phó Chủ tịch UBND xã Xuân Hòa, thời gian tới UBND, Ban Chỉ đạo thực hiện mô hình của xã sẽ phối hợp chặt chẽ với các ban, ngành, đoàn thể tại địa phương tiếp tục tổ chức các buổi tập huấn nhằm nâng cao năng lực cho thành viên Ban Chỉ đạo, Ban Chủ nhiệm các CLB và đội ngũ cộng tác viên làm công tác bình đẳng giới tại địa phương; tăng cường tuyên truyền để nâng cao nhận thức của người dân trong xã về giới và bình đẳng giới, về phòng, chống BLGĐ giúp người dân yên tâm lao động sản xuất, góp phần thúc đẩy  kinh tế - xã hội địa phương ngày càng phát triển.

Nguyễn Cường