Đây là phần thưởng cao quý ghi nhận những cống hiến, hi sinh to lớn của các thế hệ cán bộ, đảng viên, nhân dân và lực lượng vũ trang xã Quỳnh Sơn qua các thời kỳ. Đồng thời là nguồn cổ vũ, động viên để Đảng bộ và nhân dân trong xã vượt qua mọi khó khăn, thách thức tiếp tục thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển KT- XH trong giai đoạn mới, từng bước xây dựng Quỳnh Sơn ngày càng vững mạnh về mọi mặt.

Quỳnh Sơn vốn là mảnh đất có bề dày lịch sử truyền thống và anh hùng cách mạng. Toàn xã hiện có 5 thôn, 1.600 hộ dân với 5.888 nhân khẩu. Trước cách mạng tháng Tám, xã chỉ có hơn 2 ngàn dân, ruộng đất nằm hết trong tay bọn địa chủ phong kiến, người dân quanh năm phải đi cày thuê, cấy mướn, lại chịu cảnh sưu cao, thuế nặng nên cuộc sống gặp muôn vàn khó khăn.

Nhưng cũng chính vì vậy mà người dân Quỳnh Sơn càng sớm giác ngộ lí tưởng và một lòng đi theo cách mạng. Đầu năm 1945, tổ chức Việt Minh chính thức ra đời trên quê hương Quỳnh Sơn, tiếp đó đã thành lập tổ thanh niên tự vệ thôn Cẩn Du gồm 7 thành viên, sau lan dần sang các thôn. Tháng 7/ 1945, đội tự vệ Quỳnh Sơn phối hợp với tổ Việt Minh phố Hiệp tuần tra bắt giữ 2 thuyền đinh của Nhật, tịch thu 50 tấn gạo chia cho dân trong vùng và tổ chức phá 3 kho thóc của Nhật tại thôn Cẩn Du chia cho dân nghèo.

Sang đến tháng 8/ 1945, cùng với cao trào cách mạng của huyện Quỳnh Côi, phong trào cách mạng ở Quỳnh Sơn phát triển ngày càng mạnh mẽ. Chỉ sau 1 giờ lệnh tổng khởi nghĩa ban hành, Việt Minh và tự vệ Quỳnh Sơn đã tập hợp đầy đủ hướng về huyện lỵ Quỳnh Côi tham gia dành chính quyền. Khi chính quyền về tay nhân dân, các làng trong xã đều tổ chức mít tinh tuyên bố xoá bỏ chính quyền cũ, thành lập uỷ ban cách mạng lâm thời, vận động toàn dân tham gia diệt giặc đói, giặc dốt và chuẩn bị các điều kiện chống giặc ngoại xâm.

Ngày 31/ 8/ 1947, chi bộ Đảng đầu tiên của Quỳnh Sơn được thành lập gồm 3 đồng chí và trực tiếp lãnh đạo phong trào đấu tranh cách mạng của địa phương. Giai đoạn 1946- 1949, lực lượng du kích chiến đấu ở Quỳnh Sơn đã phát triển lên 293 đội viên, lực lượng dân quân có 675 đội viên được tổ chức chặt chẽ, trang bị vũ khí thôn sơ và súng trường, lựu đạn.

Cùng thời kỳ này, nhân dân Quỳnh Sơn đã sản xuất hàng ngàn mã tấu, bàn chông, giáo mác phục vụ chiến đấu; chế tác hàng ngàn chông tre cắm trên các cánh đồng để cản trở địch nhảy dù. Thời kỳ 1949- 1954, khi thực dân Pháp trực tiếp đổ bộ vào Thái Bình, xã Quỳnh Sơn nằm trong vòng kiềm toả, bao vây của nhiều đồn bốt, hàng ngày chúng đưa quân đi càn quét, đốt phá, giết chóc rất dã man.

Mặc dù vậy, quân và dân Quỳnh Sơn vẫn không hề nao núng, run sợ; các thôn trong xã đã thành lập làng trang chiến, trở thành điển hình xây dựng làng trang chiến để huyện chỉ đạo nhân ra diện rộng. Những năm trực tiếp chiến đấu với kẻ thù, quân và dân Quỳnh Sơn phối hợp với bộ đội chủ lực và dân quân xã bạn tiến hành trên 100 trận đánh lớn nhỏ, tiêu diệt 175 tên địch, bắt sống 85 tên, thu giữ 105 súng các loại, tịch thu 275 quả lựu đạn và nhiều quân trang khác.

Tiêu biểu là trận đánh ngày 5/ 1/ 1950 tại dốc Do, dân quân xã Quỳnh Sơn phối hợp với bộ đội chủ lực bẻ gẫy cuộc càn quét của hơn 500 tên địch từ Hưng Yên tràn sang. Ngày 20/ 3/ 1951, quân địch huy động 400 lính Pháp và 300 tên lính ngụy mở đợt càn quét lớn, dân quân xã phối hợp với bộ đội chủ lực tổ chức chiến đấu chống càn tại thôn Đồng Ngậu góp phần giải vây cho hơn 100 cán bộ, dân quân xã Quỳnh Giao.

Đặc biệt ngày 15/ 3/ 1952, Huyện uỷ Quỳnh Côi tổ chức cuộc họp tại thôn Đại Phú, địch phát hiện đã dùng máy bay ném hàng chục quả bom xuống làng Đại Phú làm 42 người chết, nhiều người khác bị thương; lực lượng dân quân đã kịp thời tổ chức sơ tán cán bộ, bảo vệ tuyệt đối an toàn về tính mạng cho các cán bộ về dự họp...

Trong 9 năm kháng chiến chống thực dân Pháp, nhân dân Quỳnh Sơn đã tiễn đưa 119 thanh niên vào bộ đội, trong đó 56 người đã anh dũng hy sinh, 24 người là thương binh. Nhân dân đã đóng góp cho cách mạng 5 tấn lương thực, hàng chục lạng vàng, hàng tấn sắt thép, 52 đồng mua công trái... góp phần cùng cả nước làm nên chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ...

Cuộc kháng chiến chống Pháp vừa dành được thắng lợi, quân và dân Quỳnh Sơn lại bước ngay vào cuộc kháng chiến trường kỳ chống đế quốc Mỹ xâm lược. Hơn 20 năm chống Mỹ cứu nước, Quỳnh Sơn đã chi viện cao nhất sức người, sức của cho tiền tuyến, tiễn đưa 1.250 thanh niên lên đường nhập ngũ, 115 người tham gia dân công hoả tuyến, 77 người tham gia thanh niên xung phong. Thi đua với người ra trận, những người ở lại đã tích cực thi đua lao động sản xuất, làm ra nhiều của cải vật chất, tham gia chi viện cho chiến trường miền Nam 5.622 tấn lương thực, 425 tấn thịt lợn hơi và hàng chục tấn thịt gia cầm các loại...

Trong các cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc, Quỳnh Sơn đã tiễn đưa 1.452 thanh niên lên đường nhập ngũ, có 245 người đã anh dũng hy sinh; 108 người được công nhận là thương- bệnh binh các hạng; 14 mẹ được phong tặng danh hiệu Mẹ VNAH. Xã đã được Đảng và Nhà nước tặng thưởng 1 Huân chương Kháng chiến hạng Hai, 1 Huân chương Chiến công hạng Ba, 1 Bằng khen của Chủ tịch nước, 1 Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ; hàng ngàn tập thể, cá nhân khác được tặng thưởng Huân- Huy chương và bằng khen các hạng...

Thành tích này, vinh quang này trước hết thuộc về các bậc lão thành cách mạng, các anh hùng liệt sĩ, các thương- bệnh binh và sự đóng góp của bao thế hệ người dân Quỳnh Sơn.

Với truyền thống quyết chiến, quyết thắng, anh hùng cách mạng, Đảng bộ, nhân dân và lực lượng vũ trang Quỳnh Sơn nguyện đoàn kết một lòng, khắc phục mọi khó khăn, thách thức, quyết tâm xây dựng quê hương ngày càng văn minh, giầu đẹp- xứng đáng với phần thưởng cao quý mà Đảng và Nhà nước đã trao tặng.

Nguyễn Đức Văn

Bí thư Đảng uỷ-Chủ tịch HĐND xã Quỳnh Sơn